Pracownik urzędu gminy przeszedł w grudniu 2019 na emeryturę. Czy odprawę emerytalną należy wypłacić zaraz po rozwiązaniu stosunku pracy czy dopiero po otrzymaniu decyzji o przyznaniu emerytury?
Odpowiedź
Jeżeli w dniu ustania stosunku pracy pracownik spełnia warunki nabycia prawa do emerytury to odprawa przysługuje od razu, bez potrzeby okazywania decyzji z ZUS.
Uzasadnienie
W związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje jednorazowa odprawa, która jest wypłacana w dniu ustania stosunku pracy.
Pracownik nabywa prawo do odprawy pieniężnej w związku z przejściem na emeryturę, pozostającym w związku czasowym z ustaniem zatrudnienia. Przejściem na emeryturę jest zamiana statusu pracownika lub pracownika-emeryta na status wyłącznie emeryta. Następuje ono zawsze i tylko przez rozwiązanie (wygaśnięcie) stosunku pracy. Dopóki bowiem trwa stosunek pracy, osoba pobierająca emeryturę nie przestaje być pracownikiem.
Do wypłaty odprawy uprawnia zaistnienie dwóch przesłanek łącznie:
1) pracownik spełnił warunki do nabycia prawa do emerytury, a więc wystarczy, że pracownik spełnia warunki wymagane do uzyskania emerytury czyli warunki wiekowe, stażu pracy
2) stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę
Pracownik, który spełnił warunki do nabycia emerytury przed ustaniem zatrudnienia (co do wieku i stażu pracy), zakończył stosunek pracy, ale na dzień ustania zatrudnienia nie ma jeszcze decyzji ZUS również ma prawo do odprawy. Prawo do odprawy nie jest bowiem uzależnione od wydania takiej decyzji. Terminem wymagalności odprawy jest dzień rozwiązania stosunku pracy.
Z orzecznictwa wynika, iż związek między ustaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury może mieć charakter:
- czasowy tj. ustanie stosunku pracy zbiega się w czasie z nabyciem prawa do świadczenia niezależnie od przyczyny rozwiązania stosunku pracy,
- przyczynowy tj. ustanie stosunku pracy następuje dlatego, że pracownikowi przysługuje prawo do świadczenia
- czasowo-przyczynowy tj. przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest nabycie prawa do emerytury i rozwiązanie następuje w chwili przyznania świadczenia
- funkcjonalny tj. rozwiązanie stosunku pracy następuje wprawdzie przed ustaleniem prawa do świadczenia, ale przyznanie świadczenia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej ustanie zatrudnienia (uchwała SNz 29 maja 1989 r., III PZP 19/89, OSNCP 1990 nr 4–5, poz. 61, wyrok SN z 23 listopada 1993 r., I PRN 111/93, OSNCP 1994 nr 12, poz. 243).
Oznacza to, że samo przyznanie emerytury potwierdzone wydaniem decyzji przez ZUS może nastąpić już po rozwiązaniu stosunku pracy.
Podstawa prawna: § 9 rozporządzenia Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (tekst jednolity; Dz. U. z 2018 r. poz. 936 z późn.zm.); art. 38 ust. 3 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych ( tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 1282).