Jestem księgową spółki z o.o, która ma dwóch udziałowców i zatrudnia pięciu pracowników. Pracownicy są zatrudnieni na podstawie umów o pracę. Obecnie jeden ze wspólników chce powołać życia nową spółkę z o.o., by na podstawie umów zleceń dotychczasowi pracownicy obecnej spółki z o.o. wykonywali na rzecz jej rzecz prace zlecone. Mam jednak wątpliwości czy umowy zawarte umowy zlecenia z nowa spółka nie będą podlegały ozusowieniu?
Zapraszamy również do przeczytania innego artykułu: Zajęcia wynagrodzenia w przypadku umowy o pracę i umowy zlecenia
ODPOWIEDŹ
Pani wątpliwości są w pełni uzasadnione. Co prawda z opisanej w pytaniu sytuacji wynika, że mamy do czynienia z dwoma różnymi podmiotami prawa (dwie odrębne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), jednak pracownicy będę wykonywać de facto pracę na rzecz dotychczasowej spółki. Istotnie ZUS w takich sytuacjach uważa, że dochodzi do obejścia obowiązujących przepisów i płatnik ( obecna spółka z o.o.) ma obowiązek oprowadzić składki ZUS od całego wypłaconego pracownikowi wynagrodzenia od wszystkich umów (pracę i zlecenia). Na takie rozwiązanie wskazuje również orzecznictwo Sądu Najwyższego.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 8 a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. I właśnie ten przepis będzie mieć zastosowanie do Pani sytuacji. Jak wskazuje Sąd Najwyższy w sowim wyroku z 3 października 2017 r. (sygn. akt II UK 488/16) „Praca wykonywana na rzecz pracodawcy” to praca, której rzeczywistym beneficjentem jest pracodawca, niezależnie od formalnej więzi prawnej łączącej pracownika z osobą trzecią. Oznacza to, że bez względu na rodzaj wykonywanych czynności przez pracownika wynikających z umowy zawartej z osobą trzecią oraz niezależnie od tożsamości rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę i osobę trzecią, wystarczającą przesłanką zastosowania art. 8 ust. 2a in fine ustawy systemowej jest korzystanie przez pracodawcę z wymiernych rezultatów pracy swojego pracownika, wynagradzanego przez osobę trzecią ze środków pozyskanych od pracodawcy na podstawie umowy łączącej pracodawcę z osobą trzecią. Chodzi o to, że w zorganizowanym procesie pracy u pracodawcy, pojawia się osoba trzecia jako sprzedawca usług (dzieła), a usługi te wykonują pracownicy zatrudnieni przez pracodawcę.
Należy pamiętać, że takie postępowanie teoretycznie dwóch różnych podmiotów (dwie spółki z o.o.) określa się mianem „uniesienia” czy „przebicia zasłony osobowości prawnej”, określanej również jako „pomijanie osobowości prawnej”, „pomijanie prawnej odrębności osób prawnych” lub „przebijanie welonu korporacyjnego” . Polega ona na uznaniu, że określone działania, podejmowane przez jeden podmiot (uczestnika obrotu), uznaje się w istocie za działania innego podmiotu i jest stosowana w sytuacji, gdy spółka handlowa będąca „prawdziwym pracodawcą” („ekonomicznym pracodawcą”) tworzy kontrolowaną przez nią spółkę, powierzając jej funkcję zatrudniania pracowników dla obejścia prawa i uniknięcia np. zobowiązań wobec pracowników (wyrok Sądu Najwyższego z 3 czerwca 2008 r., sygn. akt I PK 311/07).
Radowsław Stępień
Adwokat, Radca prawny
Podstawa prawna: art. 8a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 poz. 1778).