0
956
Pracownik zgodził się przedłużyć umowę o pracę pod warunkiem, że będzie mógł ją rozwiązać w każdym czasie za porozumieniem stron. Czy taki zapis można umieścić w jej postanowieniach?
ODPOWIEDŹ
Dopuszczalne jest zamieszczenie w umowie o pracę zastrzeżenia, że wyłącznie pracownik ma prawo ją rozwiązać w każdym czasie na podstawie porozumienia stron. Przyznanie takiego uprawnienia również pracodawcy byłoby jednak nieważne jako naruszające zasadę uprzywilejowania pracownika.
UZASADNIENIE
W umowie o pracę wolno wpisać inne, niż jej istotne elementy wskazane w art. 29 § 1 kodeksu pracy (dalej k.p.), warunki uzgodnione między stronami (pracodawcą i pracownikiem). Zgodnie z zasadą uprzywilejowania pracownika, mogą one stanowić odstępstwa od regulacji przewidzianych w przepisach prawa pracy, o ile są korzystniejsze dla pracownika (por. art. 18 § 1 k.p. oraz wyrok Sądu Najwyższego 9 maja 2000 r., sygn. akt I PKN 625/99). Postanowienia mniej korzystne są na mocy art. 18 § 2 k.p. nieważne, a zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.
Ważne
Klauzula umowna upoważniająca pracodawcę i pracownika do rozwiązania stosunku pracy ze skutkiem natychmiastowym, bez podania przyczyny, na mocy porozumienia stron jest nieważna (uchwała Sądu Najwyższego z 15 kwietnia 1994 r., sygn. akt I PZP 14/94, OSNAPiUS 1994/3/40).
Żeby zapis w umowie o pracę o jej rozwiązaniu za porozumieniem stron w każdym czasie był zgodny z art. 30 § 1 pkt 1 k.p. i nie naruszał innych regulacji prawa pracy musi być korzystny dla pracownika. Wymóg ten będzie spełniony, jeżeli możliwość rozwiązania stosunku pracy w tym trybie zostanie zastrzeżona jedynie dla pracownika (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 15 kwietnia 1994 r.).
Sprzeczny z zasadami współżycia społecznego i interesem pracownika byłby natomiast zapis umowy zawierający jego oświadczenie, w rezultacie którego pracodawca otrzymałby pełną swobodę co do określenia daty, w jakiej umowa o pracę ma przestać obowiązywać i w ten sposób otrzymałby prawo decyzji, co do faktycznego spowodowania rozwiązania stosunku pacy w każdej chwili (por. wyrok Sądu Najwyższego 2 października 1990 r., sygn. akt I PR 279/90).
Porozumienie ma być natomiast wyrazem zgodnych oświadczeń pracodawcy i pracownika co do zastosowania porozumienia stron jako sposobu na zakończenie stosunku pracy, terminu ustania zatrudnienia i warunków obowiązujących w okresie do zakończenia stosunku pracy (m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 4 listopada 2009 r., sygn. akt I PK 94/09, MoPr 2010/2/58).
Podstawa prawna: art. 18 § 1–2, art. 29 § 1, art. 30 § 1 pkt 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn.zm.).
