Kiedy ZUS i podatek od osób współpracujących

Odpowiedź

Jeżeli współmałżonka i jej syn pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu działalności gospodarczej, to należy zgłosić te osoby do ubezpieczeń społecznych ZUS ZUA z kodem 05 11. Ubezpieczenie tych osób, ustala się i przekazuje na takich samych zasadach jak pełne ubezpieczenie osoby prowadzącej działalność gospodarczą.

Wynagrodzenie małżonki i jej syna podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na takich samych zasadach, jak wynagrodzenie innych pracowników tj. 18% lub 32% od dochodu. Przedsiębiorca jako płatnik a obowiązek przekazać zaliczki na podatek dochodowy do urzędu skarbowego w ogólnej kwocie od zatrudnionych. Po zakończeniu roku należne zaliczki na podatek dochodowy za pracowników wykazuje się w deklaracji PIT–11 i  PIT–4R

Należy zauważyć, że wynagrodzenie wypłacane współmałżonkowi oraz małoletnim dzieciom przedsiębiorca może ująć w kosztach uzyskania przychodu, niezależnie od formy zatrudnienia. Dorosłego syna małżonki należałby potraktować jak zatrudnionego pracownika, a tym samym zwiększyć koszty uzyskania przychodu.

Uzasadnienie

Składki ZUS

Na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polski są pracownikami; za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. W myśl kodeksu pracy pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę.

Jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Wyjaśnienie pojęcia osoby współpracującej zostało zawarte w interpretacji nr WPI/200000/451/1347/2013 – Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie z 3 października 2013 r., w którym czytamy: O statusie osoby współpracującej decyduje współpraca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, ścisła więź rodzinna z osobą prowadzącą działalność gospodarczą oraz prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego. Jednocześnie o prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego decyduje łącznie wspólne zamieszkiwanie i zaspokajanie potrzeb. Wspólnota gospodarstwa domowego oznacza, że pozostające w niej osoby mają zaspokajane potrzeby ze środków będących w dyspozycji wspólnoty (rodziny). Powyższe oznacza również, iż istotny jest nie tylko adres zamieszkania (zameldowania) lecz także okoliczności takie jak prowadzenie wspólnego budżetu domowego oraz współpraca w załatwianiu codziennych spraw życiowych. Można więc stwierdzić, iż osoby współpracujące to członkowie najbliższej rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, korzystający zarówno z zysków jakie przynosi ta działalność jak i ponoszący skutki ewentualnych błędów w jej prowadzeniu.

Zatem, jeśli współmałżonka i jej syn pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z przedsiębiorcą wówczas osoby te zatrudnione na umowę o pracę należy zaliczyć do osób współpracujących.

Osoby współpracujące tak jak  przedsiębiorca podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w ZUS. Dobrowolny charakter ma dla tych osób ubezpieczenie chorobowe, do którego mogą przystąpić na swó...