Zapraszamy również do przeczytania innego artykułu: Działalność związkowa w godzinach pracy
ODPOWIEDŹ
Pracownika, który jest zwolniony z obowiązku świadczenia pracy (np. na podstawie wniosku zarządu zakładowej organizacji związkowej czy znajdującego się w okresie wypowiedzenia), należy kierować na badania medycyny pracy.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 229 § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej: k.p.), pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim – po upływie terminu określonego w zaświadczeniu albo w przypadku nieobecności w pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż 30 dni. Problem w tym, że gdy zaświadczenie straci ważność w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy, to nie wiadomo, czy pracodawca powinien kierować pracownika na kolejne badania okresowe. Zdania ekspertów dotyczące tej kwestii są podzielone. Należy mieć na uwadze, że ani zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej (na podstawie art. 31 ust. 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych) ani zwolnienie w okresie wypowiedzenia (na podstawie art.362 k.p.) nie zawiesza stosunku pracy.
Niestety przepisy nie wyłączają obowiązku wykonania okresowych badań lekarskich w sytuacji zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy. Obowiązek skierowania pracownika na badania okresowe przez pracodawcę ma charakter bezwzględny, wynika on z art. 229 § 4a k.p. Stanowisko takie potwierdza Sąd Najwyższy w wyroku z 13 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I PK 146/16).
Moim zdaniem, przepisy w zakresie bezwzględnego obowiązku kierowania na badania okresowe powinny ulec zmianie. Przede wszystkim dlatego, że podczas zwolnienia, praca nie jest wykonywana i nie ma racjonalnych podstaw żeby zobowiązywać pracownika do wizyty u lekarza, kiedy nie ma on (pracownik) zamiaru „powrócić” do wykonywania pracy.
Zgodnie z art. 283 § 1 k.p. pracodawca, który nie dysponuje ważnym orzeczeniem o braku przeciwskazań zdrowotnych do pracy na zajmowanym przez pracownika stanowisku, nie przestrzega przepisów bhp i może ponieść dolegliwość w postaci kary za wykroczenie (od 1 tys. do 30 tys. zł).
Bartosz Drozdowicz
Radca prawny
Podstawa prawna: art. 31 ust. 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2015 r. poz. 1881 z póżn.zm.); art. 229 § 2, 283 § 1, 229 § 4a ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 108 z późn.zm.).
