Nadgodziny w zadaniowym systemie czasu pracy

ODPOWIEDŹ

W systemie zadaniowego czasu pracy obowiązuje 8-godzinna dobowa norma czasu pracy i przeciętnie 40-godzinna tygodniowa norma czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Pracownik zatrudniony w tym systemie może świadczyć pracę w godzinach nadliczbowych, a w związku z tym może powstać po jego stronie uprawnienie do żądania rekompensaty za nadgodziny w postaci dodatkowego wynagrodzenia albo czasu wolnego od pracy.

UZASADNIENIE

Do pracownika zatrudnionego w systemie zadaniowego czasu pracy stosuje się podstawowe normy czasu pracy, a zatem pracownik nie może pracować więcej niż 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w tygodniu (maksymalnie 48 godzin w tygodniu) w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Należy pamiętać, że ilość i rozmiar zadań powierzonych pracownikowi powinny być możliwe do wykonania w tak określonym czasie pracy przy zachowaniu przez pracownika zwykłej staranności (innymi słowy pracodawca nie może wymagać „niemożliwego” od pracownika).

Sąd Najwyższy w wyroku z 4 sierpnia 1999 r. (sygn. akt I PKN 181/99) wypowiedział się następująco: (…) nazwanie czasu pracy „zadaniowym” nie wyłącza stosowania przepisów o wynagrodzeniu za pracę w godzinach nadliczbowych.

Nadgodziny w systemie zadaniowego czasu pracy wystąpią, jeżeli wykonanie powierzonych pracownikowi zadań w podstawowym czasie pracy nie jest możliwe do wykonania.

Tak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 10 września 1998 r. (sygn. akt I PKN 301/98), w którym czytamy: „(…) zlecanie pracownikowi zadań, których wykonanie w normalnym czasie pracy jest niemożliwe, trzeba przy tym kwalifikować jako równoznaczne z poleceniem (pracodawcy) świadczenia pracy w czasie przekraczającym normy czasu pracy.”

Na gruncie opisanego przykładu, należy wskazać, że jeżeli np. pracownik ma określone zadanie polegające na serwisie klimatyzatora z czasem na wykonanie tego zadania na 4 godziny, to w sytuacji gdy wykona trzy serwisy jednego dnia, nawet w 8 godzin to istnieje duże prawdopodobieństwo, że przed sądem skutecznie podniesie, że wykonywał pracę przez 12 godzin (3x4 godziny).

W takiej sytuacji należałoby zmienić za porozumieniem z pracownikiem czasowy limit jednego zadania.

Pracownik zatrudniony w systemie zadaniowego czasu pracy, powinien znać stały zestaw zadań, jakie będzie wykonywać w ramach stosunku pracy. Jeżeli pracownik wyrazi zgodę na wykonywanie innych zadań powierzonych mu przez pracodawcę, a w konsekwencji będzie pracował ponad obowiązujące go normy czasu pracy, wówczas będzie to praca w godzinach nadliczbowych.

Praca w godzinach nadliczbowych może być rekompensowana przez pracodawcę na dwa sposoby:

• poprzez wypłatę wynagrodzenia powiększonego o odpowiedni dodatek, a wysokość dodatku uzależniona jest od dnia, w jakim nadgodziny wystąpiły – 100% albo 50% stawki godzinowej,

• zamiast wypłaty dodatku do wynagrodzenia za pracę w nadgodzinach możliwe jest udzielanie czasu wolnego.

Jeżeli pracodawca przyjmie, że powierzone przez niego zadania mogą wymagać pracy w godzinach nadliczbowych, może ustalić w umowie o pracę, że obok podstawowego wynagrodzenia, będzie wypłacał pracownikowi ryczałt.

Należy mieć na uwadze, że wprowadzenie ryczałtu możliwe jest wtedy, gdy pracownik wykonuje pracę stale poza zakładem pracy, a zatem wtedy gdy ustalenie rzeczywistej liczby godzin pracy jest utrudnione.

W opisanym przykładzie możliwe byłoby ustalenie ryczałtu za nadgodziny.

Ponadto, jeżeli pracodawca wypłaca ryczałt za nadgodziny, wykluczona jest możliwość rekompensaty nadgodzin czasem wolnym.

Bartosz Drozdowicz

Radca prawny

Podstawa prawna: ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (test jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 917 z późn.zm.).