Nauczyciel mianowany zamierza odejść na emeryturę 31 sierpnia 2020 r. w związku z likwidacją oddziału w szkole samorządowej, w którym jest zatrudniony. Czy będą mu przysługiwać dwie odprawy: emerytalna oraz z powodu rozwiązania stosunku pracy z powodu zamknięcia oddziału?
ODPOWIEDŹ
Tak, nauczycielowi, który przechodzi na emeryturę wskutek rozwiązania z nim stosunku pracy z przyczyn organizacyjnych powodujących zamknięcie oddziału szkoły, w której jest zatrudniony należą się dwie odprawy: emerytalna i tzw. ekonomiczna.
UZASADNIENIE
Stosunek pracy nauczyciela mianowanego może zostać rozwiązany z końcem roku szkolnego po uprzednim trzymiesięcznym wypowiedzeniu w razie:
- całkowitej likwidacji szkoły,
- częściowej likwidacji szkoły albo ze względu na zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze jego zatrudnianie w pełnym wymiarze zajęć – jeśli nie złożył wniosku o przeniesienie go w stan nieczynny lub nie wyraził zgody na ograniczenie zatrudnienia.
W takim przypadku ma on prawo do odprawy w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego (tzw. odprawa ekonomiczna) na podstawie art. 20 ust. 2 Karty Nauczyciela.
WAŻNE: Prawo do odprawy emerytalnej nie zależy od określonego sposobu zakończenia stosunku pracy nauczyciela, ale od przejścia na emeryturę w związku z jego definitywnym ustaniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 6 grudnia 2001 r., sygn. akt I PKN 595/01).
Na mocy art. 87 ust. 1 Karty Nauczyciela nauczyciel jest uprawniony do odprawy emerytalnej (lub rentowej) w wysokości dwumiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia w szkole będącej podstawowym miejscem pracy, jeśli:
1) spełnia warunki uprawniające do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
2) stosunek pracy ustaje w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
3) nie uzyskał odprawy należnej w sytuacji rozwiązania stosunku pracy z uwagi na orzeczenie lekarskie o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy (art. 28 Karty Nauczyciela).
W myśl art. 87 ust. 2 Karty Nauczyciela, odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej podstawowym miejscem pracy nauczyciela należy się, gdy przepracuje on w szkole co najmniej 20 lat i będzie spełniał kryteria wymienione w pkt 1-2.
Z ORZECZNICTWA: Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, z którym rozwiązano stosunek pracy na podstawie art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela, przechodzącemu na emeryturę lub rentę przysługują dwie odprawy: jedna na podstawie art. 20 ust. 2 Karty Nauczyciela w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia za pracę, druga na podstawie art. 87 ust. 1 lub ust. 2 w wysokości dwu- lub trzymiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia, gdyż Karta Nauczyciela nie zawiera przepisu wyłączającego prawo do jednej z tych odpraw (wyrok SN z 2 października 2008 r., sygn. akt I PK 54/08).
Obie odprawy powinny być wypłacone jednocześnie, jeśli występują wszystkie okoliczności wskazane w obu przytaczanych przepisach Karty Nauczyciela. Wypłata powinna nastąpić w dniu rozwiązania stosunku pracy (por. wyrok SN z 9 kwietnia 1998 r., sygn. akt I PKN 508/97, OSNAPiUS 1999/8/267).
Podstawa prawna: art. 20 ust. 1-2, art. 28, art. 87 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 2215)