Najważniejsze rozwiązania tarczy antykryzysowej 3.0 w sferze zatrudnienia

To tylko dwa zasygnalizowane rozwiązania, jakie przyniosła ustawa z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (dalej: tarcza antykryzysowa 3.0), która zaczęła obowiązywać 16 maja 2020 r. Ze wszystkich aktów prawnych, które zmodyfikowała, dla zatrudniających i zatrudnionych największe znaczenie mają poprawki w ustawie z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: specustawa). O podwyższeniu kwot wolnych od potrąceń z wynagrodzenia za pracę (art. 52 tarczy antykryzysowej 3.0) piszemy na str. 36, w odpowiedzi na pytanie Czytelnika. Poniżej prezentujemy zestawienie pozostałych najważniejszych regulacji.

Praca w jednostkach pomocy społecznej

Pracownicy i osoby pracujące w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej świadczących usługi całodobowo, noclegowniach oraz innych placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom starszym, niepełnosprawnym lub przewlekle chorym w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej – mogą wykonywać pracę zgodnie z umową o pracę podczas odbywania w nich obowiązkowej kwarantanny. Jest to dozwolone w celu zapewnienia niezbędnej pomocy osobom przebywającym w wymienionych jednostkach w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii, w sytuacjach szczególnych związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Konieczna jest zgoda tych zatrudnionych. Jeśli ją wyrażą, otrzymają zamiast wynagrodzenia chorobowego lub świadczeń chorobowych pełne wynagrodzenie za pracę. Zasady te zostały zapisane w art. 4e specustawy dodanym art. 46 pkt 3 tarczy antykryzysowej 3.0. 

Zmiany w dofinansowaniu do wynagrodzeń

Na podstawie tarczy antykryzysowej 2.0 państwowe osoby prawne w rozumieniu przepisów o finansach publicznych zostały włączone 18 kwietnia 2020 r. (z mocą od 1 kwietnia 2020 r.) do grona podmiotów uprawnionych do ubiegania się o dofinansowanie ze środków FGSP na ochronę miejsc pracy. 16 maja 2020 r. zostały z tej grupy usunięte na mocy art. 46 pkt 10 tarczy antykryzysowej 3.0, który zmodyfikował art. 15g ust. 1 specustawy. 
Do kręgu podmiotów, którym przysługuje wsparcie finansowe ze środków FGŚP na wynagrodzenia zatrudnionych 16 maja 2020 r. dołączyły osoby prawne, jednostki organizacyjne ze zdolnością prawną, lecz bez osobowości prawnej, a także osoby fizyczne – którym przysługuje tytuł prawny do zabytku o statusie pomnika historii lub zabytku wpisanego na Listę dziedzictwa światowego. Stało się tak wskutek dodania do specustawy art. 15ga specustawy art. 46 pkt 11 tarczy antykryzysowej 3.0. Podmiot ten może zawnioskować o dofinansowanie, jeśli łącznie spełnia następujące warunki:

• zatrudnienie na dzień ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego oraz na dzień złożenia wniosku – minimum 50 pracowników, 
• spadek dochodów z zabytku w następstwie ograniczeń związanych z ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii – o minimum 25%, obliczony jako stosunek dochodów uzyskiwanych z zabytku z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego po 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku w porównaniu do dochodów z miesiąca poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych – w przypadku gdy okres porównawczy rozpoczyna się w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego, 
• nieuzyskanie ze środków publicznych dofinansowania do wynagrodzeń w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat.

Wniosek może objąć zarówno pracowników, jak i osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę nakładczą, umowy o dzieło, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu. W każdym z tych przypadków okres zatrudnienia u wnioskodawcy musi wynosić nieprzerwanie minimum 3 miesiące bezpośrednio poprzedzające ogłoszenie stanu zagrożenia epidemicznego. Każda z tych osób musi ponadto wykonywać czynności zawodowe dotyczące zabytku lub infrastruktury z nim związanej.
 
WAŻNE: Maksymalna wartość dofinansowania to 80% wynagrodzenia brutto pracowników, lecz nie więcej niż 100% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenie społeczne, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.
 
Wysokość wynagrodzenia brutto wnioskodawca musi ustalić na podstawie średniego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających ogłoszenie stanu zagrożenia epidemicznego: 

• liczonego jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy – w przypadku osób pozostających w stosunkach pracy, 
• wynikającego z zawartych umów – w przypadku osób zatrudnionych na wymienionych wcześniej umowach cywilnoprawnych. 

Dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek, było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału. Należy się tylko jednemu podmiotowi, jeśli jest kilku uprawnionych z racji jednego zabytku.
Pozytywne rozpatrzenie wniosku spowoduje przyznanie dofinansowania na okres od dnia złożenia wniosku do dnia ustania stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii. Maksymalnie będzie jednak wypłacane przez 3 miesiące. 

Podstawy zatrudniania cudzoziemców 

Cudzoziemiec może wykonywać pracę na zmodyfikowanych warunkach bez konieczności zmiany zezwolenia: na pobyt czasowy i pracę, na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, na pracę albo pracę sezonową, a także bez obowiązku uzyskania nowego zezwolenia lub wpisania nowego oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń. 
Zmienione warunki muszą być jednak skutkiem polecenia pracy zdalnej (art. 3 specustawy), obniżenia wymiaru czasu pracy (art. 15g ust. 8 specustawy) lub zastosowania elastycznych form czasu pracy, w tym zastosowania równoważnego systemu czasu pracy (art. 15x ust. 1 i art. 15zf ust. 1 specustawy). Dotyczy to także zezwoleń na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa oraz w celu mobilności długoterminowej i krótkoterminowej (art. 15z5 specustawy dodany art. 46 pkt 13 tarczy antykryzysowej 3.0).
Od 16 maja 2020 r. nie jest wymagane zezwolenie na pracę w czasie stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19 oraz do upływu 30. dnia następującego po odwołaniu ostatniego z tych stanów, jeśli cudzoziemiec świadczy pracę sezonową oraz posiada – ważne po 13 marca 2020 r. – zezwolenie na pracę lub oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy (art. 15z7 specustawy dodany art. 46 pkt 13 tarczy antykryzysowej 3.0). 

Wsparcie dla zatrudniających niepełnosprawnych

Pracodawcy mogą ubiegać się o dofinansowanie na podstawie umowy zawartej ze starostą w części niepokrywającej z dotychczasowym dofinansowaniem. Dotyczy to tych z nich, którzy:

• mają status mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, 
• otrzymują dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego na podstawie przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Jest to możliwe na mocy art. 15zze1 specustawy (dodany przez art. 46 pkt 17 tarczy antykryzysowej 3.0). Przepis te wyłącza także zasadę braku dofinansowania w części, w której te same koszty zostały albo zostaną sfinansowane z innych środków publicznych. 

Brak mianowań w służbie cywilnej

Postępowania kwalifikacyjne dla pracowników służby cywilnej ubiegających się o mianowanie nie będą przeprowadzane w całym 2020 r. Osoby, które zgłosiły się do takiego postępowania w 2020 r. oraz wniosły opłatę za udział w nim otrzymają jej zwrot od Krajowej Szkoły Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego (art. 48 tarczy antykryzysowej 3.0). 

 

Podstawa prawna: art. 46 pkt 3, pkt 10-11, pkt 13, pkt 17, at. 48, art. 52 ustawy z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875); art. 4e, art. 15g ust. 1, art. 15ga, art. 15z5, art. 15z7, art. 15zze1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U.  z 2020 r. poz. 374 z późn zm.).