Zatrudniam w formie umowy zlecenia pracownika. Ponieważ jest to jedyne źródło utrzymania tego pracownika to opłacam składki zus i składkę zdrowotna. Pracownik zgłosił, że chce przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Czy ja jako zleceniodawca muszę zgłosić tego pracownika do ubezpieczenia chorobowego czy pracownik sam powinien zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, a ja tylko przekazywałbym składki na to ubezpieczenie?
Odpowiedź
Jeżeli zleceniodawca jest płatnikiem obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorcy tj. emerytalnej i rentowej oraz wypadkowej i zdrowotnej, to także on ma obowiązek zgłoszenia zleceniobiorcy do ubezpieczenia chorobowego. Podkreślić trzeba, w przypadku umowy zlecenia ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy jest dobrowolne, zatem tylko na wniosek zleceniobiorcy, zleceniodawca może zgłosić do ZUS ubezpieczenie chorobowe.
Uzasadnienie
Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnikiem składek jest jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, m.in. zleceniodawca w odniesieniu do zleceniobiorcy.
Zaznaczyć trzeba, że na zgodnie z art. 8 ust. 2 a ustawy o sus za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Natomiast, osoba zatrudniona na umowę zlecenie, objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, ubezpieczeniu chorobowemu podlega dobrowolnie. Zatem, aby przystąpić do ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorca musi złożyć wniosek do zleceniodawcy, o czym mówi art. 11 ust. 2 ustawy o sus.
Osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.
Podkreślić trzeba, że każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1-4, 6-9b, 11, 12, 19-22, ust. 2, 2a i 2d, duchownych będących członkami zakonów lub klasztorów oraz osób współpracujących, o których mowa w art. 8 ust. 11, należy do płatnika składek, o czym mówi art. 36 § 1 ust. 1 ustawy o sus.
Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, o ile zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone w terminie określonym w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy zlecenia. W pozostałych sytuacjach objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony.
Przykład 1
Osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia od 1 października 2020 r. Umowa ta jest dla niej jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.
Zleceniodawca, jako płatnik składek, jest zobowiązany zgłosić tę osobę do obowiązkowych ubezpieczeń: emerytalnego, rentowych i wypadkowego oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli złoży ona wniosek o objęcie tym ubezpieczeniem.
Jeżeli zleceniobiorca od dnia zawarcia umowy zgłosił o przystąpieniu do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, to płatnik składek – zleceniodawca – powinien:
- zgłosić zleceniobiorcę do ubezpieczeń społecznych w tym chorobowego i ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZUA w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń,
- za każdy miesiąc przekazywać do ZUS imienny raport ZUS RCA/ ZUS RZA rozliczenie składek zleceniobiorcy.
Natomiast, jeżeli zleceniobiorca polegał tylko obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu i nie był objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, to aby zgłosić zleceniobiorcę do ubezpieczenia chorobowego trzeba:
- wyrejestrować zleceniobiorcę z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego – druk ZUS ZWUA – z datą przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (tak jak zgłosił na wniosku do zleceniodawcy),
- z dniem wyrejestrowania trzeba dokonać ponownego zgłoszenia zleceniobiorcy do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego w tym do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego – druku ZUS ZUA.
Zauważyć trzeba, że od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem chorobowym nastąpi objęcie zleceniobiorcy tym ubezpieczeniem, jednakże nie wcześniej niż złożenie wniosku do ZUS.
Podstawa prawna: art. 4 ust. 2, art. 8 ust. 2 a, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 11 ust. 2 , art. 12 ust. 1, art. 36 § 1 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r. poz. 266 z późn.zm.).