Przywrócenie do pracy a niemożność jej podjęcia przez pracownika – co z wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy

CZAS PRACY ZATRUDNIANIE I ZWALNIANIE

Zwolniliśmy pracownika z powodu likwidacji stanowiska pracy, Ponieważ w treści wypowiedzenia nie wskazaliśmy kryteriów doboru do zwolnienia sąd przywrócił pracownika do pracy. Wiemy, że pracownik miał wypadek i jest obecnie niezdolny do pracy. Wyrok jest prawomocny, a pracownik zgłosił gotowość do podjęcia pracy i zwrócił się o wypłatę wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Czy musimy wypłacić wynagrodzenia. Jeśli tak to w jakiej wysokości? Mamy wątpliwość, bowiem pracownik nie jest faktycznie gotowy do podjęcia pracy.

ODPOWIEDŹ

Pracownikowi należy wypłacić wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy niezależnie od tego, czy jest zdolny do podjęcia pracy. Podjęcie pracy jako warunek nabycia prawa do wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy należy rozumieć w znaczeniu prawnym, a więc wyłącznie jako zgłoszenie gotowości do podjęcia pracy.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 47 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, przy czym wysokość wynagrodzenia jest uzależniona od długości okresu obowiązującego pracownika wypowiedzenia (przy 3–miesięcznym okresie wypowiedzenia jest to wynagrodzenie za 1 miesiąc) oraz faktu, czy pracownik był objęty szczególną ochroną przed wypowiedzeniem (w tym przypadku wynagrodzenie przysługuje za cały okres pozostawania bez pracy).

Pracodawca ma obowiązek zapłaty wynagrodzenia za okres pozostawania przez pracownika bez pracy, gdy pracownik „podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy”. Podjęcie pracy jako warunek nabycia prawa do wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy należy rozumieć nie jako faktyczne podjęcie pracy, lecz w znaczeniu prawnym - a więc jako zgłoszenie gotowości do niezwłocznego podjęcia pracy.

Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w doktrynie prawa pracy. Wskazuje się tam, że podjęcie pracy należy rozumieć jako zgłoszenie gotowości jej niezwłocznego podjęcia, choćby pracodawca odmówił ponownego zatrudnienia pracownika (patrz: K. Wratny, Kodeks pracy Komentarz 2016, wyd. 6 oraz M. Mitrus w: Kodeks pracy. Komentarz 2017 pod red. K. Sobczyk).

W piśmiennictwie prawa pracy, uznaje się także, że wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy stanowi roszczenie dodatkowe związane z przywróceniem do pracyoraz. Charakter wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy budzi wątpliwości - Sąd Najwyższy w wyroku z 7 stycznia 2010 r. (sygn. akt II PK 164/09) uznał, że nie jest to świadczenie odszkodowawcze, choć w innych orzeczeniach uznawał je za odszkodowanie. W nauce prawa uznaje się jednak, że wynagrodzenie przysługujące na podstawie art. 47 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, spełnia rolę odszkodowawczą (tak m. in. K. Świątkowski, Kodeks pracy. Komentarz 2016, wyd. 5) i stanowi odszkodowanie za szkodę, jaką poniósł pracownik w wyniku utraty wynagrodzenia za pracę wskutek niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy (M. Mitrus w: Kodeks pracy. Komentarz 2017 pod red. K. Sobczyk).

W tym względzie należy stwierdzić, że wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy ma szczególny charakter, gdyż przesłanką jego otrzymania nie jest wykonanie pracy, ale pozostawanie bez pracy w wyniku bezprawnego wypowiedzenia, a następnie podjęcie pracy, rozumiane jako zgłoszenie gotowości do jej świadczenia, przy czym czas pozostawania bez pracy traktowany jest jako okres zatrudniania pracownika, który bezzasadnie nie otrzymywał wynagrodzenia.

WAŻNE: W świetle powyższych uwag, okoliczność, że pracownik w dacie zgłoszenia gotowości do pracy po wyroku przywracającym do pracy nie jest zdolny do pracy, nie stanowi podstawy do odmowy wypłaty wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy aż do momentu przedstawienia przez pracownika orzeczenia o zdolności do pracy.

Brak jest także podstaw, aby przyjąć, że w przypadku braku zdolności do pracy stosunek pracy z pracownikiem przywróconym na mocy wyroku sądu nie nawiązuje się.

Przywrócenie do pracy oznacza odnowienie tego samegostosunku pracy, a nie nawiązanie nowego. Z przywróconym pracownikiem nie zawiera się nowej umowy o pracę.

Bartosz Drozdowicz

Radca prawny

Podstawa prawna: art. 25 § 1, 36 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 917 z późn.zm.).

Przypisy