ODPOWIEDŹ
Nie. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wypłacany jest jedynie w szczególnych, opisanych w przepisach prawa pracy, przypadkach. Pracownik ma do niego prawo tylko wtedy jeśli nie może wykorzystać swojego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Długi pobyt na zwolnieniu lekarskim nie jest więc powodem do wypłaty takiego ekwiwalentu.
UZASADNIENIE
W dziale siódmym ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy uregulowane są kwestie dotyczące urlopów pracowniczych. Ustawodawca zapisał w zawartych tam przepisach, że pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego udzielanego w naturze. Tylko jeśli pracownik w rzeczywistości skorzysta z tego uprawnienia ma szansę na wypoczynek i regenerację sił po okresie wykonywania pracy. A taki jest właśnie cel udzielenie zatrudnionemu urlopu wypoczynkowego.
Dlatego prawo pracy dopuszcza wyłącznie na zasadzie wyjątku sytuacje, w których można zastosować alternatywną formę realizacji tego uprawnienia pracowniczego. Dzieje się tak tylko wtedy, gdy wystąpią obiektywne przeszkody uniemożliwiające wykorzystanie urlopu wypoczynkowego w naturze. Taką alternatywą jest ekwiwalent pieniężny wypłacany pracownikowi w przypadku niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.
Niezdolność pracownika do pracy spowodowana chorobą nie pozbawia go prawa do urlopu wypoczynkowego. Przepisy jasno stanowią, że jeżeli z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby pracownik nie może rozpocząć urlopu wypoczynkowego w ustalonym terminie lub nie może wykorzystać części takiego urlopu, pracodawca ma obowiązek udzielić mu urlopu wypoczynkowego w późniejszym terminie.
Dodatkowo choroba – nawet bardzo długa – nie powoduje obniżenia wymiaru urlopu wypoczynkowego czy też ustalenia proporcjonalnego wymiaru urlopu w razie nieobecności w pracy spowodowanej chorobą.
W praktyce więc korzystanie ze zwolnienia lekarskiego jest traktowane na gruncie uprawnień urlopowych taka samo jak okres wykonywania pracy. W zasadzie nie ma więc szans by pracownik utracił uprawnienie do skorzystania z wypoczynku w naturze. Jego choroba może jedynie przesunąć w czasie realizację prawa do urlopu.
WAŻNE: Choroba nie pozbawia prawa do urlopu wypoczynkowego. Jego wykorzystanie jest przesunięte na czas, gdy pracownik po zwolnieniu lekarskim wróci do pracy. Dlatego nie nabywa on prawa do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.
Odstępstwo od tej reguły zawierają przepisy regulujące status pracownika zatrudnionego na okresie próbnym. Ma on prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia. Jeżeli zatrudniona w taki sposób osoba nie może do dnia rozwiązania stosunku pracy wykorzystać przysługującego mu urlopu wypoczynkowego z powodu przebywania na zwolnieniu lekarskim, to pracodawca ma obowiązek w dniu ustania zatrudnienia wypłacić jej ekwiwalent pieniężny. Ale związane jest to z faktem, że pracownik nie ma fizycznej możliwości wykorzystania przysługującego mu urlopu.
Podsumowując stwierdzić należy, że choroba pracownika nie daje podstaw do ustalania i wypłaty mu ekwiwalentu za niewykorzystany w naturze urlop wypoczynkowy.
Adam Sosnowski
Prawnik
Podstawa prawna: dział siódmy ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 108 z późn.zm.).
