0
1739
Jesteśmy zakładem gospodarki komunalnej. Z uwagi na powierzenie dodatkowych zadań, przyznaliśmy naszemu pracownikowi dodatek specjalny w wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego. Pracownik jest jednak nieobecny z powodu złamania nogi. Czy za czas tej nieobecności pracownik powinien zachować dodatek specjalny? Uważamy, że dodatek powinien być pomniejszony za okres absencji. Dla nas istotą dodatku jest jego przyznanie w związku z dodatkowymi zadaniami, a podczas nieobecności pracownik nie może przecież ich realizować.
ODPOWIEDŹ
Brak jest przepisów powszechnych, które regulowałyby szczegółowo zasady dotyczące wypłat dodatku specjalnego. W przepisach wskazuje się jedynie, że dodatek specjalny przyznawany jest pracownikom samorządowym na podstawie przepisów regulaminu wynagradzania (z wyjątkiem wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty oraz marszałka województwa, którym dodatek przysługuje obligatoryjne). Oznacza to, że w zasadzie od zapisów tego regulaminu zależeć będzie czy dodatek będzie „zawieszony” w okresie absencji. Jeśli w regulaminie brak jest szczegółowych zasad dotyczących wypłaty, a poprzestaje się na informacji, że jest on przyznawany w określonej wysokości, to przyjmuje się, że dodatek będzie przysługiwał niezależnie od absencji, tj. także wtedy gdy faktycznie pracownik nie bezie świadczył pracy.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 36 ust. 4 i 5 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, pracownikowi samorządowemu może zostać przyznany dodatek funkcyjny, a z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań może zostać przyznany dodatek specjalny.
W zasadzie dużo więcej o dodatku specjalnym z przepisów się nie dowiemy, poza tym, że zgodnie z art. 39 ust. 2 pkt 2 tej ustawy, pracodawca w regulaminie wynagradzania może określić warunki i sposób przyznawania dodatków, o których mowa w art. 36 ust. 4 i 5, tj. także dodatków specjalnych.
Drugim ważnym aktem prawny regulującym sferę wynagrodzeń pracowników samorządowych jest Rozporządzenie Rady Ministrów z 15 maja 2018 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, w którym także na próżno szukać regulacji dotyczących fakultatywnego dodatku specjalnego.
Podsumowując do wyłącznej woli pracodawcy należy przyznanie dodatku specjalnego.
Konsekwencją wspomnianych regulacji jest to, że to Państwo jako pracodawca powinniście określić zasady wypłaty dodatku w regulaminie wynagradzania. Jak najbardziej możliwie jest uregulowanie zgodnie z którym, za czas absencji dodatek nie będzie wypłacany. Jeśli Państwo w braku takich zapisów regulaminu wynagradzania zdecydujecie się nie wypłacać dodatku, to wiązać się to będzie ze znacznym ryzykiem przegrania ewentualnego sporu przed sądem pracy. Wynika to poniekąd z zasady uprzywilejowania pracownika jako „słabszej” strony stosunku pracy, która jest stosowana w naszych sądach.
Należy zaznaczyć, że jeśli Państwo zaplanują zmianę do regulaminu wynagradzania, której skutkiem będzie mniej korzystne uregulowanie dla pracownika, tj. pomniejszanie dodatku za czas absencji, to należy te zmiany wprowadzić w trybie porozumień zmieniających indywidualne warunki umów o pracę, a w razie braku zgody na zmiany przez pracowników, w trybie wypowiedzeń zmieniających. Jak wiadomo takie zmiany mogą wiele skomplikować, szczególnie jeśli w zakładzie działają związki zawodowe.
Z drugiej strony brak jest orzecznictwa, które rozstrzygałoby podobną sprawę. Osobiście uważam, że w opisanym przypadku – choć jest to pogląd odosobniony – to dodatek wcale nie musi przysługiwać.
Uważam, że warunkiem wypłaty dodatku specjalnego, choć wprost niewyartykułowanym przecież w Państwa regulaminie jest świadczenie pracy ze zwiększonym wysiłkiem, w większym wymiarze, bądź o większym kalibrze gatunkowym. Skoro pracownik, któremu przyznano dodatek z tego właśnie względu, jest nieobecny – nie spełnia moim zdaniem podstawowego warunku wypłaty. Skoro sensem przyznania dodatku specjalnego jest wynagrodzenie pracownika z uwagi na ten zwiększony zakres obowiązków, to w żaden sposób nie znajduje to odzwierciedlenia podczas absencji pracownika.
Warto tutaj mieć na uwadze art. 8 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, zgodnie z którym, nie można czynić ze swego prawa (z prawa do dodatku specjalnego) użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa (rekompensata zwiększenia zadań) lub zasadami współżycia społecznego.
Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Podsumowując, najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie wypłata dodatku specjalnego jak gdyby pracownik świadczył pracę. Jednak gdyby Państwo chcieli odmówić nie pozostajecie bez uzasadnionych argumentów w potencjalnym sporze.
Podstawa prawna: art. 8 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 917 z późn.zm.); rozporządzenie Rady Ministrów z 15 maja 2018 r., w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 936).
