Czy pracownik może odmówić wykonywania pracy ze względu na złamanie przez pracodawcę zasad BHP

Odpowiedź 

Tak, pracownik mógł odmówić przystąpienia do pracy jeżeli uznał, że warunki pracy nie są zgodne z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy przez co narażają go na utratę zdrowia lub życia. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas kiedy był gotów do pracy, ale się od niej powstrzymał z wymienionych powodów.

Uzasadnienie

Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy, w tym jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane maszyny i inne urządzenia techniczne, w szczególności zabezpieczały pracownika przed urazami. 
W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego. 
Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, pracownik ma prawo oddalić się z takiego miejsca, informując o tym niezwłocznie przełożonego. Pracownik nie może ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla niego konsekwencji z powodu powstrzymania się od pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w powyższych przypadkach. Nie można go więc np. ukarać naganą czy zwolnić dyscyplinarnie.
Pracownika uprawnia do powstrzymania się od pracy spełnienie dwóch przesłanek łącznie:

1. warunki pracy naruszające przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy
2. warunki pracy stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika.

Bezpośredni związek między naruszeniem przepisów bhp a zagrożeniem dla zdrowia i życia pracownika zachodzi wówczas, gdy jest ono konkretne i realnie zagrażające zdrowiu i życiu. Źródłem powstania warunków pracy stwarzających bezpośrednie zagrożenie może być nie tylko pracodawca niezapewniający właściwych warunków bhp, jak i siła wyższa. To pracownik subiektywnie ocenia w danym momencie czy środowisko pracy, narzędzia, sprzęt niespełniając wymogów bezpieczeństwa narażają go na utratę zdrowia czy życia lub narażają inne osoby. Pracownik musi o tym od razu zawiadomić swojego przełożonego np. kierownika.  
 

Podstawa prawna: art. 210, art. 215 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn.zm.).