Odpowiedź
Można stosować system równoważnego czasu pracy, o ile jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. System równoważny sprawdza się np. w urzędach czy bankach, które są w określone dni tygodnia czynne dłużej niż 8 godzin, a w pozostałe pracują krócej.
Uzasadnienie
Należałoby tu krótko wyjaśnić co oznaczają takie pojęcia jak norma czasu pracy, wymiar czasu pracy, system czasu pracy, rozkład czasu pracy. Normy czasu pracy to maksymalna liczba godzin w ciągu doby i tygodnia, jaką pracownik powinien wypracować. Wyróżniamy normę dobową, wynoszącą 8 godzin i tygodniową, wynoszącą przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5–dniowym tygodniu. Z kolei wymiar czasu pracy to maksymalna liczba godzin, jaką pracownik może przepracować w okresie rozliczeniowym. Wymiar czasu pracy zależy od długości okresu rozliczeniowego oraz od wielkości etatu, na jakim pracownik jest zatrudniony.
Ważne
To, ile godzin pracownik może pracować, musi wynikać z systemu czasu pracy, w którym pracownik jest zatrudniony. Praca może być bowiem wykonywana w systemie np. podstawowym, czy równoważnym.
W podstawowym systemie pracownik nie może pracować więcej niż 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, co oznacza, że w jednym tygodniu pracownik może wykonywać pracę przez dłużej niż 40 godzin, pod warunkiem, że w innym tygodniu będzie pracował mniej niż 40 godzin. Natomiast praca wykonywana przeciętnie 5 dni w tygodniu oznacza, że w poszczególnych tygodniach praca może być wykonywana przez więcej niż 5 dni w tygodniu, pod warunkiem, że w innym tygodniu praca jest wykonywana przez mniej niż 5 dni w tygodniu tak by przeciętnie w okresie rozliczeniowym tydzień nie wyniósł więcej niż 5 dni.
Natomiast norma dobowa jest tu sztywna, a nie przeciętna.
Jeśli więc w danej organizacji podstawowy system czasu pracy się nie sprawdzi, bo różne są pory funkcjonowania, to można przyjąć system równoważnego czasu pracy. W typowym równoważnym systemie czasie pracy można przedłużyć dobowy wymiar czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. W przypadku pracowników pracujących w systemie równoważnym ich dobowa norma czasu pracy wynosi 8 godzin, z tym że można ją w harmonogramie wydłużyć. Natomiast tygodniowy czas pracy to wciąż przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5–dniowym tygodniu pracy. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy powinien mieć równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy. Jeśli pracownik będzie pracował np. w poniedziałek 10 godzin, to w piątek może pracować 6. Jednak należy tę pracę tak rozplanować by był zachowany ustalony dla danego okresu rozliczeniowego wymiar czasu pracy.
Podstawa prawna: art. 129, art. 130, art. 135 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn.zm.).
