ODPOWIEDŹ
Zasadniczo pracodawcy lub osobie odpowiedzialnej w jego imieniu grozi grzywna za brak wpłaty odpisów na rachunek zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej: zfśs) lub jego nieterminowe wykonanie. Trudna sytuacja finansowa, której przyczyną jest wirus SARS – CoV – 2 może jednak przesądzić o nienakładaniu kary. Jej wyłączenie jest także możliwe na podstawie przepisów szczególnych, wprowadzanych ze względu na przeciwdziałanie koronawirusowi, jednak nie istniały one w czasie oddawania tego tekstu do druku.
UZASADNIENIE
Pracodawcy, którzy prowadzą zfśs obowiązkowo lub dobrowolnie, lecz stosują ustawowe terminy dokonywania wpłat na rachunek zfśs, muszą dokonać transferu odpisów podstawowych i fakultatywnych (zwiększeń) do 30 września danego roku kalendarzowego, z tym 75% ich wartości przelewają do 31 maja. Tak stanowi art. 6 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ustawa zfśs). Za nieterminową realizację tego obowiązku lub jego niewykonanie grozi im kara grzywny. Dopuszczają się bowiem wykroczenia (art. 12a ustawy o zfśs).
WAŻNE: Grzywna za brak wpłaty 75% kwoty odpisów do 31 maja wynosi od 20 zł do 5000 zł (art. 24 § 1 w zw. z art. 48 kodeksu wykroczeń).
Wnioski do sądu w sprawach niewykonywania przepisów ustawy zfśs lub ich naruszania przez pracodawcę albo osobę odpowiedzialną w jego imieniu składają inspektorzy pracy. Mogą też sami przeprowadzić postępowanie wyjaśniające i nałożyć mandat do 2000 zł, jeśli uznają, że taka kara jest wystarczająca (art. 95 § 3 w zw. art. 96 § 1a pkt 1 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia). Niewykluczone, że zarówno inspektorzy pracy, jak i sądy w ogóle odstąpią od zamiaru karania, kierując się okolicznościami łagodzącymi, do których można zaliczyć trudną sytuację finansową pracodawcy, będącą następstwem wirusa SARS-CoV-2.
Z drugiej jednak strony na niekorzyść pracodawcy może zostać zaliczone brak podjęcia działań zmierzających do obniżenia wysokości odpisów lub zawieszenia/całkowitej likwidacji działalności zfśs. Takie możliwości przewidują art. 3 ust. 3-3b i art. 4 ust. 1-2 ustawy zfśs. Pracodawca mógł i nadal może z nich skorzystać, nie czekając na realizację rządowych zapowiedzi o zawieszeniu obowiązków wynikających z ustawy zfśs na czas stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii koronawirusa, które w chwili oddawania tego tekstu do druku nie były zrealizowane. Gdyby plany rządu się ziściły, karanie za brak wpłaty odpisów do 31 maja 2020 r. nie wchodzi w rachubę.
WAŻNE: W momencie oddawania tego materiału do druku trwały prace nad tzw. tarczą antykryzową 4.0, która umożliwia zawieszenie obowiązków wynikających z ustawy zfśs w okresie stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii koronawirusa. Zawieszenie ma dotyczyć tworzenia lub funkcjonowania zfśs, dokonywania odpisu podstawowego, wypłaty świadczeń urlopowych. Musi mieć formę porozumienia ze związkami zawodowymi, jeśli działają one u pracodawcy.
Podstawa prawna: art. 6, art. 12a ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1352 z późn.zm.); art. 24 § 1, art. 33, art. 48 ustawy z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 821 z póżn.zm.); art. 17 § 2, art. 95 § 3, art. 96 § 1a pkt 1 ustawy z 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r. poz. 729).
