Mały ZUS plus od 1 lutego 2020 roku

Od 1 lutego 2020 roku wskutek zmian ustawowych będzie miał zastosowanie tzw. „mały ZUS plus”. Zatem, próg uprawniający do preferencyjnych składek płaconych od lutego 2020 r. dla osób prowadzących działalność gospodarczą będzie wynosił 120 000 zł przychodu przedsiębiorcy za miniony rok kalendarzowy, tj. 2019, a ustalenie podstawy wymiaru składek odbywać się będzie na podstawie dochodu przedsiębiorcy. Zmiany od 1 lutego 2020 r. nie dotyczą podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne. 
Z tej formy rozliczania składek ZUS przedsiębiorca będzie mógł korzystać przez 36 miesięcy, w ciągu kolejnych 60 miesięcy prowadzenia działalności.

Przykład
Przedsiębiorca prowadzi działalność od 2017 roku. Przychód z działalności gospodarczej w 2019 r. wyniósł 100 000 zł. Ponieważ od lutego 2020 roku limit przychodu nie został przekroczony, to przy spełnieniu pozostałych warunków, przedsiębiorca może korzystać z „małego ZUS plus” od lutego 2020 r. Należy zauważyć, że przedsiębiorca nie mógł skorzystać z „małego ZUS” w styczniu 2020 r. ponieważ na zasadach obowiązujących do 31 stycznia 2020 roku limit  przychodu wynosił 67 500 zł (30–krotność minimalnego wynagrodzenia w 2019 r.).

Przykład
Przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą od 1 stycznia 2019 r. do 31 października 2019 r. Działalności nie zawieszał. 1 lutego 2020 r. ponownie rozpoczął działalność. W roku 2019 dni przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą przez 304 dni. Limit, którego nie mogą przekroczyć jego przychody z działalności gospodarczej przedsiębiorcy w 2019 r. aby mógł on od 1 lutego skorzystać z „małego ZUS plus” wynosi 99 945,21 zł, tj. (120 000 :365 dni w roku) x 304 dni w roku prowadzenia działalności = 99 945, 21 zł.

Wyłączenia z „małego ZUS plus”

Z małego ZUS plus nie może skorzystać przedsiębiorca, który:

• rozlicza się na karcie podatkowej i jednocześnie korzystałeś ze zwolnienia z VAT,
• spełnia warunki do opłacania preferencyjnych składek ZUS, 
• w ciągu 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej korzystał z „małego ZUS” przez 36 miesięcy, 
• podlega ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczej działalności (np. jako wspólnik spółki jawnej), 
• wykonuje dla byłego bądź obecnego pracodawcy czynności, które wykonywał dla niego jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym. 

Z małego ZUS plus nie może również skorzystać przedsiębiorca jeśli w poprzednim roku prowadził działalność jako:

• twórca, artysta, 
• osoba wykonująca wolny zawód, 
• wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o., 
• osoba prowadząca publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół.

Podstawa wymiaru składek

Dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, korzystających z „małej działalności plus”, podstawa wymiaru składek uzależniona jest od dochodu z poprzedniego roku kalendarzowego.
Osoba, która w poprzednim roku kalendarzowym rozliczała się z podatku na zasadach ogólnych (podatek według skali albo podatek liniowy) ustala wysokość dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej zgodnie z przepisami dotyczącymi podatku dochodowego od osób fizycznych.
Osoba, która w poprzednim roku kalendarzowym rozliczała się w formie karty podatkowej i nie korzystała ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług  na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług, roczny dochód z działalności gospodarczej ustala mnożąc roczny przychód  z działalności gospodarczej (którym jest wartość sprzedaży, o której mowa w art. 2 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług, która podlega opodatkowaniu tym podatkiem, bez kwoty tego podatku) przez współczynnik 0,5.

Przykład
Przedsiębiorca opłacał podatek w 2019 r. na podstawie karty podatkowej, jednocześnie był czynnym podatnikiem vat. Przeciętny roczny przychód ze sprzedaży w 2019 r. wyniósł 40.000 zł. Zatem przeciętny roczny dochód – dla celów ustalenia „małej działalności gospodarczej plus” za ten rok wynosi 20 000 zł
40 000 x 0,5 = 20 000 zł

Otrzymany wynik należy zaokrąglić do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.
Osoba, która w poprzednim roku kalendarzowym rozliczała się w formie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych, roczny dochód z działalności gospodarczej ustala mnożąc roczny przychód z działalności gospodarczej (w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne) przez współczynnik 0,5.
Otrzymany wynik należy zaokrąglić do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.
Podkreślić należy, że jeżeli do kosztów uzyskania przychodu zaliczone zostały składki na własne ubezpieczenia społeczne oraz osób z Tobą współpracujących, to trzeba doliczyć kwoty tych składek do rocznego dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Zatem, ustalenie przeciętnego miesięcznego dochodu z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym według wzoru: 

roczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej  uzyskany w poprzednim 
roku kalendarzowym            
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––    x 30                          
liczba dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej 
w poprzednim roku kalendarzowym

Otrzymany wynik podlega zaokrągleniu do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.
W okresie, w którym przedsiębiorca będzie korzystać z „małego ZUS plus” może w poszczególnych miesiącach opłacać składki na ubezpieczenia od podstawy wymiaru ustalonej zgodnie z podanymi wyżej zasadami albo od kwoty wyższej.
Zauważyć trzeba, że wysokość kwoty, od której opłaca się składki ma wpływ na wysokość przysługujących przedsiębiorcy świadczeń z ubezpieczeń społecznych, w tym zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy, zasiłek macierzyński.
Przedsiębiorca może zrezygnować z uprawnienia do ustalania podstawy wymiaru składek w zależności od wysokości dochodu, tj. do korzystania z „małej działalności plus”. Rezygnacja może nastąpić w każdym czasie, a więc także od dnia nabycia tego prawa. Nie zgłoszenie się się do programu „małej działalności plus” w terminie uznawane jest za rezygnację z „małego ZUS plus”.
 

Jeśli przedsiębiorca spełnia warunki i chce płacić „mały ZUS plus” musi wyliczyć najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zgodnie z następującymi zasadami. 
Przeciętny miesięczny przychód uzyskany z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym tj. w 2019 r., należy, pomnożyć przez ten współczynnik.
Otrzymany wynik należy zaokrąglić do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.
Następnie trzeba, porównać otrzymany wynik do kwoty 30% minimalnego wynagrodzenia i 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Najniższa podstawa wymiaru składek nie może być bowiem niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku i nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok.

Przykład
Przedsiębiorca spełnia warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Przeciętny miesięczny przychód z działalności gospodarczej w 2019 r. wyniósł 3620,50 zł. Zatem najniższa podstawa wymiaru składek w 2019 r. wynosi 1746,89 zł.
3620,50 zł x 0,4825 = 1746,89 zł

Przykład
Przedsiębiorca  spełnia warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Obliczył, że jego przeciętny miesięczny przychód z działalności gospodarczej w 2019 r. wyniósł 1930,96 zł. Zatem jego najniższa podstawa wymiaru składek w 2019 r. wynosi 931,69 zł.
1930,96 zł x 0,4825 = 931,69 zł

Podstawa wymiaru składek społecznych osób, które mogą skorzystać z małego ZUS, nie może:

• przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy (w 2020 r. nie może przekroczyć 3136,20 zł),
• być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku (w 2020 r. nie niższa niż 780 zł).

Dokumenty zgłoszeniowe do „małego ZUS plus”

Jeśli przedsiębiorca chce skorzystać z tej formy opłacania składek, a nie korzystał z „małego ZUS” w 2019 roku i styczniu 2020, to powinien złożyć w ZUS:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli na dzień 31 stycznia 2020 r. podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ale nie korzystał z „małego ZUS” albo 
• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeśli akurat 31 stycznia 2020 r. zakończył się okres 24 miesięcy korzystania z „preferencyjnych składek” 
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy). 

Dokumenty te należy przekazać w terminie najpóźniej do 2 marca 2020 r.

Podkreślić należy, że jeśli przedsiębiorca korzystał z „małego ZUS” w styczniu 2020 r. i nadal chce korzystać z „małej działalności plus”, to nie przekazuje żadnych dokumentów zgłoszeniowych.
Jeśli przedsiębiorca w lutym 2020 r. rozpoczął lub wznowił prowadzenie działalności gospodarczej, którą prowadził w 2019 r. (przynajmniej 60 dni), to powinien złożyć zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy). 

Dokument ten należy przekazać najpóźniej do 2 marca 2020 r.

Dodać należy, że jeżeli przedsiębiorca rozpocznie lub wznowi działalność po 22 lutym 2020 r. (przez co do końca miesiąca zostanie mniej niż 7 dni), zgłoszenie do ubezpieczeń musi złożyć w terminie 7 dni liczonymi od daty rozpoczęcia/wznowienia działalności.
Jeśli przedsiębiorca rozpocznie lub wznowi działalność gospodarczą później niż w lutym 2020 r. to powinien złożyć zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy). 
Dokument trzeba przekazać w terminie  7 dni  liczonych od pierwszego dnia prowadzenia działalności gospodarczej lub wznowienia działalności gospodarczej.
Jeśli natomiast przedsiębiorca będzie korzystał z „małej działalności gospodarczej plus” później niż w lutym 2020 r. powinien przekazać do ZUS: 

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ale nie korzystał z „małego ZUS plus” (np. zaprzestał wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy) albo 
• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia z czynającym się od 05 70, 05 72, jeśli skończył okres 24 miesięcy korzystania z „preferencyjnych składek” 
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy). 
   

Przykład
Przedsiębiorca prowadzi działalność od 2016 r. Przychody z tej działalności w 2019 r. były wyższe niż obowiązujący limit, a co za tym idzie nie można było skorzystać w styczniu 2020 r. z „małego ZUS”. Od 1 lutego 2020 r. przedsiębiorca spełnił wszystkie warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Jeśli zatem, przedsiębiorca będzie chciał korzystać, to powinien wyrejestrować się z ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 10 (nie jest rencistą) i zgłosić się do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 90. Dokumenty te powinny być przekazane do ZUS najpóźniej 2 marca 2020 r. 

Trzeba także zauważyć, że przedsiębiorca może skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym osoby, która rozpocznie lub wznowi prowadzenie działalność gospodarczej w lutym 2020 r. nastąpi od dnia wskazanego we wniosku, jeśli zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zostanie dokonane w terminie do końca tego miesiąca, a jeżeli termin ten jest krótszy niż 7 dni, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zostanie dokonane w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia.    
Rozliczanie podatku dochodowego od działalności gospodarczej przez podatnika korzystającego z małego zus plus nie uległo zmianie. Zatem, podatnik będzie rozliczał się z podatku dochodowego od działalności tak jak do tej pory, chyba że zmienił formę opodatkowania. Wówczas będzie rozliczał się zgodnie z wybrana formą opodatkowania np. na zasadach ogólnych, ryczałcie ewidencjonowanym bądź karcie podatkowej.

 

Podstawa prawna: art. 18c ust. 11, art. 36 ust. 13 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 300 z późn.zm.); art. 17, art. 18  ustawy Prawo przedsiębiorców z 6 marca 2018 r. (Dz.U. 2018 r. poz. 646); komunikat prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z   6 grudnia 2019 r. w sprawie wysokości współczynnika na rok 2020 stosowanego przy ustalaniu najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku (M.P. z 2019 r. poz. 1156).