Jak zatrudnić Ukraińca w Polsce

Odpowiedź
Ukrainiec może świadczyć pracę w Polsce na część etatu, jeśli pracodawca będzie z nim zawierał umowę o pracę. Żeby zatrudnienie było legalne, przed podpisaniem kontraktu konieczne jest uzyskanie dokumentów legalizujących pobyt i pracę w Polsce. 

Uzasadnienie
W zależności od okresu, na jaki zatrudniający (np. pracodawca lub zleceniodawca) chce zatrudnić obywatela Ukrainy, do wyboru są trzy rodzaje dokumentów legalizujących pracę w Polsce. Są to:

• oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy (dalej: oświadczenie), które jest podstawą do świadczenia pracy innej niż sezonowa nie dłużej niż 6 miesięcy (łącznie dla wszystkich oświadczeń) w ciągu kolejnych 12 miesięcy, bez względu na liczbę zatrudniających,
• zezwolenie na pracę sezonową (dalej: zezwolenie sezonowe), które pozwala pracować przez maksymalnie 9 miesięcy w roku kalendarzowym (łącznie z przedłużaniem zezwolenia; również przy zezwoleniu wielosezonowym wydawanym na 3 lata), jednak wyłącznie w ściśle wskazanych działach gospodarki, np. w rolnictwie, leśnictwie czy działalności związanej z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi,
• zezwolenie na pracę, które uprawnia do pracy w Polsce do 3 lat i może być przedłużane.
   

Druki poszczególnych dokumentów do pobrania (lub wypełnienia elektronicznie), sposób ich przygotowania (wraz z wymaganymi załącznikami), wysokość opłat oraz instrukcję postępowania zatrudniający znajdzie na stronie internetowej www.biznes.gov.pl w zakładce Sprawy przedsiębiorcy. 

Nie on występuje o dokumenty legalizujące pobyt Ukraińca w Polsce. Ten obowiązek należy do cudzoziemca. Musi on przedstawić polskiemu zatrudniającemu wizę lub inny dokument uprawniający do wjazdu i pobytu na polskim terytorium przed rozpoczęciem tu pracy. 

Bez względu na rodzaj uzyskanego dokumentu legalizującego pracę Ukraińca w Polsce, zatrudniający musi wykonać jego zapisy. 

Dotyczy to zwłaszcza rodzaju wybranej umowy (o pracę lub cywilnoprawna) i warunków płacowych (z uwzględnieniem minimum wynagrodzenia). Zatrudniający sporządza umowę w formie pisemnej i przedstawia jej tłumaczenie na język zrozumiały dla obywatela Ukrainy. 

Jeśli jest to umowa o pracę, wówczas stosuje regulacje prawa pracy, m.in. o rodzaju umowy o pracę (na okres próbny, na czas określony lub nieokreślony), wymiarze czasu pracy (cały etat lub jego część), czasie pracy i godzinach nadliczbowych, wynagrodzeniach, urlopach (bezpłatnych, wypoczynkowych, związanych z rodzicielstwem), sposobach i trybach rozwiązania umowy o pracę. 

Gdy będzie to umowa cywilnoprawna, wtedy wraz z Ukraińcem jako drugą jej stroną może dowolnie ukształtować treść, byleby jej postanowienia nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) nawiązywanego stosunku prawnego, bezwzględnie obowiązującym przepisom prawa lub zasadom współżycia społecznego (zasada swobody umów). 

Granicami swobody są:

• cechy umowy o pracę, które nie mogą przeważać, bo jeśli będą, dojdzie do nawiązania stosunku pracy a nie cywilnoprawnego, 
• minimalna stawka godzinowa (w 2019 r. – 14,70 zł) przy umowach zlecenia i o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu. 
   

Podstawa prawna: art. 87 ust. 1 pkt 1, 2art. 88a, art. 88e ust. 1, art. 88p ust. 1, art. 88o ust. 1, art. 88t ust. 1, art. 88u ust. 3, art. 88z ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1265 z póżn.zm.); art. 2 ustawy z 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2012 r. poz. 769); art. 22 z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 917 póżn.zm.); art. 8a-8e ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 2177); art. 3531, art. 734 i art. 750 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 póżn.zm.); § 2 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2017 r. w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre przepisy dotyczące zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (Dz.U. z 2017 r. poz. 2349); załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2017 r. w sprawie podklas działalności według klasyfikacji PKD, w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca (Dz.U. z 2017 r. poz. 2348 póżn.zm.); § 2 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Socjalnej z 7 grudnia 2017 r. w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca oraz wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń (Dz.U. z 2017 r. poz. 2345).