Odpowiedź
Tak. W równoważnym systemie pracy występuje nierównomierne rozłożenie godzin pracy w poszczególnych dniach roboczych np. może wystąpić przedłużenie w niektóre dni dobowej normy czasu pracy do dwunastu godzin Jednakże, w przyjętym okresie rozliczeniowym przeciętna tygodniowa norma czasu pracy nie może przekroczyć czterdziestu godzin. Nie ma przeszkód aby zawrzeć stosunek pracy z kierowcą właśnie w tym systemie pracy.
Uzasadnienie
Czas pracy kierowców zatrudnionych na umowę o pracę określa ustawa z 16 kwietnia 2004 roku o czasie pracy kierowców. Jednak w kwestiach nieuregulowanych w tejże ustawie należy stosować Kodeks pracy.
Zgodnie z tą ustawą należy wyróżnić pracę kierowców w różnych systemach pracy, tj. podstawowym, równoważnym, przerywanym, zadaniowym i mieszanym (połączony system przerywany i równoważny).czas pracy kierowcy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5 dniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
Przy czym, tygodniowy czas pracy kierowcy, łącznie z godzinami nadliczbowymi, nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Tygodniowy czas może być przedłużony do 60 godzin, jeśli średni tygodniowy czas pracy nie przekroczy 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
Do kierowców wykonujących przewóz drogowy mogą być stosowane rozkłady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przedłużenie wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę - w ramach systemu równoważnego czasu pracy. W systemie równoważnym czasu pracy wymiar czasu pracy przedłużony w poszczególnych dniach jest równoważony skróconym czasem pracy w innych dniach lub dniami wolnymi od pracy.
Okres rozliczeniowy nie może być dłuższy niż 1 miesiąc, lecz w szczególnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 3 miesięcy. A przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 4 miesięcy.
Podkreślić należy, że równoważnie normy tygodniowej następuje poprzez wydłużenie dobowej normy czasu pracy w niektórych dniach tygodnia i jej skrócenie w innych dniach tygodnia. Równoważenie czasu pracy następuje także poprzez zapewnienie pracownikowi dodatkowych dni wolnych od pracy ponad obowiązującą liczbę dni ustawowo wolnych od pracy oraz dni wynikających z rozkładu czasu pracy w pięciodniowym tygodniu pracy. A to oznacza, że w tym samym okresie rozliczeniowym przyjętym przez pracodawcę kierowca zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy powinien przepracować taką samą liczbę godzin jak kierowca pracujący w podstawowym systemie czasu pracy.
Wprowadzenie równoważnego czasu pracy w zakładzie pracy może być uregulowane w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy, albo w zarządzeniach wewnętrznych.
Należy zaznaczyć, że obowiązek ustalenia regulaminu pracy mają pracodawcy zatrudniający powyżej 50 pracowników. Pracodawca zatrudniający do 50 pracowników, nie ma obowiązku wydania regulaminu.
Niemniej jednak, kwestie związane z czasem pracy powinny być zawarte w obwieszczeniu wydanym przez pracodawcę, o czym mówi art. 150 § 1 Kodeksu pracy. Należy zauważyć, że tzw. „mały” pracodawca informacje dotyczące czasu pracy przeważnie przekazuje pracownikowi przy zawieraniu umowy o pracę.
WAŻNE:
Zauważyć trzeba, że równoważny czas pracy powoduje, że pracodawca ma zwiększone możliwości uelastycznienia rozkładów czasu pracy kierowców. W takim systemie dobowy czas pracy kierowcy może wynosić 12 godzin, ale
i mniej niż 8 godzin w zależności od czasochłonności zadania.
Zatem, kierowca wykonujący pracę w systemie podstawowym może pracować maksymalnie 6 dni po 8 godzin czyli 48 godzin w tygodniu. W równoważnym czasie pracy kierowca może pracować maksymalnie 60 godzin tj. 6 dni po 10 godzin lub 5 dni po 12 godzin pracy.
Przykład
Kierowca zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy w ciągu jednego tygodnia może pracować maksymalnie przez 48 godzin, czyli 6 dni po 8. W równoważnym czasie pracy kierowca może w tygodniu przepracować 60 godzin tj. maksymalny limit pracy np. 6 dni po 10 godzin pracy, lub 5 dni po 12 godzin pracy. Mając na uwadze art. 11 ustawy o czasie pracy kierowców, czas pracy kierowcy nie może przekroczyć przeciętnie 40 godzin w tygodniu pracy, to 4 tygodnie x 40 godzin = 160 godzin pracy. W przypadku pracy po 12 godzin dziennie w pięciodniowym tygodniu pracy kierowca przepracuje 60godzin tj. 4 tygodnie x 60 godzin = 240 godzin w miesiącu. Jeśli w ramach trzymiesięcznego okresu rozliczeniowego, kierowca będzie pracował przez dwa miesiące (4 tygodnie x 60 godzin) x 2= 480 godzin, to jeden miesiąc będzie miał wolny od pracy.
Dodatkowo spostrzec trzeba, że dla kierowców zatrudnionych w systemie równoważnym, wykonującym przewóz rzeczy lub okazjonalny przewóz osób nie trzeba układać rozkładów czasu pracy, o czym mówi art. 11 ust. 2a w związku z art. 15 ust. 6 ustawy o czasie pracy kierowców.
Mając na uwadze powyższe pracodawca stosując równoważny czas pracy może dostosować rozkład czasu pracy kierowcy do potrzeb firmy, co powoduje np. obniżenie kosztów pracy związanych z płaceniem 50 % dodatku do wynagrodzenia po przekroczeniu dobowej normy pracy.
Podstawa prawna: art. 11, art. 12, art. 15, art. 16, art. 18, art. 19 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz.1412).
