0
1031
W mojej firmie 1 czerwca br. została zatrudniona na pół etaty nowa pracownica. 10 czerwca przyjęto ją do szpitala w celu wykonania zabiegu chirurgicznego. W czasie trwającej kontroli ZUS zarzucono mi fikcyjne zatrudnienie pracownika tylko w celu ubezpieczenia. Czy ZUS mógł tak postąpić?
ODPOWIEDŹ
Tak, Zakład Ubezpieczeń Społecznych może przeprowadzać w ramach swoich zadań kontrolę zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych. Z zadanego pytania może wynikać, że kontrolujący sporządził protokół kontroli, od którego płatnik składek ma zastrzeżenia. W związku z tym w terminie 14 dni od daty jego otrzymania ma prawo złożyć pisemne zastrzeżenia do zawartych w nim ustaleń, wskazując równocześnie stosowne środki dowodowe np.: potwierdzenie odbycia przez pracownika wstępnych lub okresowych badań lekarskich, listy obecności, podpisane faktury, zeznania świadków, dokumenty opracowane przez pracownika.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 86 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa o sus) kontrola może obejmować m.in. zgłaszanie pracowników do ubezpieczeń społecznych. W trakcie przeprowadzania takiej kontroli inspektor ZUS ma prawo m.in. do: badania ksiąg oraz dokumentów związanych z zakresem kontroli, żądania informacji od płatnika składek i ubezpieczonego, zabezpieczania dowodów, a także przesłuchania płatnika składek i ubezpieczonego, jeżeli z powodu braku lub po wyczerpaniu innych środków dowodowych pozostały niewyjaśnione okoliczności mające znaczenie dla postępowania kontrolnego (art. 87 ust. 1 ustawy o sus). Czas trwania czynności kontrolnych jest uzależniony od wielkości działalności prowadzonej przez kontrolowanego i może trwać od 12 do 48 dni roboczych.
W czasie kontroli inspektor ma prawo wykorzystywać informacje zawarte na kontach ubezpieczonych i na kontach płatników składek. Zatem należy uznać, że w przypadku opisanym w pytaniu kontrola została przeprowadzona we właściwy sposób, a kontroler z ZUS nie przekroczył swoich uprawnień.
Kontrola kończy się wydaniem decyzji. Podstawą jej wydania decyzji jest protokół zawierający: oznaczenie jednostki organizacyjnej ZUS oraz dane inspektora kontroli, dane kontrolowanego płatnika składek, czas trwania kontroli. Jego kluczową częścią jest opis dokonanych ustaleń z podaniem podstaw prawnych, przedstawienie dowodów oraz pouczenie o prawie złożenia przez kontrolowanego zażalenia. Protokół musi zawierać również pieczęć i podpis inspektora (bądź inspektorów) kontroli i informacje o wpisie do książki kontroli.
Jeśli płatnik składek nie zgadza się z ustaleniami z kontroli ma prawo, w ciągu 14 dni od daty otrzymania protokołu, złożyć pisemne zastrzeżenia dotyczące zawartych w nim ustaleń. Musi również przedstawić dowody na ich potwierdzenie (art. 91 ust. 3 ustawy o sus). Obowiązkiem inspektora jest rozpatrzenie zgłoszonych zastrzeżeń bez zbędnej zwłoki. Jeśli inspektor uzna to za konieczne może dokonać dodatkowych czynności kontrolnych. O sposobie rozpatrzenia zastrzeżeń inspektor ZUS informuje płatnika składek na piśmie.
Ważne: W przypadku, gdy w czasie kontroli stwierdzono pozorność zatrudnienia pracownik otrzymuje decyzje o wyłączeniu z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, co zobowiązuje go do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń wraz
Osoba pozornie zatrudniona po wyrejestrowaniu z ubezpieczenia zdrowotnego będzie musiała pokryć koszty leczenia szpitalnego na podstawie faktury wystawionej przez NFZ.
Natomiast płatnik składek w terminie 30 dni od otrzymania protokołu kontroli musi dokonać korekty dokumentów, czyli złożyć formularz ZUS ZWUA - wyrejestrowanie ubezpieczonego z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Musi również wysłać zerowe korekty dokumentów rozliczeniowych dotyczących osoby przyjętej do pracy na mocy zakwestionowanej umowy o pracę.
Jeśli nie spełni tego obowiązku w wyznaczonym terminie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyda decyzję, na mocy której płatnik składek zostanie zobowiązany do złożenia korekty dokumentów w terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się decyzji.
Dorota Winicjusz
Podstawa prawna: art. 86, art. 87, art. 91 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. Z 2016 r. poz. 963 z późn.zm.).
