Oskładkowanie umowy zlecenia doktoranta otrzymującego najniższe stypendium doktoranckie

Odpowiedź

Jeśli stypendium doktoranta (rozpoczęcie kształcenia 2019/2020) nie przekracza minimalnego wynagrodzenia, to umowa zlecenie podlega oskładkowaniu zgodnie z zasadami dla ubezpieczeń doktorantów.  Jeśli zaś, stypendium przekracza minimalne wynagrodzenie to od umowy zlecenia doktoranta należna jest tylko składka zdrowotna, pozostałe ubezpieczenia są na wniosek doktoranta.

Uzasadnienie

W myśl art. 209 ustawy z 20 lipca 2018 r. prawo o szkolnictwie wyższym i nauce doktorant nieposiadający stopnia doktora otrzymuje stypendium doktoranckie. Wysokość miesięcznego stypendium doktoranckiego wynosi co najmniej:

1. 37% wynagrodzenia profesora – do miesiąca, w którym została przeprowadzona ocena śródokresowa;
2. 57% wynagrodzenia profesora – po miesiącu, w którym została przeprowadzona ocena śródokresowa.

Wysokość stypendium doktoranckiego może być uzależniona od osiągnięć doktoranta. Stypendium doktoranckie wypłaca podmiot prowadzący szkołę doktorską.
Dodać trzeba, że doktorant nie może być zatrudniony jako nauczyciel akademicki ani pracownik naukowy.
Otrzymywane stypendium doktoranckie przez doktorantów, który rozpoczęli naukę szkołach doktorskich w roku akademickim 2019/2020, podlega obowiązkowemu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jak i wypadkowemu, o czym mówi art. 6 ust. 1 pkt 7b, art. 12 ust. 1 ustawy o sus. Zaznaczyć trzeba, że zgodnie art. 11 ust. 2 ustawy o sus stypendia doktoranckie podlegają dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i może być pobierane na wniosek doktoranta. Stypendium doktoranckie objęte jest także obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, tylko wówczas, gdy pobierający je doktorant nie podlega temu obowiązkowi z innego tytułu, o czym stanowi art. 66 ust. 1 pkt 20 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Zauważyć trzeba, że doktoranci, także ci, którzy nie pobierają stypendium doktoranckiego i którzy rozpoczęli studia doktoranckie przed rokiem akademickim 2019/2020, także podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu. Wyjątkiem są doktoranci, którzy mają inny tytuł do tego ubezpieczenia albo są zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego jako członkowie rodzin.
Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego powstaje z dniem złożenia oświadczenia o niepodleganiu obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, nie wcześniej jednak niż z dniem rozpoczęcia pierwszego semestru kształcenia, a wygasa z dniem ukończenia kształcenia w szkole doktorskiej albo skreślenia z listy doktorantów. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne doktorantów stanowi kwota odpowiadająca wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych.
Składkę na to ubezpieczenie opłaca płatnik – podmiot prowadzący szkołę doktorską, np. uczelnia, a finansuje budżet państwa.
Doktorant, który jest dodatkowo:

• pracownikiem,
• członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej, 
• członkiem rady nadzorczej pobierającym wynagrodzenie z tego tytułu,
• pobiera świadczenie szkoleniowe, świadczenie socjalne, zasiłek socjalny albo wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie,  
• podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym ze wszystkich tych tytułów, bez względu na wysokość stypendium.

Jeśli doktorant otrzymywałby stypendium w wysokości niższej od kwoty minimalnego wynagrodzenia to w przypadku posiadania jednocześnie innego niż powyższe tytułu do ubezpieczeń społecznych, byłby objęty również z tego drugiego tytułu obowiązkiem ubezpieczeń społecznych.
Dodać trzeba, że doktorant pracujący na umowę zlecenia, a otrzymujący stypendium równe lub wyższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia podlega dobrowolnie ubezpieczeniu z tejże umowy.
Natomiast doktorant, który wykonuje jednocześnie umowę o pracę, jest zleceniobiorcą czy prowadzi pozarolniczą działalność, nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu bycia doktorantem.

Przykład
Doktorant, który kształci się w szkole doktorskiej prowadzonej przez Politechnikę. Stypendium doktoranckie otrzymywane przez doktoranta jest wyższe niż minimalne wynagrodzenie (w 2020 r. 2600 zł). Doktorant od 1 stycznia 2020 r. wykonuje umowę zlecenia dla firmy X. Od października 2019 r. doktorant podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu pobierania stypendium doktoranckiego. 
Z tytułu wykonywanej umowy zlecenia od stycznia 2020 r. doktorant może być zgłoszony do ubezpieczeń społecznych tylko jego na wniosek. Ubezpieczeniu zdrowotnemu podlega od stycznia 2020 r. tylko z tytułu wykonywania umowy zlecenia. 
Uczelnia jako płatnik powinna zgłosić doktoranta od 1 października 2019 r. do ubezpieczeń na druku ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 18 12 bowiem od tej daty z tytułu otrzymywania stypendium doktoranckiego doktorant podlegał obowiązkowo zarówno ubezpieczeniom społecznym jak i ubezpieczeniu zdrowotnemu.
W związku z umową zlecenie Politechnika będzie zobowiązana wyrejestrować doktoranta z ubezpieczeń społecznych na druku ZUS ZWUA wskazując jako datę wyrejestrowania 1 stycznia 2020 r. Z tą też datą powinien zostać zgłoszony do ubezpieczeń społecznych na druku ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 18 13.

Należy także podkreślić, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra nauki i Szkolnictwa Wyższego z 25 września 2018 r. w sprawie wysokości minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni publicznej wysokość minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni publicznej wynosi 6410,00 zł.
Zatem, minimalna wysokość stypendium doktoranckiego to (brutto): 

• 37 proc. wynagrodzenia profesora - do miesiąca, w którym została przeprowadzona ocena śródokresowa – w 2020 r. 2371,70 zł
• 57 proc. wynagrodzenia profesora - po miesiącu, w którym została przeprowadzona ocena śródokresowa – w 2020 r. 3653,70 zł.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne doktorantów stanowi kwota otrzymywanego stypendium doktoranckiego.
Składki na ubezpieczenia społeczne są współfinansowane przez doktoranta (ubezpieczony) i podmiot prowadzący szkołę doktorską, np. Uczelnię (płatnik). 
Składkę na ubezpieczenie emerytalne finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczony i płatnik.
Składkę na ubezpieczenia rentowe finansują z własnych środków, w wysokości 1,5% podstawy wymiaru ubezpieczony i w wysokości 6,5% podstawy wymiaru płatnik. Składkę na ubezpieczenie chorobowe finansuje w całości, z własnych środków, sam ubezpieczony – doktorant.
Składkę na ubezpieczenie wypadkowe doktorantów finansuje w całości, z własnych środków, płatnik (podmiot prowadzący szkołę doktorską, np. uczelnia). 
Podsumowując, minimalne stypendium doktoranta (rozpoczęcie kształcenia 2019/2020) kwocie 2371,70 zł nie przekracza minimalnego wynagrodzenia, tj. 2600 zł, zatem przychód z umowy zlecenia podlega oskładkowaniu. 
Dodać trzeba, że  doktoranci, którzy rozpoczęli studia doktoranckie przed rokiem akademickim 2019/2020, nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 7b ustawy o sus.

 

Podstawa prawna: art. 209 ustawy z 20 lipca 2018 r. prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r. poz. 85); art. 6 ust. 1 pkt 7b, art. 9 ust. 1, 1a, 5 i 9, art. 11 ust.2, art. 12 ust.1 ustawy z  13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r. poz. 266); art. 66 ust. 1 pkt 20 i ust. 2, art. 73 pkt 4, art. 86 ust. 1 pkt 6 i ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1373); art. 329 ust. 1 a i 2 ustawy z  3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1669); § 1 rozporządzenia Ministra nauki i Szkolnictwa Wyższego z 25 września 2018 r. w sprawie wysokości minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni publicznej (Dz.U. z 2018 r. poz. 1838).