Czy nowo zatrudnionego w jednostce samorządowej można zwolnić z obowiązku odbycia służby przygotowawczej

SFERA BUDŻETOWA

W naszej jednostce zamierzamy zatrudnić nowego pracownika. Czy jeśli już kiedyś pracował on w jednostce samorządowej i odbył służbę przygotowawczą musi ją odbyć teraz raz jeszcze?

ODPOWIEDŹ

Nie, w tej sytuacji pracownik nie musi odbywać kolejny raz służby przygotowawczej.

UZASADNIENIE

Regułą jest, że nowo zatrudniony pracownik samorządowy odbywa służbę przygotowawczą. Jest ona organizowana dla pracownika, podejmującego po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, w jednostkach samorządowych w czasie trwania zawartej z nim umowy o pracę na czas określony.

Jej celem jest teoretyczne i praktyczne przygotowanie pracownika do należytego wykonywania obowiązków służbowych.

W niektórych sytuacjach odbywanie służby przygotowawczej nie jest jednak konieczne. Służbą tą objęte są tylko osoby podejmujące po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym. Nie organizuje się służby dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach doradców i asystentów oraz pomocniczych i obsługi.

Dla określenia, czy konieczne jest przejście służby przygotowawczej kluczowe jest stwierdzenie czy , podstawowe znaczenie ma weryfikacja, czy osoba, która ma być zatrudniona w jednostce jest rzeczywiście osobą po raz pierwszy zatrudnioną w samorządzie w rozumieniu przepisów ustawy o pracownikach samorządowych.

Otóż zgodnie z art. 16 ust. 3 tej ustawy przez osobę podejmującą po raz pierwszy pracę w jednostce samorządowej rozumie się osobę, która:

  • nie była wcześniej zatrudniona w jednostkach, o których mowa w art. 2 ustawy o pracownikach samorządowych, na czas nieokreślony albo na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, i

  • nie odbyła służby przygotowawczej zakończonej zdaniem egzaminu z wynikiem pozytywnym.

Obydwa wymienione kryteria muszą być spełnione łącznie, aby można mówić o osobie zatrudnionej pierwszy raz.

Gdy osoba obsadzana na stanowisku urzędniczym pracowała wcześniej w tej lub innej jednostce samorządowej (urzędzie, biurze, jednostce budżetowej lub innej jednostce organizacyjnej itp.) dłużej niż 6 miesięcy na umowie o pracę, nie wolno jej traktować jako zatrudnionej po raz pierwszy.

Jeśli kierujący komórką organizacyjną, w której jest zatrudniony pracownik złoży umotywowany wniosek wówczas kierownik jednostki może zwolnić tego pracownika z obowiązku odbywania służby przygotowawczej, gdy jego wiedza lub umiejętności umożliwiają należyte wykonywanie obowiązków służbowych.

Decyzję w sprawie zwolnienia lub skierowania do służby przygotowawczej i jej zakresu podejmuje kierownik jednostki, w której pracownik jest zatrudniony, biorąc pod uwagę poziom przygotowania pracownika do wykonywania obowiązków wynikających z opisu stanowiska oraz na podstawie opinii osoby kierującej komórką organizacyjną, w której pracownik jest zatrudniony.

Zwolnienie ze służby może być zwolnieniem pełnym albo częściowym.

Procedura zwalniania pracownika ze służby przygotowawczej wygląda w następujący sposób.

W pierwszej kolejności kadry muszą ustalić, czy nowy pracownik kwalifikuje się do odbycia służby przygotowawczej, a następnie o swoich ustaleniach informują przełożonego tego pracownika.

Następnie przełożony pracownika najpierw dokonuje oceny, czy pracownik ma wiedzę i doświadczenie pozwalające na złożenie wniosku o zwolnienie go ze służby przygotowawczej, a jeśli uzna, że tak wówczas składa do kierownika jednostki wniosek o zwolnienie ze służby (jeśli nie, składa wniosek o zorganizowanie służby).

Kolejnym krokiem jest podjęcie przez kierownika jednostki decyzji w zakresie zwolnienia pracownika ze służby lub skierowania na nią. Przy podejmowaniu decyzji w tym zakresie kierownik bierze pod uwagę:

  • poziom przygotowania pracownika do wykonywania obowiązków wynikających z opisu stanowiska na podstawie informacji zawartych w dokumentach złożonych podczas rekrutacji, postępowania kwalifikacyjnego oraz

  • opinię osoby kierującej komórką organizacyjną, w której pracownik jest zatrudniony.

WAŻNE: Zwolnienie ze służby - całkowite czy częściowe - nie wyłącza obowiązku przeprowadzenia egzaminu kończącego służbę i przejścia go przez pracownika

Pozytywny wynik egzaminu kończącego służbę przygotowawczą jest warunkiem dalszego zatrudnienia pracownika. Zwolnienie ze służby nie wyłącza stosowania tego przepisu, który nie tyle daje możliwość wprowadzenia egzaminu końcowego, ile wyraźnie ustanawia taki obowiązek. Kierownik jednostki ma obowiązek zorganizowania egzaminu kończącego służbę przygotowawczą także dla osób, które zostały zwolnione z konieczności odbycia służby przygotowawczej.

Alicja Milewska

Podstawa prawna: art. 16, art. 19 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r. poz. 902 z późn.zm.).

Przypisy