Odpowiedź
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Jeżeli zleceniobiorca nie przepracował roku, to podstawa wymiaru zasiłku stanowi przeciętny miesięczny przychód za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia chorobowego, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru. Wysokość świadczenia wynosi 80% podstawy za czas niezdolności do pracy wskutek choroby tj. [(przeciętny miesięczny przychód – 13.71% x przeciętny miesięczny przychód) x 80%] : 30 = zasiłek chorobowy za dzień choroby, zasiłek za dzień choroby x suma dni choroby = zasiłek chorobowy.
Uzasadnienie
Dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 wykonujące pracę min. na podstawie umowy zlecenia. Do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego osobę zatrudnioną na podstawie umowy zlecenia zgłasza zleceniodawca.
Pokreślić trzeba, że nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym osoby, które są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.
Na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ubezpieczony dobrowolnie nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie. Do okresów ubezpieczenia chorobowego wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.
Zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:
- nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
- nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.
Ważne
Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby, nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – nie dłużej niż przez 270 dni.
Do tego okresu zasiłkowego, wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy oraz okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.
Natomiast, do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresu niezdolności do pracy przypadającego w okresie, gdy ubezpieczony dobrowolnie nie nabył prawa do zasiłku chorobowego tj. czas przed upływem 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.
Standardowy miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku, a za okres pobytu w szpitalu. wynosi 70% podstawy wymiaru zasiłku. Jednakże, miesięczny zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu od 15 do 33 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia, wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku.
Natomiast, miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli niezdolność do pracy lub niemożność wykonywania pracy:
- przypada w okresie ciąży;
- powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów;
- powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
Ważne
Zasiłek chorobowy przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Przy ustalaniu prawa do zasiłku chorobowego lub jego wysokości okres jest oznaczony w miesiącach, za miesiąc uważa się 30 dni.
Zauważyć należy, że zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia. Okresy te wlicza się do okresu zasiłkowego.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Za przychód uważa się kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru ww. składki.
Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za jeden dzień niezdolności do pracy stanowi jedna trzydziesta część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.
Ważne
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego przez ubezpieczonego będącego pracownikiem za ten okres, przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte.
Przykład
Umowy ze zleceniobiorcą są zawierane co dwa miesiące do końca roku. Umowy są jedynym źródłem przychodu i zawierane są na kwotę 3500 zł. Zleceniobiorca przystąpił do ubezpieczenia chorobowego 20 stycznia 2019 roku. Od 1 stycznia 2020 roku poszedł na 7 dniowe zwolnienie lekarskie. Zasiłek chorobowy wyniesie:
Mając na uwadze stałą kwotę wynagrodzenia, to przeciętne miesięczne wynagrodzenie wyniesie:
3500 zł – 3500 zł x 13,71% = 3020, 15 zł
Wynagrodzenie chorobowe za dzień zwolnienia lekarskiego wyniesie:
3020, 15 zł x 80 % : 30 dni = 80,54 zł
Wynagrodzenie chorobowe za 7 dni zwolnienia wyniesie:
80,54 zl x 7 dni = 563,78 zł
Podstawa prawna: rozdział 2 Zasiłek chorobowy, rozdział 9 – Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym niebędącym pracownikami ustawy z 25 czerwca 1999 r. oświadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 645 z późn.zm.), art. 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 300 z późn.zm.).
