Czy trzeba oskładkować umowę zlecenia ucznia-studenta

Odpowiedź

Osoby zatrudnione w formie umowy zlecenia nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu, jeżeli są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat. Dodać trzeba, że osoby, które nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, nie podlegają również ubezpieczeniu zdrowotnemu. Osoby do 26 roku życie zatrudnione na umowę zlecenie zwolnione są z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Uzasadnienie

Zgodnie z ustawą Prawo oświatowe rok szkolny we wszystkich szkołach i placówkach rozpoczyna się z dniem 1 września każdego roku, a kończy – z dniem 31 sierpnia następnego roku. W przypadku ucznia, warunkiem niezbędnym braku obowiązku ubezpieczeniowego jest kontynuacja nauki. Do celów ubezpieczeń społecznych uczniem do 31 sierpnia każdego roku jest osoba, która zaliczyła kolejny rok szkolny kontynuując naukę w tej samej szkole, ukończyła szkołę i nie kontynuuje nauki lub dalszą naukę po zmianie szkoły rozpoczyna od 1 września. Status ucznia zachowany jest  do 30 września, jeżeli uczeń zostanie przyjęty na studia wyższe.
W myśl, ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są min. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi. Niemniej osoby które zostały zatrudnione w tych formach nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.
Zatem, uczniowie gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych oraz studenci do ukończenia 26 lat, wykonujący pracę na podstawie umowy-zlecenia, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu. Osoby te do ukończenia 26 roku życia nie są obejmowane ubezpieczeniami z tytułu umowy-zlecenia – ani obowiązkowo, ani dobrowolnie.
Należy także podkreślić, że obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają min. osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia lub osobami z nimi współpracującym. 
Zauważyć trzeba, że uczeń – student zatrudniony na umowę zlecenie nie podlega obowiązkowym oraz dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym, zatem nie podlega także ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Uczeń – student może posiadać status członka rodziny ubezpieczonego.  Jeśli nie posiada wówczas uczelnia zgłasza studenta do ubezpieczenia zdrowotnego.

Natomiast kwestia naliczania, pobierania i odprowadzania podatku dochodowego od wynagrodzenia zatrudnionego w formie umowy zlecenia ucznia-studenta uregulowana jest w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 
Zgodnie z treścią tego przepisu wolne od podatku dochodowego są przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia (przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od: a) osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, b) właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością, c) przedsiębiorstwa w spadku - z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarcze), otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.
Jednakże, jeśli uczeń – student złoży płatnikowi pisemny wniosek o pobór zaliczek bez stosowania zwolnienia od podatku, zleceniodawca-płatnik na obowiązek pobierać zaliczki bez stosowania tego zwolnienia najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Wniosek ten składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego. Takie rozwiązanie zapisane jest w art. 32 ust. 1 f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podstawa prawna: art. 6 ust. 1 pkt 1 i pkt 4, ust. 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r. poz. 266); art. 66 ust. 1 pkt 1, lit. e, art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1373 z późn.zm.); art. 72, art. 83, art. 108, art. 109 ustawa z 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tekst jednolity:  Dz.U. z 2020 r. poz. 85); art. 94 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jednolity: Dz.U.  z 2020 r. poz. 910); art. 21 ust. 1 pkt 148, art.  32 ust. 1f ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 z późn.zm.).