Odpowiedź
Jedynym rozwiązaniem jest wezwanie byłego pracownika do zwrotu składek zapłaconych przez Państwa, a normalnie odprowadzanych z wynagrodzenia pracownika. W przypadku braku dobrowolnego uiszczenia tej kwoty wniesienie pozwu do sądu niestety nic nie da.
Uzasadnienie
Generalnie, jeśli pracownik nie chce uiścić składek na ZUS, które w normalnych warunkach byłyby finansowane z części wynagrodzenia pracownika, to nie ma możliwości dochodzenia ich zwrotu w oparciu o przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. W myśl art. 406 Kodeksu cywilnego kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.
Obowiązek wydania korzyści obejmuje nie tylko korzyść bezpośrednio uzyskaną, lecz także wszystko, co w razie zbycia, utraty lub uszkodzenia zostało uzyskane w zamian tej korzyści albo jako naprawienie szkody.
Nie można jednak żądać zwrotu świadczenia:
- jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej;
- jeżeli spełnienie świadczenia czyni zadość zasadom współżycia społecznego;
- jeżeli świadczenie zostało spełnione w celu zadośćuczynienia przedawnionemu roszczeniu;
- jeżeli świadczenie zostało spełnione, zanim wierzytelność stała się wymagalna.
Jak już wspomniałem nie mają Państwo możliwości odzyskania zwrotu tych kosztów, chyba że wykażecie, że były pracownik z rozmysłem podpisał umowę o współpracy , by zaniżyć składki ZUS. W przeciwnym wypadku sądy oddalają takie powództwa w oparciu o zasadę współżycia społecznego. Wskazaniem do tego typu rozstrzygnięć jest postanowienie Sądu Najwyższego z 27 września 2018 r., sygn. III PZP 3/18, w którym czytamy: W przypadku ustalenia wyrokiem, że pracownik wykonujący pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej był zatrudniony na podstawie stosunku pracy, zaś wysokość świadczeń wypłacanych pracownikowi na podstawie tej umowy odpowiadała wynagrodzeniu za pracę obejmującemu składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, sprzeczne z zasadami współżycia społecznego jest żądanie od pracownika zwrotu wypłaconego wynagrodzenia odpowiadającego kwocie zapłaconych następczo przez pracodawcę z jego środków należności z tytułu składek za ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w części, która powinna być sfinansowana ze środków pracownika (art. 411 § 1 pkt 2 i art. 410 § 2 k.c. w związku z art. 300 i art. 87 § 1 k.p.), chyba że przy zawieraniu umowy cywilnoprawnej pracownik dążył do uzyskania wyższego wynagrodzenia kosztem redukcji obciążeń publicznoprawnych należnych w przypadku wykonywania zatrudnienia w ramach stosunku pracy.
Podstawa prawna: art. 405, art. 411 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 z późn.zm.).
