ODPOWIEDŹ
Pracownik może na urlopie wypoczynkowym pracować dla innego pracodawcy. Nie ma bowiem zakazu takiego sposobu wykorzystywania urlopu. Są jednak pewne ograniczenia.
UZASADNIENIE
Jedną z zasad prawa pracy jest prawo pracownika do wypoczynku, który ma być zapewniony poprzez przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz urlopach wypoczynkowych (art. 14 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy; dalej: k.p.).
Każdy pracownik, bez względu na miejsce swojego zatrudnienia, ma prawo do corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego, którego to prawa nie może się zrzec (art. 152 k.p.).
Treść obu tych przepisów wskazuje, ale nie nakazuje, jaki jest cel urlopu wypoczynkowego – a mianowicie wypoczynek i regeneracja sił pracownika pod względem fizycznym i psychicznym. Stąd wniosek, że taki właśnie powinien być cel, w jakim pracownik wykorzysta przysługujący mu urlop wypoczynkowy. Skoro przepisy nie zawierają nakazu wykorzystywania urlopu wypoczynkowego dla regeneracji sił pracownik ma pełną swobodę w dysponowaniu tym czasem. Może więc pojechać na wakacje, ale równie dobrze może wykorzystać ten czas na budowę domku letniskowego albo podjęcie pracy u innego pracodawcy.
Ważne: Podjęcie pracy podczas urlopu wypoczynkowego wbrew ustawowym ograniczeniom może spowodować, że pracodawca ukarze pracownika. Może też doprowadzić do rozwiązania stosunku pracy.
Pracownicy administracji publicznej i samorządowej muszą jednak pamiętać o ustawowych ograniczeniach podejmowania dodatkowej pracy. I tak pracownicy samorządowi powinni zadbać o to, aby praca w czasie urlopu nie pozostawała w sprzeczności z ich obowiązkami i nie wywoływała podejrzenia o stronniczość lub interesowność oraz zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy (art. 30 ustawy z 21 listopada 2008 r o pracownikach samorządowych). Można to zobrazować następującym przykładem. Jeden z pracowników urzędu gminy zaplanował we wrześniu miesięczny urlop, podczas którego zamierza pojechać na południe Europy zbierać owoce. Pracodawca nie może zabronić mu takiego sposobu wykorzystania urlopu wypoczynkowego. Ta praca nie pozostaje bowiem w sprzeczności z jej obowiązkami. Nie wywoła też podejrzenia o stronniczość albo interesowność.
Inaczej byłoby w przypadku, gdyby pracownik urzędu gminy zatrudniony jako geodeta w czasie swojego urlopu wypoczynkowego postanowił podjąć pracę w prywatnym przedsiębiorstwie geodezyjnym. W tym przypadku pracodawca mógłby uznać, że pozostaje ona w sprzeczności z jego obowiązkami pracowniczymi.
Z kolei pracownicy urzędów państwowych muszą uzyskać zgodę kierownika urzędu, w którym są zatrudnieni, na podjęcie dodatkowej pracy. Oznacza to, że zgoda taka jest potrzebna nawet gdyby chcieli podjąć krótkie urlopowe zatrudnienie. W przypadku braku takiej zgody dochodzi do naruszenia art. 19 ust. 1 ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Co więcej, jeśli nawet uzyskają zgodę, zajęcia, których się podejmą, nie mogą stać w sprzeczności z ich obowiązkami oraz wywoływać podejrzenia o stronniczość lub interesowność. Na przykład pracownik ministerstwa finansów departamentu podatków bezpośrednich podczas swojego urlopu nie może wykonać analizy przepisów podatkowych na zlecenie prywatnej firmy szkoleniowej. Najprawdopodobniej jego przełożony nie wyrazi zgody na to zajęcie wziąwszy pod uwagę zakres jego prac.
Inaczej należy ocenić sytuację pracownika, który równolegle jest zatrudniony u dwóch pracodawców. Pracownicy urzędów państwowych do takiego równoległego zatrudnienia potrzebują zgodą, natomiast pracownicy samorządowi tej zgody nie potrzebują. Możliwe jest więc, że będą pracować u jednego pracodawcy, będąc jednocześnie na urlopie wypoczynkowym u drugiego pracodawcy.
Oczywiście, pracownik zatrudniony na dwóch etatach równolegle ma prawo do urlopu wypoczynkowego u obu pracodawców. Niewykluczone więc, że jednocześnie weźmie urlop w dwóch zakładach pracy i będzie chciał spożytkować go na dorobienie. Wtedy obowiązują go ograniczenia opisane wcześniej.
Alicja Dębińska
Specjalistka w zakresie prawa pracy
Podstawa prawna: ustawa z 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 2142); ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r. poz. 902 z późn.zm.); ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 z późn.zm.).
