Zmiany w Karcie Nauczyciela od 19 stycznia 2021 r.

Dyrektor szkoły musi zawiadomić rzecznika dyscyplinarnego o podejrzeniu popełnienia przez nauczyciela czynu naruszającego prawa i dobro dziecka, pod warunkiem że okoliczności nie wskazują bezspornie, że nie miało to miejsca. Obowiązek ten spoczywa na organie prowadzącym szkołę, gdy to dyrektor jest „podejrzanym”. Od 19 stycznia 2021 r. termin na przekazanie tej informacji został wydłużony z 3 do 14 dni, liczonych od dnia uzyskania wiadomości o podejrzeniu popełnienia wymienionego czynu (art. 75 ust. 2a Karty Nauczyciela). To pierwsza z modyfikacji, jaką przyniosła ustawa z 19 listopada 2020 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa zmieniająca). 

Okres postępowania wyjaśniającego 

Okres prowadzenia postępowania wyjaśniającego był do 19 stycznia 2021 r. niedookreślony. Wskutek nowelizacji art. 85 ust. 3 Karty Nauczyciela został ustalony na maksymalnie 3 miesiące, licząc od dnia jego wszczęcia. W tym czasie rzecznik dyscyplinarny, za zgodą organu, który go powołał, musi:

złożyć wniosek o uruchomienie postępowania dyscyplinarnego lub

umorzyć postępowanie wyjaśniające.

Nowością jest również zawieszenie biegu okresu postępowania wyjaśniającego. Zgodnie z dodanym do art. 85 ust. 3a Karty Nauczyciela nastąpi to do dnia stawienia się nauczyciela w pracy, jeśli z powodu nieobecności nie ma on możliwości złożenia wyjaśnień. 

Terminy dotyczące postępowania dyscyplinarnego

Czas na wszczęcie postępowania dyscyplinarnego został wydłużony z maksymalnie 3 do 5 miesięcy, licząc od dnia, w którym organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna pierwszej instancji, wiadomości o popełnieniu czynu uchybiającego godności zawodu nauczyciela lub jego podstawowym obowiązkom, określonym w art. 6 Karty Nauczyciela. 
Z kolei okres przedawnienia, po upływie którego nie może być uruchomione takie postępowanie, uległ skróceniu z 3 do 2 lat od popełnienia wymienionego czynu (art. 85o ust. 1 Karty Nauczyciela w nowym brzmieniu). Oba powyższe terminy nie dotyczą przestępstwa. 

Brak zawieszenia 

Od 19 stycznia 2021 r. przestała obowiązywać możliwość wszczęcia postępowania dyscyplinarnego po upływie maksymalnie 3 miesięcy od uzyskania informacji o popełnieniu przez nauczyciela czynu naruszającego prawa i dobro dziecka. Tego dnia został bowiem uchylony art. 85o ust. 7 Karty Nauczyciela. Zaczął natomiast obowiązywać zmieniony art. 85t ust. 2 tego aktu prawnego. Przewiduje on nadal zawieszanie w pełnieniu obowiązków nauczyciela i dyrektora szkoły, jeżeli wszczęte postępowanie karne lub złożony wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego dotyczy czynu naruszającego prawa i dobro dziecka. Wyłącza jednak taką czynność, gdy:

we wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego rzecznik dyscyplinarny wnosi o wymierzenie kary dyscyplinarnej w postaci nagany z ostrzeżeniem (najłagodniejszy wymiar kary),

niecelowe jest odsunięcie odpowiednio nauczyciela albo nauczyciela pełniącego funkcję dyrektora szkoły od wykonywania obowiązków w szkole ze względu na powagę i wiarygodność zarzutów.

Oba te warunki muszą być spełnione łącznie. 

Przepisy przejściowe 

Do postępowań wyjaśniających i dyscyplinarnych wszczętych i niezakończonych przed 19 stycznia 2021 r. stosuje się przepisy obowiązujące przed tą datą. Ta zasada dotyczy także postępowania dyscyplinarnego, które zostało uruchomione po tym dniu, a postępowanie wyjaśniające przed tym dniem. Tak wynika z art. 7 ustawy zmieniającej. 

Podstawa prawna: art. 1 pkt 2-5, art. 7 ustawy z 19 listopada 2020 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 4); art. 75 ust. 2a, art. 85 ust. 3-3a, art. 85o, art. 85t ust. 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 2215).