Osoba rozpoczęła działalność gospodarczą 2 grudnia 2013 roku. W dniu 4 stycznia 2016 r. podjęła pracę w pełnym wymiarze czasu pracy i z tej umowy była na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim do 25 grudnia 2017 r. tj. do dnia śmierci pracodawcy. W dniu 15 grudnia 2017 r. podjęła zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy (ciągle prowadzić działalność), a od 8 stycznia 2018 r. przebywa na urlopie wychowawczym. Czy z działalności musi płacić pełne składki, czy tylko zdrowotną jak w trakcie macierzyńskiego?
ODPOWIEDŹ
Tak, osoba podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym oraz zdrowotnemu z racji działalności gospodarczej, a nie z tytułu urlopu wychowawczego.
UZASADNIENIE
Osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyñski albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyñskiego podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Jednak w stosunku do osób na wychowawczym zastrzeżono, że podlegają ubezpieczeniom z tytułu tego urlopu tylko wówczas, jeœli nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych. Oznacza to, że jeżeli w okresie przebywania na urlopie wychowawczym jest prowadzona pozarolnicza działalność, to osoba nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym. Podlega natomiast obowiązkowo tym ubezpieczeniom z tytułu prowadzenia działalności.
Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym zobowiązana jest poinformować płatnika składek o posiadaniu innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Wówczas pracodawca jako płatnik nie bêdzie naliczał za nią powyższych składek w raportach RCA.
Podobnie przedstawia się sytuacja jeżeli chodzi o ubezpieczenie zdrowotne. Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby korzystające z urlopu wychowawczego, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Zatem, tu również obowiązkowa jest składka z działalności. Nie działa zaś ubezpieczenie jakie daje urlop wychowawczy.
Inaczej było w razie pobierania zasiłku macierzyñskiego i prowadzenia działalności. Przepisy stanowią bowiem, że osoby m.in. prowadzące pozarolniczą działalność, spełniające jednocześnie warunki do objêcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, pozostają przy obowiązkowych ubezpieczeniach z tego zasiłku. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, byæ objête ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi tak¿e z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów.
Izabela Nowacka
Specjalistka w zakresie ubezpieczeń społecznych
Podstawa prawna: art. 6 ust. 1 pkt 19, art. 9 ust. 1c, ust. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.); art. 66 ust. 1 pkt 32 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o œwiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze œrodków publicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 1938 z późn. zm.).