Obowiązki zleceniodawcy zatrudniającego opiekunkę

ODPOWIEDŹ

Żeby córka nie straciła prawa do KRUS może być zatrudniona jako opiekunka tylko w formie umowy zlecenia, a dochód brutto zleceniobiorcy nie może przekroczyć minimalnego wynagrodzenia tj. w roku 2018 – 2100 zł. Rolnik może być ubezpieczony podwójnie w KRUS i w ZUS, ale tylko spełniając te warunki.

W takim przypadku „rolnik” powinien zostać objęty ubezpieczeniem społecznym na takich samych zasadach jak zleceniobiorca, który nie ma innego zatrudnienia tj. obowiązkiem ubezpieczeniowym – emerytalnym, rentowym oraz wypadkowym. Ponadto należy zauważyć, że osoba, której umowa zlecenie jest jedynym stosunkiem prawnym i tytułem do podlegania ubezpieczeniom jest również podstawą do obowiązku opłacania składek zdrowotnych.

Powyższe zatrudnienie związane jest z poniższymi formalnościami:

• zawarciem z opiekunką stosownej umowy,

• zgłoszeniem opiekunki do ZUS na formularzu ZUS-ZUA w ciągu 7 dni od rozpoczęcia umowy zlecenie,

• comiesięcznym naliczaniem i odprowadzaniem do ZUS tych składek oraz składaniem deklaracji ZUS-DRA do 15 następnego miesiąca,

• comiesięcznym naliczaniem, pobieraniem i odprowadzaniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek – na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania płatnika,

• składaniem do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym do właściwego urzędu skarbowego deklarację PIT-4R,

• sporządzaniem informacji PIT-11 i przekazaniem jej:

  • zleceniobiorcy – w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym,

  • urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika – w terminie do końca stycznia następnego roku podatkowego – gdy składana jest w formie dokumentu pisemnego lub do końca lutego następnego roku – gdy przekazywana jest drogą elektroniczną (w razie wcześniejszego zaprzestania działalności – do dnia zaprzestania tej działalności).

Trzeba także dodać, że osoba zatrudniona ma obowiązek zgłoszenia do KRUS

UZASADNIENIE

W myśl ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, rolnik który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy, został objęty innym ubezpieczeniem społecznym z tytułu wykonywania umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa o sus), podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie wykonywania umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o sus , pomimo objęcia go z tego tytułu innym ubezpieczeniem społecznym, jeżeli przychód osiągany z tego tytułu w rozliczeniu miesięcznym nie przekracza kwoty równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, ustalonemu na podstawie odrębnych przepisów.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 12 września 2017 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2018 roku od 1 stycznia 2018 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 2100 zł.

Zgodnie z zasadą określoną w art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust 1 ustawy o sus obowiązkiem ubezpieczeniowym (emerytalne, rentowe oraz wypadkowe) podlegają między innymi osoby wykonujące pracę na postawie umowy zlecenia lub innej umowy świadczenia usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Dla osoby, której umowa zlecenie jest jedynym stosunkiem prawnym i tytułem do podlegania ubezpieczeniom i jest również podstawą do obowiązku opłacania składek zdrowotnych.

Jak stanowi art. 734 Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) przez umowę zlecenia rozumie się, że przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (zleceniodawcy). Oznacza to, że jako umowę zlecenia w rozumieniu kodeksu cywilnego można traktować wyłącznie te umowy, których przedmiotem jest dokonywanie określonych czynności prawnych.

Zatem do zatrudnienia w formie umowy zlecenia niezbędna jest umowa z określonymi czynnościami, a obowiązkiem dającego zlecenie jest wypłata wynagrodzenia dla przyjmującego zlecenie, o czym świadczy odpłatny charakter umowy zlecenia, o czym mówi art. 735 § 1 k.c. .

Od momentu zawarcia umowy zleceniodawca jest obowiązany w terminie 7 dni do złożenia w ZUS-ie deklaracji ZUS-ZUA i ZUS-ZZA. Rozliczenie i opłacenie składek za każdy miesiąc musi nastąpić do 15 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zgłoszenie wysokości składki należy dokonać na deklaracji ZUS DRA.

Zatrudnienie opiekunki wiąże się ponadto z naliczeniem, pobieraniem i odprowadzaniem podatku dochodowego od osoby zatrudnionej. Opodatkowanie umowy zalicza się do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, gdy min. nie są przez zleceniobiorcę rozliczane w ramach prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej. Zasady opodatkowania dochodów opiekunki uregulowane są w art. 41 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaliczkę na podatek pobiera się pomniejszając przychód o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% uzyskanego przychodu; z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód, oraz potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne, najniższą stawkę podatkową określoną w skali podatkowej, tj. 18% (na wniosek zleceniobiorcy płatnik może pobrać zaliczkę w wysokości 32%).

Obliczoną zaliczkę pomniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej ze środków podatnika. Pobraną zaliczkę na podatek zleceniobiorca musi wpłacić w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ją pobrał – na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

Ponadto zleceniodawca zobowiązany jest:

• sporządzić informację PIT-11 i przekazać ją:

  • zleceniobiorcy – w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym,

  • urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika – w terminie do końca stycznia następnego roku podatkowego – gdy składana jest w formie dokumentu pisemnego lub do końca lutego następnego roku – gdy przekazywana jest drogą elektroniczną (w razie wcześniejszego zaprzestania działalności – do dnia zaprzestania tej działalności),

• przesłać do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym do właściwego urzędu skarbowego deklaracji PIT-4R (a w przypadku zaprzestania działalności przed tym terminem – do dnia jej zaprzestania).

Podsumowując, chora matka jako osoba nieprowadząca działalności gospodarczej może „zatrudnić” córkę płacącą składki z tytułu ubezpieczenia rolników, ale tylko w ramach umowy zlecenia i z nieprzekraczającym wynagrodzeniem brutto 2100,00 zł.

Zlecenie tej pracy wiąże się z obowiązkami zleceniodawcy jako płatnika składek ZUS oraz podatku dochodowego zleceniobiorcy.

Paulina Matuszewska

Podstawa prawna: art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 9 ust. 2c, art. 36 ust. 1 i ust. 14 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 poz. 1778 z późn.zm.); art. 5b ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity: Dz.U. 2017 r. poz. 2336 z późnzm.); rozporządzenie Rady Ministrów z 12 września 2017 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1747); art. 13 pkt 8 lit. a, art. 41 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1509).