1. Minimalne wynagrodzenia za pracę w 2018 roku oraz świadczenia należne pracownikom
Od 1 stycznia 2018 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 2100 zł. brutto, a w związku z tym minimalna stawka godzinowa - 13,70 zł. Skutkiem podniesienia minimalnego wynagrodzenia jest także podwyższenie należnych pracownicom świadczeń związanych z pracą. I tak, obecnie pracodawca będzie musiał zapłacić odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, lobbing, dyskryminacje w kwocie nie niższej niż 2100 zł. Tyle minimalnie wyniesie również wypłata dla pracownika za przestój, który nie został przez niego zawiniony. Jeżeli w danym miesiącu, ze względu na rozkład czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, pracownik nie ma obowiązku wykonywania pracy, przysługuje mu wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż właśnie 2100 zł.
Wynagrodzenie miesięczne za praktyki absolwenckie nie może przekraczać 4200 zł. Pracodawca w 2018 roku w przypadku zwolnień grupowych będzie musiał wypłacić zwalnianym pracownikom odprawy w wysokości jednej , dwu- lub trzech miesięcznych pensji, ale nie więcej niż 31 500 zł. W 2018 wzrośnie także minimalne wynagrodzenie dla pracowników samorządowych zatrudnionych na umowę o pracę. Niestety nie oznacza to automatycznego wzrostu wynagrodzeń, ponieważ w sytuacji gdy wysokość pensji w 2017 r. pracownika z danej grupy zaszeregowania wynosi co najmniej kwotę wymienioną w poszczególnych tabelach organ administracji nie będzie zobowiązany do poniesienia pensji (szczegóły patrz str. 50).
2. Kwoty wolne od potrąceń w przypadku wypłaty wynagrodzenia przez pracodawcę
Zgodnie z art. 87 1 Kodeksu pracy (dalej k.p.) wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
1530 zł - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
1147,50 zł - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi przez pracodawcę,
1377 zł - przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 k.p. (kara pieniężna za nieprzestrzeganie przepisów BHP, przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie prac),
1224 zł - przy potrącaniu należności innych niż przysługujących pracodawcy, za zgoda pracownika.
Podane kwoty są kwotami minimalnego wynagrodzenia netto, przy podstawowych kosztach uzyskania przychodów i kwoty zmniejszającej podatek. Oczywiście, jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty o których mowa wyżej ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
3. Minimalne kwoty stanowiące podstawę wymiaru
Zwiększenie minimalnego wynagrodzenia wpływa także na postawy świadczeń wypłacanych bądź należnych ZUS. Minimalna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy wynosi obecnie 1812,09 zł. Natomiast minimalna podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne i rentowe za zleceniobiorców wynosi 2100 zł. Inaczej kształtuje się minimalna podstawa do składek na ubezpieczenia rentowe i emerytalne osób przebywających na urlopie wychowawczym, bowiem jej wysokość to 1575 zł.
4. Nowe zasady dotyczące dofinansowania prewencji wypadkowej
Obecnie pracodawca, który będzie chcieć ubiegać się o dofinansowanie przez ZUS w celu poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy musi stanąć do konkursu. Ogłoszenie o konkursie zamieszczane będzie na stronie internetowej ZUS, w Biuletynie Informacji Publicznej oraz udostępniane w centrali i terenowych jednostkach organizacyjnych Zakładu. Termin składania wniosków o dofinansowanie nie może być krótszy niż miesiąc od dnia opublikowania tego ogłoszenia.
W konkursie może brać udział płatnik składek, który spełnia łącznie następujące warunki:
nie zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne,
nie zalega z opłacaniem podatków,
nie znajduje się w stanie upadłości, pod zarządem komisarycznym, w toku likwidacji, postępowania upadłościowego lub postępowania układowego
Płatnik składek może ubiegać się o dofinansowanie projektu więcej niż jeden raz, przy czym o kolejne dofinansowanie może ubiegać się po 3 latach od dnia wypłaty przez ZUS całości ostatniego dofinansowania. Do wniosku o dofinansowanie projektu płatnik składek musi dołączyć dokument przedstawiający poziom czynników uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia na stanowisku pracy oraz ocenę ryzyka zawodowego.
Maksymalna wysokość dofinansowania jest uzależniona od liczby osób, za które płatnik składek opłaca składki na ubezpieczenia społeczne na dzień złożenia wniosku o dofinansowanie projektu. I tak udział procentowy wysokości dofinansowania w przypadku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za:
od 1 do 9 osób – wynosi do 90% szacowanej wartości projektu,
od 10 do 49 osób – wynosi do 80% szacowanej wartości projektu,
od 50 do 249 osób – wynosi do 60% szacowanej wartości projektu,
od 250 osób – wynosi do 20% szacowanej wartości projektu.
Jak już wspomniano podmioty, które ubiegać się będą o dofinansowanie wyłaniane będą w drodze konkursu, stąd też wszystkie zakwalifikowane do dofinansowania projekty będą udostępnione w BIP. Jeżeli płatnik składek będzie niezadowolony z rozstrzygnięcia, będzie mieć prawo odwołać się do Komisji Odwoławczej działającej przy Prezesie ZUS wciągu 14 dni od dnia udostępnienia listy zwycięskich projektów.
5. Kwota wolna od podatku
Tak jak w poprzednim roku kwota wolna od podatku oraz kwota zmniejszająca podatek uzależniona jest od przychodu osiąganego przez podatnika. W obecnym roku wysokość tak kształtuje się następująco:
Podstawa obliczenia podatku | Kwota zmniejszająca podatek odliczana w rocznym obliczeniu podatku | |
ponad | do | |
| 8000 zł | 1140 zł |
8000 zł | 13 000 zł | 1140 zł minus / 883 zł 98 gr × (podstawa obliczenia podatku - 8000 zł) ÷ 5000 zł / |
13 000 zł | 85 528 zł | 556,02 zł |
85 528 zł | 127 000 zł | 556 ,02 zł minus / 556 zł 02 gr × (podstawa obliczenia podatku - 85 528 zł) ÷ 41 472 zł / |
127 000 zł |
| brak |
6. Zatrudnienie cudzoziemców
Od 1 stycznia 2018 roku został wprowadzony nowy rodzaj zezwolenia na pracę - zezwolenie na pracę sezonową. Mogą z niego skorzystać obcokrajowcy spoza Unii Europejskiej.
Procedura wydania zezwolenia na pracę sezonową jest analogiczna do obecnych rozwiązań systemowych. Zezwolenie, będzie wydawane przez starostę w terminie 7 dni, gdy nie trzeba prowadzić postępowania wyjaśniającego albo 30 dni, gdy takie postępowanie jest konieczne.
Zezwolenie na pracę sezonową będzie konieczne, jeżeli:
wysokość wynagrodzenia, która będzie określona w umowie z cudzoziemcem, nie będzie niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku;
podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi dołączył do wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową informację starosty.
Zezwolenie na pracę sezonową jest wydawane dla konkretnej osoby. Musi ono określać: podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, jego najniższe wynagrodzenie , wymiar czasu pracy albo liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy oraz okres ważności zezwolenia. Jeżeli zezwolenie dotyczy pracy cudzoziemca w charakterze pracownika tymczasowego, w zezwoleniu na pracę musi być określony także pracodawca użytkownik.
Istniej możliwość przedłużenia zezwolenia na pracę sezonową na kolejne 3 miesiąc , tak by łączny okres pobytu cudzoziemca w celu wykonywania pracy sezonowej, liczonym od dnia pierwszego wjazdu na terytorium państw obszaru Schengen w danym roku kalendarzowym, nie był dłuższy niż 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego.
7. Zmiany w Karcie Nauczyciela
W 2018 roku wiele zmian czeka nauczycieli i pracowników szkół. Poniżej przedstawiamy te, które będą mieć największe znaczenie.
Ścieżka kariery
W 2018 r. ocena pracy nauczyciela kontraktowego, nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego – jak obecnie – będzie mogła zostać dokonana na wniosek nauczyciela lub uprawnionego podmiotu lub z inicjatywy dyrektora szkoły, w każdym czasie, nie wcześniej jednak niż po upływie roku od dokonania poprzedniej oceny.
Jednocześnie wprowadzono obligatoryjne terminy dokonywania tej oceny, powiązane ze ścieżką awansu zawodowego. Ocena pracy będzie dokonywana po zakończeniu stażu na każdy kolejny stopień awansu zawodowego, a także co 3 lata pracy w szkole z zastrzeżeniem, że jeżeli termin dokonania oceny pracy upływa w trakcie odbywania przez nauczyciela kontraktowego lub nauczyciela mianowanego stażu na kolejny stopień awansu, ocena pracy będzie dokonywana po zakończeniu tego stażu.
Awans zawodowy
Kolejną zmianą jest wydłużenie okresów pracy w szkole niezbędnych do rozpoczęcia stażu na kolejny stopień awansu zawodowego: z 2 do 3 lat wydłuży się okres pracy niezbędny do rozpoczęcia stażu na stopień nauczyciela mianowanego oraz z 1 roku do 4 lat wydłuży się okres pracy niezbędny do rozpoczęcia stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego. Tym samym podstawowa ścieżka awansu zawodowego wydłuży się z 10 do 15 lat, ale będzie też możliwość jej skrócenia. Skrócenie ścieżki awansu zawodowego będzie uzależnione od uzyskania oceny pracy na określonym poziomie. Nauczyciel kontraktowy i nauczyciel mianowany, legitymujący się wyróżniającą oceną pracy, będzie mógł rozpocząć staż na kolejny stopień awansu zawodowego po przepracowaniu w szkole co najmniej 2 lat od dnia nadania poprzedniego stopnia awansu zawodowego. Możliwość skracania ścieżki awansu zawodowego w zależności od jakości pracy nauczyciela pozwoli na elastyczne, zindywidualizowane podejście do rozwoju zawodowego nauczyciela oraz będzie stanowić dodatkowy element motywacyjny umożliwiający promowanie najlepszych nauczycieli.
Wynagrodzenia
Nauczycielowi dyplomowanemu legitymującemu się co najmniej trzyletnim okresem pracy w szkole od dnia nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego oraz wyróżniającą oceną pracy przysługiwać będzie dodatek za wyróżniającą pracę w wysokości 16% kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej. Nauczyciel zatrudniony w niepełnym wymiarze zajęć będzie miał prawo do tego dodatku w wysokości proporcjonalnej do wymiaru zatrudnienia. Wprowadzenie tego rozwiązania Mechanizm ten ma pozytywnie wpłynąć na utrzymywanie jakości pracy nauczyciela na odpowiednio wysokim poziomie.
Prawo do dodatku utraci każdy nauczyciel, jeśli kolejną ocenę pracy uzyska na niższym poziomie niż poprzednią.
WAŻNE: Po 1 stycznia 2018 r. nauczycielom nie będzie przysługiwać dodatek na zagospodarowanie, z wyjątkiem osób które do 31 grudnia 2017 r. nabyły prawa do tego dodatku na dotychczasowych zasadach.
Zatrudnianie i czas pracy
Od 1 stycznia 2018 r. zmieniła się też sytuacja nauczycieli, którym ograniczono wymiar zatrudnienia.
Dyrektor szkoły ma obowiązek w pierwszej kolejności zwiększyć wymiar pracy takiego nauczyciela, w tej samej szkole, jeżeli:
zaistnieje możliwość podjęcia przez takiego nauczyciela pracy w tej samej szkole,
na tym samym stanowisku lub
na innym stanowisku pod warunkiem, że nauczyciel ten posiada wymagane na tym stanowisku kwalifikacje.
WAŻNE: W 2018 r. nie będzie można przenieś nauczyciela do innej placówki bez jego zgody.
Urlopy wypoczynkowe
Zgodnie z nowelizacją ustawy Karta Nauczyciela nauczyciele zajmujący stanowiska kierownicze w szkole będą mogli zatem korzystać z urlopu wypoczynkowego w ciągu całego roku, a nie wyłącznie w czasie ferii szkolnych.
Oznacza to, że:
dyrektorowi,
wicedyrektorowi,
nauczycielowi pełniącemu inne stanowisko kierownicze w szkole,
nauczycielowi, który obowiązki kierownicze pełni przez okres co najmniej 10 miesięcy w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze
- od 1 stycznia br. Przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 35 dni roboczych, w czasie ustalonym w planie urlopów.
Urlop dla poratowania zdrowia
Urlop dla poratowania zdrowia będzie udzielany nauczycielowi w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy mogą odgrywać istotną rolę.
Ważne! Przewiduje się, że urlop dla poratowania zdrowia będzie mógł być udzielany również na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową.
Urlop taki będzie przysługiwał nauczycielowi, który pracował w szkole nieprzerwanie co najmniej 7 lat w wymiarze nie niższym niż ½ obowiązkowego wymiaru zajęć . Nieprzerwanie oznacza, że nauczyciel podjął zatrudnienie w szkole nie później niż w ciągu 3 miesięcy po ustaniu poprzedniego stosunku pracy w tej samej lub innej szkole.
Anna Przedpełska
