W sprawozdaniu z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2021 roku, zostały omówione kontrole dotyczące przestrzegania przepisów w ramach ustawy o PPK w 2021 roku. Warto przypomnieć, że w pierwszej połowie ubiegłego roku zakończono wdrażanie PPK, to wtedy PPK utworzył sektor finansów publicznych oraz najmniejsi pracodawcy w ramach sektora prywatnego. W sprawozdaniu PIP wskazano, że w 2021 roku inspekcja łącznie przeprowadziła 262 kontrole, wobec 206 kontroli w 2020 roku. W skontrolowanych jednostkach pracę świadczyło blisko 79,3 tys. osób, w tym 72,2 tys. pracowników na podstawie stosunku pracy.
Autor: Oskar Sobolewski
Założyciel Debaty Emerytalnej, ekspert emerytalny i rynku pracy w HRK. Autor wielu artykułów dotyczących problematyki systemu emerytalnego, publikowanych na łamach dzienników, takich jak „Rzeczpospolita” i „Gazeta Prawna”, a także portali internetowych onet.pl, businessinsider.pl, prawo.pl, money.pl. Aktywny komentator zagadnień związanych z systemem emerytalnym, wielokrotnie goszczący w programach realizowanych przez wp.pl, money.pl i radio TOK FM, oraz TVN i TVN24. Posiada bogate doświadczenie w zakresie prowadzenia szkoleń.
W dniu 28 lipca 2022 r. weszły w życie zmiany dotyczące zmiany wysokości diety z tytułu podróży służbowej, wysokość diety wzrosła do 38 zł. Była to pierwsza podwyżka od ponad 9 lat, a już teraz resort odpowiedzialny za pracę planuje kolejną podwyżkę. Od stycznia 2023 roku wysokość diety z tytułu podróży służbowej może wzrosnąć z 38 zł do 45 zł. Zmiany przewidziane są również w dietach za podróże zagraniczne, które podobnie jak do lipca diety krajowe, nie były zmieniane od 2013 roku. Projekt rozporządzenia znajduje się obecnie w konsultacjach.
Obecnie w Sejmie procedowany jest projekt ustawy nowelizujący Kodeks pracy w zakresie dwóch istotnych dla pracodawców zmian – wpisania na stałe do przepisów kodeksu pracy zdalnej oraz umożliwienia pracodawcom badania trzeźwości pracowników. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom zmiany nie weszły w życie w sierpniu, a patrząc na to w jakim tempie projekt jest procedowany można wskazać, że zmiany mogą wejść w życie najwcześniej na przełomie 2022 i 2023 roku o ile nie nastąpi jakieś nagłe przyspieszenie prac.
Pierwszego lipca 2022 r. weszła w życie nowelizacja przepisów podatkowych tzw. Niskie Podatki, która dokonała istotnych zmian w ramach Polskiego Ładu. O ile pierwsza połowa 2022 roku w dużej części należała do podatków i zmian w tym zakresie, to już w drugiej połowie dominować będą przede wszystkim zmiany kadrowe. W sierpniu powinna zostać wdrożona nowelizacja Kodeksu pracy w związku z tzw. dyrektywą Work Life Balance, ale już wiadomo, że nie uda się wdrożyć ustawy w odpowiednim terminie. Mamy też nowelizację Kodeksu pracy w związku z umożliwieniem pracodawcom badania trzeźwości pracowników oraz wpisania na stałe pracy zdalnej do kodeksu. Letnie tygodnie upłynął pod kątem dyskusji o płacy minimalnej. Dodatkowo pracodawców czekają jeszcze inne mniejsze zmiany np. wyższe diety za podróże służbowe.
W ramach przyjętej przez Sejm 9 czerwca 2022 roku ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, wprowadzono zmiany obejmujące rejestr umów, który będą miały obowiązek prowadzić jednostki sektora finansów publicznych. Wbrew zmianom przyjętym 12 maja 2022 r., o których pisaliśmy we wcześniejszym numerze, Sejm po tym jak Senat przyjął poprawki do ustawy postanowił dokonać ponownych zmian w tej ustawie. Najważniejsza zmiana to przesuniecie obowiązywania przepisów na początek 2024 roku.
Polski Ład, czyli obowiązująca od 1 stycznia 2022 r. największa od 30 lat zmiana w polskim systemie podatkowym była już wielokrotnie nowelizowana. Z początkiem lipca czeka nas kolejna, tym razem przekrojowa nowelizacja, która swoim zasięgiem obejmie naprawdę zdecydowaną większość podatników w Polsce. W ramach lipcowej nowelizacji zostanie zlikwidowana ulga dla klasy średniej, PIT 17% zostanie zmniejszony do 12% dla podatników na skali podatkowej a samotni rodzice jednak rozliczą się wspólnie z dziećmi. Co ważne, udało się finalnie przyjąć korzystną dla samotnych rodziców poprawkę.
W ramach przyjętej przez Sejm 12 maja 2022 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, wprowadzono zmiany obejmujące rejestr umów, który będą miały obowiązek prowadzić jednostki sektora finansów publicznych. Najważniejsze zmiany to podniesienie wartości umowy, która będzie musiała zostać wpisana do rejestru, a drugi przesunięcie terminu wejścia w życie ustawy na 2023 rok.
Rada Ministrów w maju 2022 roku przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw w ramach którego do kodeksu pracy zostaną wpisane przepisy umożliwiające pracodawcy badanie osób zatrudnionych na obecność alkoholu w orgazmie a także przepisy dotyczące pracy zdalnej, które docelowo mają zastąpić pracę zdalną. Zmiany mogą wejść w życie w trzecim kwartale 2022 roku. Ustawa jest obecnie procedowana w parlamencie.
W ustawie z 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 dokonano nowelizacji między innymi ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Są to dwie dość istotne nowelizacje z perspektywy pracodawców. Pierwsza obejmuje przede wszystkim przyznanie inspekcji pracy dodatkowych zadań związanych z kontrolowaniem pracodawców w ramach PPK w tym kontrolowania tzw. zniechęcania do uczestnictwa w PPK. Nowelizacja samej ustawy o PPK to między innymi możliwość szybszego zapisania do PPK oraz nowe przepisy dotyczące nienależnie potrąconych wpłat do PPK.
Do konsultacji społecznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 775 § 2 Kodeksu pracy. Zmiana przewiduje wzrost diety z 30 do 38 zł za dzień.
Zgodnie z informacjami przekazywanymi przez resort pracy, płaca minimalna może wzrosnąć w 2023 roku nawet o ponad 400 zł z obecnych 3010 zł. Ponadto, w związku z wysoką prognozowaną na 2023 rok inflacją prawdopodobnie będzie ona podwyższana dwa razy w roku. Po raz pierwszy prognozowany wskaźnik inflacji może przekroczyć 5%, co uruchomi nieużywany dotychczas mechanizm dwukrotnej waloryzacji.
Parlament przyjął nowelizacje ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego w 7 kwietnia 2022 r. Zgodnie z jej treścią wejdzie w życie 1 lipca 2022 r. Najważniejsze zmiany, które obejmą pracodawców prowadzących PPE to zniesienie obowiązków corocznego składania do KNF informacji rocznej o funkcjonowaniu PPE. W zamian pojawi się obowiązek przekazywania przez pracodawcę poziomu partycypacji w PPE dwukrotnie w ciągu roku – odpowiednio na 1 lipca i 1 stycznia.