Niezdolność do pracy orzeczona w Niemczech a wypłata pracownikowi wynagrodzenia chorobowego

Odpowiedź

Osoba ubezpieczona, która nie może świadczyć pracy w związku z chorobą, ma prawo do otrzymania świadczenia chorobowego, które to rekompensuje utracone dochody. Przyznanie świadczenia chorobowego uzależnione jest m.in. od udokumentowania niezdolności do pracy. Niemniej nie jest wymagane, żeby zaświadczenie o niezdolności do pracy zostało wystawione tylko na terenie Polski.
Zatem zwolnienie lekarskie wystawione za granicą powinno być honorowane, a co za tym idzie na podstawie tego zaświadczenia powinno być wypłacone wynagrodzenie chorobowe.

Uzasadnienie

Prawo do zasiłków określonych w ustawie o świadczeniach z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, i wysokość tych zasiłków ustalają oraz zasiłki te wypłacają:

1. płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych,
2. Zakład Ubezpieczeń Społecznych:
   a) ubezpieczonym, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych,
   b) ubezpieczonym prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym,
   c) ubezpieczonym będącym duchownymi,
   d) osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia,
   e) ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego.
    

Postępowanie w sprawie przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego lub zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny wszczyna się:

1. jeżeli płatnikiem zasiłku jest płatnik składek:
   a) posiadający profil informacyjny płatnika składek, na podstawie:
   – zaświadczenia lekarskiego w formie dokumentu elektronicznego, o którym mowa w art. 55 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, otrzymanego na tym profilu,
   – wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6 ustawy, albo zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7 ustawy, przekazanych przez ubezpieczonego,
   b) nieposiadający profilu informacyjnego płatnika składek – na podstawie wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6 ustawy, albo zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7 ustawy, przekazanych przez ubezpieczonego;
2. jeżeli płatnikiem zasiłku jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych – na podstawie wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6 ustawy, zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7 ustawy, albo wniosku przekazanych przez ubezpieczonego albo płatnika składek upoważnionego przez ubezpieczonego.

Wniosek  zawiera:

1. dane ubezpieczonego – pierwsze imię, nazwisko, numer PESEL albo serię i numer paszportu i datę urodzenia, jeżeli nie nadano numeru PESEL, oraz adres zamieszkania;
2. dane płatnika składek – NIP lub numer PESEL albo serię i numer paszportu, jeżeli nie ma obowiązku posługiwania się NIP i nie nadano numeru PESEL;
3. informacje o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłku lub jego wysokość.

Do wniosku, dołącza się dokumenty niezbędne do przyznania i wypłaty zasiłku.
Rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków został określony zakres informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków lub ich wysokość oraz dokumenty niezbędne do przyznania i wypłaty zasiłków. 
Dokumentem niezbędnym do przyznania i wypłaty przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zasiłku chorobowego jest, złożone w formie papierowej lub w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS, zaświadczenie płatnika składek zawierające m.in. w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem – informacje:

1. NIP i REGON płatnika składek, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów albo jednego z nich – numer PESEL lub seria i numer paszportu, jeżeli nie ma obowiązku posługiwania się NIP i nie nadano numeru PESEL;
2. nazwa i adres płatnika składek lub – w przypadku wystawienia zaświadczenia w formie dokumentu papierowego – pieczątka płatnika składek, jeżeli ją posiada;
3. dane ubezpieczonego – pierwsze imię, nazwisko, numer PESEL albo seria i numer paszportu i data urodzenia, jeżeli nie nadano numeru PESEL, oraz adres zamieszkania;
4. okres zatrudnienia u płatnika składek oraz wymiar czasu pracy ubezpieczonego i data, od której miała miejsce zmiana wymiaru czasu pracy;
5. informacja, czy ubezpieczony wykonuje pracę za granicą;
6. informacja, czy ubezpieczony jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę tymczasową;
7. poprzednie okresy ubezpieczenia społecznego, w tym poprzednie okresy ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa;
8. informacja, czy niezdolność do pracy powstała z powodu choroby zawodowej, wypadku przy pracy, wypadku w drodze do pracy lub z pracy, ze wskazaniem dokumentu potwierdzającego tę okoliczność;
9. informacja, czy ubezpieczony w okresie niezdolności do pracy korzysta z urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego, przebywa w areszcie tymczasowym albo odbywa karę pozbawienia wolności, z podaniem tych okresów;
10. okresy, za które płatnik składek wypłacił wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby w danym roku kalendarzowym oraz w poprzednim roku kalendarzowym, wliczane do jednego okresu zasiłkowego, z podaniem kodów literowych;
11. okresy, za które płatnik składek wypłacił zasiłek chorobowy, wliczane do jednego okresu zasiłkowego lub mające wpływ na okres, z którego wynagrodzenie jest uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku, z podaniem kodów literowych, a także okresy, za które płatnik składek wypłacał zasiłek macierzyński lub świadczenie rehabilitacyjne;
12. liczba ubezpieczonych zgłaszanych przez płatnika składek do ubezpieczenia chorobowego;
13. data złożenia wniosku o zasiłek macierzyński, stawka procentowa wypłaconego zasiłku macierzyńskiego, okresy, w których udzielano ubezpieczonemu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu ojcowskiego;
14. numer rachunku bankowego ubezpieczonego;
15. składniki wynagrodzenia za okresy miesięczne, kwartalne, roczne oraz za inne okresy, z podaniem liczby dni, które pracownik przepracował w tym okresie i które był obowiązany przepracować, przyczyny nieprzepracowania całego okresu i procent składki potrąconej, a w przypadku składników miesięcznych dodatkowo z podziałem na składniki wynagrodzenia stałe oraz składniki wynagrodzenia zmienne pomniejszane proporcjonalnie lub uwzględniane w kwocie faktycznej;
16. informacja, czy z ubezpieczonym jest zawarta umowa agencyjna, umowa zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowa o dzieło lub inna umowa, termin, do którego składnik przysługuje, oraz kwoty wynagrodzenia z tych tytułów za poszczególne miesiące;
17. data i podpis osoby upoważnionej do wystawienia zaświadczenia, numer telefonu oraz – w przypadku wystawienia zaświadczenia w formie dokumentu papierowego – pieczątka zawierająca imię i nazwisko oraz stanowisko, jeżeli ją posiada;
18. wskazanie rodzaju świadczenia, o które ubiega się wnioskująca osoba, jego okresu oraz serii i numeru zaświadczenia lekarskiego;
19. pouczenie.

Jeżeli za okres orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby objęty zaświadczeniem lekarskim ubezpieczonemu przysługuje:

1. wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby, a następnie zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS,
2. zasiłek chorobowy wypłacany przez płatnika składek, a następnie zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS
   – dokumentem niezbędnym do wypłaty zasiłku po wypłaceniu wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy lub zasiłku chorobowego przez płatnika składek jest przekazane przez niego do ZUS zaświadczenie płatnika składek, zawierające identyfikator zaświadczenia lekarskiego, na podstawie którego dokonano wypłaty zasiłku.

Dokumentem niezbędnym do przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy orzeczonej za granicą jest przetłumaczone na język polski zaświadczenie lekarskie wystawione w zagranicznym zakładzie leczniczym lub przez zagranicznego lekarza:

1. zawierające nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem;
2. określające początkową i końcową datę tej niezdolności.

W zakresie obowiązku przetłumaczenia na język polski nie stosuje się do zaświadczeń lekarskich wystawionych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, w językach urzędowych tych państw. Wobec tego, tylko zwolnienie lekarskie spoza UE powinno być przetłumaczone na język polski.
Jeśli pracownik prześle zaświadczenie lekarskie wydane przez lekarza niemieckiego, należy je honorować i wypłacić wynagrodzenie chorobowe zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy oraz rozdziałem 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. 

Należy podkreślić, że zwolnienie lekarskie powinno być przekazane do ZUS lub pracodawcy niezwłocznie zatem w terminie 7 dni.

Podstawa prawna: rozdział 2, 10 i 11 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 645); § 5,§ 6 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 87).