0
961
Pracownik ma zaległy urlop za 2018 r. Dotąd nie wnioskował o wypoczynek i na sugestie co do jego wybrania nie odpowiada. Do końca września powinien ten urlop wykorzystać. Czy pracodawca może tego urlopu udzielić „przymusowo” , tak by być w zgodzie z przepisami?
Odpowiedź
Tak, pracodawca może ze swej strony udzielić urlopu wypoczynkowego. Wrześniowy termin będzie dochowany nawet gdy pracownik rozpocznie urlop pod koniec miesiąca.
Uzasadnienie
Pracownik uprawniony do kolejnego urlopu, nabywa prawo do następnej puli wolnego od 1 stycznia każdego roku kalendarzowego. Wymiar urlopu to 20 lub 26 dni, w zależności od stażu pracy. Pracodawca powinien tak rozplanować czas urlopów, by każdy z pracowników mógł wykorzystać swój wymiar bieżącego urlopu, bez szkody dla ciągłości pracy firmy. Pracodawca jest bowiem obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo (art. 161 Kodeksu pracy).
Stąd, urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów, który podaje się do wiadomości pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy. Plan urlopów pracodawca układa, biorąc pod uwagę wnioski pracowników, i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Planem urlopów nie obejmuje się jednak części urlopu udzielanego pracownikowi na tzw. żądanie (art. 1672 k.p.).
Za zgodą związków zawodowych pracodawca może odstąpić od sporządzenia terminarza urlopów, a jeśli w jednostce nie działają związki, pracodawca również może zrezygnować z planu i udzielać urlopów w ustalonych terminach, w porozumieniu z pracownikiem. Oczywiście nie dotyczy to znowu urlopu udzielanego w trybie „na żądanie” , bo taki urlop jest nieprzewidywalny i pracownik może poinformować o jego wzięciu nawet w dniu rozpoczęcia wolnego.
Ważne
Do 30 września 2019 r. pracodawcy powinni udzielić urlopów wypoczynkowych, do których pracownicy nabyli prawo w 2018 r., a nie wykorzystali ich w naturze do końca 2018 r. Od 1 stycznia 2019 r. urlopy te zmieniły status z bieżących na zaległe, a termin na ich wyczerpanie mija wraz z końcem trzeciego kwartału br. Wystarczy jednak, by chociaż ostatniego dnia września pracownik rozpoczął urlop za wsteczny okres. Wówczas termin też będzie dochowany.
Pracodawca udziela urlopu zaległego na ogólnych zasadach tzn. według planu lub w terminie uzgodnionym z pracownikiem. Jednak w świetle wyroku Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2006 r. (sygn. akt I PK 124/05), pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop niezależnie od jego woli. Pracodawca jest bowiem zobligowany do udzielenia pracownikowi wypoczynku w określonym ustawowo wymiarze i terminie, a zatrudniony nie może zrzec się prawa do niego i odmówić wykorzystania urlopu udzielonego zgodnie z przepisami.
Dlatego więc, w razie uchylania się pracownika od skonsumowania zaległego urlopu, pracodawca może na piśmie wskazać termin urlopowania i wręczyć go pracownikowi.
Dla pracownika jest to obligujące i nawet jeśli i tak pojawi się w pracy, pracodawca może go do niej nie dopuścić. Jeśli pracownik uporczywie odmawia przejścia na urlop lub odwleka jego rozpoczęcie, pracodawca może go ukarać nakładając karę porządkową (upomnienia lub nagany) w ramach nieprzestrzegania ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy.
Podstawa prawna: art. 152, art. 153 § 2, art. 161, art. 163, art. 168 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040).
