Kiedy do przychodów nauczyciela akademickiego stosuje się 50% kosztów ich uzyskania

ODPOWIEDŹ

Do wszystkich wypłat dokonywanych na rzecz nauczyciela akademickiego stosuje się koszty uzyskania przychodu w wysokości 50% (interpretacja Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamieszczona na stronie internetowej konstytucjadlanauki.gov.pl).

UZASADNIENIE

Większość zmian wprowadzonych na uczelniach ustawą z 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (dalej: prawo o szkolnictwie wyższym) weszła w życie 1 października 2018 r., ale jej art. 116 ust. 7 dotyczący charakteru pracy nauczyciela akademickiego zaczął obowiązywać od 1 września 2018 r. Przepis ten stanowi, że wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 prawa autorskiego.

To zaś ma ścisły związek z wysokością kosztów uzyskania przychodów, jakie należy stosować do wypłacanego mu wynagrodzenia. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego uważa, że: nauczyciele akademiccy odpowiadają za kształcenie i wychowywanie studentów, uczestniczenie w kształceniu doktorantów, prowadzenie działalności naukowej oraz uczestniczenie w pracach organizacyjnych na rzecz uczelni. W związku z tym całość ich wynagrodzenia jest wynagrodzeniem za pracę o charakterze twórczym, bez konieczności składania dodatkowych oświadczeń czy prowadzenia ewidencji dotyczącej ilości i wartości utworów wykonanych w ramach umowy o pracę (konstytucjadlanauki.gov.pl). Takie też stanowisko przekazało Ministerstwu Finansów.

Interpretacja resortu nauki koresponduje z art. 22 ust. 9b pkt 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof). Według tej regulacji koszty uzyskania przychodu w wysokości 50% stosuje się do działalności badawczo–rozwojowej, naukowej, naukowo–dydaktycznej, badawczej, badawczo–dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej. Nauczyciele akademiccy są natomiast zatrudniani na podstawie umowy o pracę – zgodnie z art. 114–115 i art. 117 prawa o szkolnictwie wyższym – wyłącznie w grupach pracowników dydaktycznych (podstawowy obowiązek: kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów), badawczych (podstawowy obowiązek: prowadzenie działalności naukowej lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów) i badawczo – rozwojowych (podstawowy obowiązek: prowadzenie działalności naukowej, kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów). Są zatem objęci działaniem art. 22 ust. 9b pkt 8 updof.

Nauczyciele akademiccy pozostający w stosunkach pracy (powstałych na podstawie umów o pracę) mają obowiązek odprowadzać podatek dochodowy od przychodów z tego stosunku, za które uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 10 ust. 1 pkt 1 i art. art. 12 ust. 4 updof). Od tak rozumianego przychodu, pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe odlicza się koszty jego uzyskania w wysokości 50%.

Dotyczy to zatem również wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, płatnych urlopów naukowych i urlopu dla poratowania zdrowia, a także wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy (art. 135 i art. 147 ust. 1 prawa o szkolnictwie wyższym w zw. z art. 92 kodeksu pracy i § 5 rozporządzenia z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy). Ten pogląd potwierdza resort nauki.

 

Podstawa prawna: art. 114–115, art. 116 ust. 7, art. 135 i art. 147 ust. 1 ustawy z 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 1668 z pózn.zm.); art. 1 pkt 1 ustawy z 3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 1669); art. 10 ust. 1 pkt 1, art. 12 ust. 1, art. 22 ust. 9b pkt 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 z późn.zm.); art. 1 ust. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1191 z późn.zm.); art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks Pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 917 z późn.zm.); § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 927).