Pracownik samorządowy może odwołać się do sądu od negatywnej oceny pracy

SFERA BUDŻETOWA

Urzędnik samorządowy wypadł  bardzo słabo w czasie okresowej oceny. Jego przełożony uznał, że nie najlepiej wywiązuje się obowiązków wynikających z zakresu czynności na zajmowanym przez niego stanowisku. Pracownik odwołał się od tej opinii, ale jego uwagi nie zostały uwzględnione. Czy w tej sytuacji ma on prawo do dalszej procedury odwoławczej?

WAŻNE: Oceny pracy dokonuje się w formie pisemnej. Robi ją bezpośredni przełożony pracownika. Dzieje się to nie rzadziej niż raz na dwa lata i nie częściej niż raz na sześć miesięcy.

 

Odpowiedź

Ustawa o pracownikach samorządowych nie przewiduje dalszej procedury odwoławczej od negatywnej oceny pracy urzędnika samorządowego. Nie oznacza to jednak, że nie może on zwrócić się do sądu z żądaniem rozpatrzenia jego uwag.

 

Uzasadnienie

Okresowej ocenie podlegają nie wszyscy pracownicy samorządowy, lecz tylko ci zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych. Dotyczy to także kierowniczych stanowisk urzędniczych.

Ocenę taką sporządza przełożony tych urzędników i dotyczy ona wywiązywania się przez ocenianego z obowiązków wynikających z zakresu czynności na zajmowanym stanowisku oraz podstawowych obowiązków pracownika samorządowego. Sprawdzać można dbałość o wykonywanie zadań publicznych oraz o środki publiczne, z uwzględnieniem interesu publicznego i indywidualnych interesów obywateli. Dodatkowo zatrudniony może być też rozliczany z sumiennego i starannego wykonywania poleceń przełożonego (art. 27 ust. 3, art. 24 ust. 1 i art. 25 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych).

W czasie oceny sprawdza się w szczególności:

 

  • czy kontrolowany przestrzega Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i innych przepisów prawa,

  • czy wykonuje powierzone mu zadania sumiennie, sprawnie i bezstronnie,

  • jak i czy udziela informacji organom, instytucjom i osobom fizycznym oraz udostępnia dokumenty znajdujące się w posiadaniu jednostki, w której pracownik jest zatrudniony, jeżeli prawo tego nie zabrania,

  • czy dochowuje tajemnicy ustawowo chronionej,

 

Można nawet sprawdzać czy urzędnik jest uprzejmy i życzliwy w kontaktach z obywatelami, zwierzchnikami, podwładnymi oraz współpracownikami oraz czy zachowuje się z godnością w miejscu pracy i poza nim.

 

WAŻNE: Oceny pracy dokonuje się w formie pisemnej. Robi ją bezpośredni przełożony pracownika. Dzieje się to nie rzadziej niż raz na dwa lata i nie częściej niż raz na sześć miesięcy.

 

Szczegóły regulujące kwestie sposobu dokonywania oceny, okresów w jakich się je przeprowadza, kryteriów przeprowadzania kontroli a także skali ocen, jakiej się do tego używa określa w drodze zarządzenia kierownik jednostki. Musi on przy tym brać pod uwagę potrzebę prawidłowego dokonywania tych ocen oraz specyfikę funkcjonowania jednostki (art. 28 ustawy o pracownikach samorządowych).

Urzędnik nie zgadzający się z dokonaną oceną ma prawo odwołania się do kierownika jednostki, w której jest on zatrudniony. Ma na to siedem dni od dnia doręczenia mu oceny. Kierownik jednostki ma obowiązek rozpatrzeć odwołanie w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia. W przypadku uwzględnienia odwołania możliwe są dwa rozwiązania: albo zmienia się ocenę, albo przeprowadza się ją jeszcze raz.

Uzyskanie przez pracownika samorządowego oceny negatywnej oznacza konieczność ponownego przeprowadzenia tej procedury. Może to jednak nastąpić nie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy od dnia zakończenia poprzedniej oceny. Uzyskanie ponownej negatywnej oceny równoznaczne jest z rozwiązaniem umowy o pracę, z zachowaniem okresów wypowiedzenia.

 

Zostaje jeszcze sąd

Tyle o ocenie i procedurze odwołania od niej mówi ustawa o pracownikach samorządowych. Zdaniem Sądu Najwyższego nie wyczerpuje to jednak możliwości jakie ma pracownik, który twierdzi iż w jego przypadku wystawiona mu ocena jest niesłuszna. W postanowieniu z 4 lutego 2009 (sygn. akt II PK 226/08) Sąd Najwyższy stwierdził, że droga sądowa jest dopuszczalna w sprawie, w której mianowany pracownik samorządowy kwestionuje okresową ocenę dokonaną na podstawie art. 17 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (wciąż aktualna biorąc pod uwagę aktualne brzmienie tej ustawy).

Dodatkowo w wyroku z 6 kwietnia 2011 r. (sygn. akt II PK 274/10) uznano, że przy rozpoznawaniu pozwu dotyczącego uchylenia oceny kwalifikacyjnej pracownika sąd ma obowiązek merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności ustalenia, czy ocena została przeprowadzona prawidłowo i zgodnie z obowiązującymi u danego pracodawcy przepisami. Jeżeli ocena była przeprowadzona niezgodnie z przepisami, sąd może i powinien ją uchylić.

 

Podstawa prawna: art. 24, art. 25 ust. 1, art. 27, art. 28 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 1260).

Przypisy