0
939
Od stycznia zatrudniam w sklepie na umowę zlecenie kobietę, która dobrowolnie przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego od połowy lutego br. Od 16 marca osoba ta poszła na opiekę na chore dziecko. Czy należy się tej osobie zasiłek opiekuńczy? W jaki sposób ustalić zasiłek opiekuńczy dla osoby zatrudnionej na umowę zlecenie?
Odpowiedź
Zasiłek opiekuńczy przysługuje niezależnie od okresu ubezpieczenia, co oznacza że można skorzystać z opieki nad chorym dzieckiem bez okresu wyczekiwania czyli od pierwszego dnia objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Jeżeli prawo do zasiłku powstało przed upływem pełnego miesiąca ubezpieczenia, to do podstawy wymiaru przyjmuje się odpowiednio kwotę: przychodu określoną w umowie przypadającą na pierwszy miesiąc kalendarzowy ubezpieczenia (po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71%). Miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru.
Uzasadnienie
Zleceniobiorca, który nie jest objęty ubezpieczeniami z innego tytułu podlega obowiązkowo do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Natomiast ubezpieczenie chorobowe osób pracujących na zlecenie jest dobrowolne. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym zleceniobiorcy następuje od dnia wskazanego we wniosku złożonym do ZUS przez zleceniodawcę. Należy zaznaczyć, że zasiłek chorobowy osobie objętej ubezpieczeniem chorobowym przysługuje dopiero po okresie wyczekiwania czyli nieprzerwanego podlegania pod ubezpieczenie chorobowe tj. po okresie 90 dni ubezpieczenia.
WAŻNE: Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki min. nad chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat.
Zgodnie z zasadą ogólna podstawę wymiaru zasiłku przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód ubezpieczonego za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. Przychodem ubezpieczonego jest kwota od której opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe,po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składek. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku uwzględniany jest przychód uzyskany za okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, z tytułu którego przysługuje zasiłek. Za okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego uważa się także kolejne okresy podlegania ubezpieczeniu chorobowemu z tego samego tytułu, np. kolejne umowy zlecenia zawarte z tym samym zleceniodawcą, kolejne okresy prowadzenia działalności pozarolniczej.
Jeżeli niezdolność do pracy ubezpieczonego, dla którego jest określona najniższa podstawa wymiaru składek, powstała przed upływem pełnego kalendarzowego miesiąca ubezpieczenia chorobowego i ubezpieczony nie posiada wcześniejszego okresu ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu albo przerwa pomiędzy aktualnym okresem ubezpieczenia, a poprzednim okresem ubezpieczenia chorobowego przekracza 30 dni, podstawę wymiaru zasiłku stanowi najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na to ubezpieczenie.
Zasada ta dotyczy:
- ubezpieczonych wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, deklarujących dochód do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe,
- osób współpracujących z osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- ubezpieczonych prowadzących działalność pozarolniczą oraz osób z nimi współpracujących,
- duchownych.
Jeżeli niezdolność do pracy ubezpieczonego, dla którego nie została określona najniższa podstawa wymiaru składek, powstała przed upływem pełnego kalendarzowego miesiąca ubezpieczenia chorobowego i ubezpieczony nie posiada wcześniejszego okresu ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu albo przerwa pomiędzy aktualnym okresem ubezpieczenia a poprzednim okresem ubezpieczenia chorobowego przekracza 30 dni, okresem, z którego przyjmowany jest przychód do ustalenia podstawy wymiaru jest miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku.
Podstawę wymiaru zasiłku stanowi, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na to ubezpieczenie tj. kwota przychodu określona w umowie przypadająca na miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku - dla ubezpieczonych wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, dla których odpłatność za wykonywanie umowy określono kwotowo.
Przykład
Pracownica zatrudniona od stycznia na umowę zlecenie, dobrowolnie przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego od połowy lutego br. Wynagrodzenie tej osoby jest stałe i wynosi 2600 brutto za miesiąc pracy bez względu na ilość godzin. Od 16 marca osoba ta poszła na opiekę na chore dziecko.
Wyznaczenie podstawy wymiaru zasiłku:
2600 zł x 13,71% = 2600 zł - 356,46 zł = 2243,54 zł
Przyjmując, że zleceniobiorca był na opiece na dziecko do końca marca czyli 16 dni, to zasiłek opiekuńczy wynosi:
1. Zasiłek brutto za jeden dzień opieki:
2243,54 zł x 80 % : 30 dni = 53,84 zł brutto
2. Zasiłek opiekuńczy za 16 dni opieki:
53,84 zł x 16 dni = 861,44 zł brutto
Podsumowując, osobie podlegającej dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu przysługuje zasiłek opiekuńczy od pierwszego dnia opłacenia składki chorobowej. Jeżeli niezdolność do pracy ubezpieczonego, dla którego nie została określona najniższa podstawa wymiaru składek, powstała przed upływem pełnego kalendarzowego miesiąca ubezpieczenia chorobowego i ubezpieczony nie posiada wcześniejszego okresu ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu albo przerwa pomiędzy aktualnym okresem ubezpieczenia, a poprzednim okresem ubezpieczenia chorobowego przekracza 30 dni, okresem, z którego przyjmowany jest przychód do ustalenia podstawy wymiaru jest miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku. Podstawę wymiaru zasiłku stanowi, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na to ubezpieczenie.
Podstawa prawna: art. 32, art. 34, art. 36 ust.2, art. 48 ust. 2, art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 645 z późn.zm.).
