W kwietniu 2024 r. Parlament Europejski przyjął większością głosów (554 głosy za, 56 głosów przeciw oraz 24 głosy wstrzymujące) dyrektywę o pracy za pośrednictwem platform internetowych. Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki społecznej wówczas zapowiedziało szybkie rozpoczęcie prac nad jej wdrożeniem do polskiego porządku prawnego. Obecnie nie są jeszcze znane szczegóły dotyczące projektu ustawy. Dane KE z 2021 r. pokazują, że w UE działa ponad 500 cyfrowych platform pracy. Sektor ten zatrudnia ponad 28 mln osób i stale się rozwija, ma bowiem osiągnąć 43 mln osób do 2025 r.
Autor: Oskar Sobolewski
Założyciel Debaty Emerytalnej, ekspert emerytalny i rynku pracy w HRK. Autor wielu artykułów dotyczących problematyki systemu emerytalnego, publikowanych na łamach dzienników, takich jak „Rzeczpospolita” i „Gazeta Prawna”, a także portali internetowych onet.pl, businessinsider.pl, prawo.pl, money.pl. Aktywny komentator zagadnień związanych z systemem emerytalnym, wielokrotnie goszczący w programach realizowanych przez wp.pl, money.pl i radio TOK FM, oraz TVN i TVN24. Posiada bogate doświadczenie w zakresie prowadzenia szkoleń.
13 czerwca 2024 r. Rada Ministrów przyjęła propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2025 r. oraz minimalnej stawki godzinowej, przygotowaną przez Ministrę Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk. Propozycja w kolejnym kroku jest kierowana do Rady Dialogu Społecznego. Jeżeli nie uda się osiągnąć porozumienia przedstawicieli pracodawców, pracowników i rządu w ramach RDS, to Rada Ministrów najpóźniej 15 września 2024 r. samodzielnie określa w drodze rozporządzenia wysokość płacy minimalnej na 2025 r. Resort pracy szacuje, że liczba osób objętych podwyżką płacy minimalnej wyniesie ponad 3,1 mln.
14 czerwca 2024 r. została opublikowana ustawa nowelizująca Kodeks pracy, zatem nowelizacja Kodeksu pracy weszła w życie 29 czerwca 2024 r. Jest ona związana z koniecznością wdrożenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 z dnia 9 marca 2022 r. zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy.
W maju pojawiły się założenia do kolejnej w ostatnim czasie nowelizacji Kodeksu pracy. Zmiana ta obejmuje staż pracy, a w zasadzie to, co do niego będzie zaliczane poza pracą na podstawie umowy o pracę.
W Sejmie trwają prace nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, który został przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Głównym założeniem zmian w przepisach jest wprowadzenie miesięcznej (w skali roku kalendarzowego) przerwy w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, czyli tzw. wakacje od ZUS. Zgodnie z propozycją przedsiębiorcy z wakacji będą mogli skorzystać już w 2024 r. To, co kluczowe: zwolnienie nie obejmuje składki zdrowotnej.
Projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia wprowadza zmiany w działaniach publicznych służb zatrudnienia dostosowujących je do obecnej sytuacji na rynku pracy. Konieczne jest wprowadzanie rozwiązań regulujących przyszłość rynku pracy, które będą adekwatne do potrzeb klientów i pozwolą kadrze zatrudnionej w publicznych służbach zatrudnienia (PSZ) oferować pełne wsparcie osobom poszukującym pracy i pracodawcom. Zadania państwa w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej są realizowane przez publiczne i niepubliczne instytucje rynku pracy. Ustawa powinna zostać przyjęta przez Radę Ministrów w trzecim kwartale 2024 r.
Od 1 października 2024 r. mają wejść w życie rozwiązania mające na celu wspieranie rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka „Aktywny rodzic”. W ramach tego rozwiązania przygotowane zostały trzy świadczenia, z których będzie można skorzystać: „aktywni rodzice w pracy” (znane wcześniej jako tzw. babciowe), „aktywnie w żłobku” oraz „aktywnie w domu”.
Płaca minimalna od 1 stycznia 2024 r. wzrośnie do kwoty 4242 zł, a stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych do kwoty 27,70 zł, natomiast od 1 lipca 2024 r. płaca minimalna wzrośnie do kwoty 4300 zł, a stawka godzinowa – do kwoty 28,10 zł. Wzrost płacy minimalnej wpływa również m.in. na PPK w zakresie limitu uprawniającego do otrzymania dopłaty rocznej oraz obniżenia wpłaty podstawowej finansowanej przez uczestników PPK.
Jednymi z ostatnich ustaw przyjętych przez Sejm poprzedniej kadencji była ustawa o Centralnej Informacji Emerytalnej (CIE) oraz ustawa o Ogólnoeuropejskim Indywidualnym Produkcie Emerytalnym. Ustawa o OIPE weszła w życie we wrześniu 2023 r., natomiast ustawa o CIE – w październiku 2023 r.
W czerwcu 2023 r. Sejm przyjął ustawę, która podwyższa limit roczny ulgi w PIT dla członków i członkiń związków zawodowych. Proponowana zmiana przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych polega na podwyższeniu rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym z 500 do 840 zł.
Konsekwencją porozumienia Rady Ministrów z NSZZ „Solidarność” z początku czerwca 2023 r. było przyjęcie przez Sejm ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz o niektórych innych ustaw. Główną częścią tej nowelizacji jest usunięcie jednej z przesłanek dotyczących uzyskania prawa do emerytury pomostowej. Nie jest to ustawa, która była procedowana przez Radę Ministrów, tylko projekt poselski, co oznacza, że nie została ona poddana szerokim konsultacjom społecznym. Ustawa ma wejść w życie w styczniu 2024 r.
Pracodawców w ramach PPK kontroluje przede wszystkim Państwowa Inspekcja Pracy. W połowie 2022 r. PIP uzyskała nowe uprawnienia w ramach PPK. Ze sprawozdania z działalności PIP za 2022 r. przekazanego do Sejmu w czerwcu wynika, że nieprawidłowości stwierdzono u 16% kontrolowanych pracodawców, co wskazuje na systematyczny wzrost w stosunku do lat ubiegłych. W skontrolowanych jednostkach pracę świadczyło 72 300 osób, w tym 60 800 pracowników na podstawie stosunku pracy.