Zatrudniam osoby na umowę zlecenie i odprowadzam składki zus , zdrowotną oraz chorobową. Wynagrodzenie tych pracowników wynosi 3 000 zł brutto. Obecnie podpisałam z tymi pracownikami drugą umowę na inne pracę. Czyli pracownicy obecnie wykonują dwie umowy. Czy na podstawie oświadczenia pracowników złożonego do pierwszej umowy powinnam także potrącać składkę na ubezpieczenie chorobowe?
Odpowiedź
Nie. W przypadku umów zleceń ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne, ale tylko wówczas kiedy mowa zlecenie objęta jest obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym. Należy podkreślić, że obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym objęte są przychody z umowy zlecenia jeżeli są jedynym źródłem dochodu, a ich wysokość nie przekracza minimalnego wynagrodzenia.
Zatem, jeżeli zleceniobiorcy otrzymują wynagrodzenie w wysokości 3000 zł, to od drugiej umowy zlecenia ubezpieczenie emerytalne i rentowe nie jest obowiązkowe, co oznacza że nie będzie podlegało dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.
Zaznaczyć także trzeba, że oświadczenie dotyczące zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego oraz potrącania składek nie dotyczy nowej umowy zlecenia.
Uzasadnienie
Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej min. są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi. Na swój wniosek osoby, które podlegają podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, dobrowolnie mogą przystąpić do ubezpieczenia chorobowego.
Osoba, pracująca na umowę zlecenia, której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym również z innych tytułów. Zasady tej nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy, lub z innych tytułów osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia.
Zatem, jeżeli zleceniobiorca wykonuje jednocześnie dwie umowy zlecenia, to o obowiązku przystąpienia do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych na podstawie drugiej umowy decyduje wysokość uzyskanego przychodu w danym miesiącu z pierwszej umowy zlecenia, o czym mówi art. 9 ust. 2c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Oznacza, to że kolejna umowa zalecania stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowego czy też wypadkowego , jeżeli z umów poprzedzających kolejną umowę przychód jest niższy niż kwota minimalnego wynagrodzenia.
Wobec tego, po przekroczeniu minimalnego wynagrodzenia, w związku z łączną kwotą przychodu ze wszystkich umów zleceń w danym miesiącu, zleceniobiorca będzie mógł dobrowolnie przystąpić do tychże ubezpieczeń.
Należy zauważyć, że powyższe rozwiązanie nie dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego., bowiem obowiązkowo temu ubezpieczeniu podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są min. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia lub osobami z nimi współpracującymi.
Natomiast, w przypadku gdy w ramach jednego z tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, to składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie. Zatem, od każdej umowy zalecenia należna jest składka na ubezpieczenie zdrowotne, niezależnie od ozusowanego przychodu.
Podsumowując, przychody z umowy zlecenia podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym ( emerytalnym, rentowym czy też wypadkowym), niezależnie od liczby podpisanych umów, do czasu osiągnięcia łącznie przychodu w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym miesiącu. Po przekroczeniu przychodu w wysokości minimalnego wynagrodzenia, przystąpienie do tych ubezpieczeń społecznych przekształca się w ubezpieczenie dobrowolne.
Przykład
Na początku października 2020 roku podpisana umowa zlecenia na kwotę 3000 zł – wykonanie w październiku. W połowie października 2020 roku podpisana następna umowa na kwotę 1000 zł – wykonanie w październiku.
Minimalne wynagrodzenie w 2020 roku wynosi 2600 zł. Zatem kwota 3000 zł objęta jest obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym, a także dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Przychody z następnych umów mogą być objęte tylko dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi. Jednakże, przychody ze wszystkich umów podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Mając na uwadze fakt, że przepisy pozwalają dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorcom, których przychody obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym czy wypadkowym, to w przypadku dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnych, rentowych i wypadkowych, nie ma możliwości opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe.
Niemniej, osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym, podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek, a to oznacza, że zleceniobiorca ma obowiązek złożyć wniosek do każdej umowy zlecenia.
Podstawa prawna: art. 6 ust. 1 pkt.4, art. 9 ust. 2c, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1, art. 18 ust.4 pkt 5a ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r. poz. 266 z późn.zm.); art. 66 ust. 1 art. 82 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r. poz. 1398 z późn.zm.).