Staram się o dokument A1 (potwierdzenie ubezpieczenia na Słowacji) ze względu na pracę najemną, która będzie tam wykonywana oraz działalność gospodarczą prowadzoną w Polsce. W którym momencie powinnam wyrejestrować się w ZUS w Polsce? W momencie otrzymania informacji od kiedy mam A1, czy w momencie złożenia wniosku o ten dokument?
ODPOWIEDŹ
Do ustalenia od kiedy powinno nastąpić wyrejestrowanie z ubezpieczeń w Polsce, istotny jest moment rozpoczęcia wykonywania pracy na Słowacji, a tym samym moment objęcia ubezpieczeniem słowackim. Nie ma natomiast znaczenia data złożenia wniosku o zaświadczenie A1 czy data jego wydania.
UZASADNIENIE
Ustalenie właściwego ustawodawstwa w zakresie ubezpieczeń społecznych dla osób migrujących regulują przepisy unijne. Wynika z nich jedna podstawowa zasada, zgodnie z którą osoby przemieszczające się po krajach UE, obszaru EOG oraz Szwajcarii w celach zarobkowych, podlegają ustawodawstwu tylko jednego państwa członkowskiego. Dlatego w razie zbiegu pracy najemnej z pracą na własny rachunek wykonywanych w różnych państwach to miejsce wykonywania tej pierwszej pracy staje się miejscem gdzie osoba podlega ubezpieczeniom. Stanowi o tym art. 13 ust. 3 rozporządzenia nr 883/2004 - Osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych Państwach Członkowskich podlega ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym wykonuje swą pracę najemną.
Jest to tzw. zasada miejsca wykonywania pracy. Nie ma znaczenia natomiast miejsce zamieszkania pracownika, siedziba jego pracodawcy czy miejsce zarejestrowania działalności.
Zgodnie z powyższym przepisem, właściwe jest ustawodawstwo słowackie. Powinna to potwierdzić tamtejsza instytucja ubezpieczeniowa. Na tej podstawie polski przedsiębiorca będzie mógł dokonać wyrejestrowania siebie jako osoby ubezpieczonej z polskiego systemu ubezpieczeń (ZWUA, kod przyczyny 600). Jeśli nie zatrudnia tutaj nikogo, wyrejestrowuje również siebie jako płatnika składek.
Zatem, moment rozpoczęcia zatrudnienia na Słowacji i wejścia do systemu słowackiego będzie tutaj determinował datę wyrejestrowania z ZUS.
Izabela Nowacka
Specjalistka w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
Podstawa prawna: art. 13 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. L 166, 30.4.2004, p.1 ze zm.).