ODPOWIEDŹ
Pracownikowi samorządowemu wykonującemu pracę w niedzielę lub święto jego pracodawca ma obowiązek zapewnić w zamian inny dzień wolny od pracy. Jeśli z różnych względów samorządowiec nie otrzyma tej formy rekompensaty nabywa prawo do dodatku do wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 1511 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy.
UZASADNIENIE
Ustawa o pracownikach samorządowych tylko we fragmentarycznym zakresie reguluje kwestię czasu pracy tej kategorii zatrudnionych. Ten akt prawny w zasadzie jasno i klarownie opisuje tylko zasady rekompensowania samorządowcom pracy w godzinach nadliczbowych. Sposób postępowania w tym zakresie opisany jest w art. 42 ust. 4 ustawy o pracownikach samorządowych.
Przepis ów stanowi, że pracownikowi samorządowemu za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje, według jego wyboru, wynagrodzenie albo czas wolny w tym samym wymiarze, z tym że wolny czas, na wniosek pracownika, może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu. Niestety jeśli chodzi o pracę samorządowców w niedziele brak jest już tak jasnych regulacji.
Dlatego też w praktyce każdy kadrowiec zatrudniony w samorządzie stoi przed dylematem czy stan taki potraktować tak samo jak pracę w godzinach nadliczbowych czy raczej – odwołując się do Kodeksu pracy – udzielić osobie pracującej w niedzielę dnia wolnego od pracy rekompensującego dodatkowo wykonane zadania.
Do wyjaśnienia tych kwestii powołać się należy na art. 43 ust. 1 ustawy o pracownika samorządowych odsyłający w sprawach nieuregulowanych w tym akcie prawnym do odpowiednich przepisów Kodeksu pracy.
WAŻNE: Rekompensowanie pracy w niedzielę w przypadku pracowników samorządowych odbywa się według zasad określonych w Kodeksie pracy a nie wprost w ustawie o pracownikach samorządowych.
Moim zdaniem w przypadku pracy samorządowca w niedziele albo święto stosować należy uregulowania zawarte w art. 15111 Kodeksu pracy na co zezwala przecież cytowany powyżej art. 43 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych. Wspiera go też art. 5 Kodeksu pracy, stanowiący że przepisy tego aktu prawnego mają zastosowanie do wszystkich pracowników z wyjątkiem przypadków, gdy stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne. A ustaliliśmy już, że w ustawie o pracownikach samorządowych brak jest takich uregulowań.
W tej sytuacji przyjąć należy iż ustawa o pracownikach samorządowych jest przepisem szczególnym wobec Kodeksu pracy. W praktyce oznacza to, że do ustalania systemów czasu pracy pracowników samorządowych stosować należy reguły zawarte w Kodeksie pracy.
Pracownik samorządowy wykonuje więc swoje zadania z uwzględnieniem typowych norm czasu pracy przewidujących wykonywanie obowiązków służbowych przez 8 godzin na dobę i średnio 40 godzin w tygodniu w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Żeby zapewnić pracownikowi zatrudnionemu w takich warunkach odpowiednią liczbę wolnego gwarantuje się mu odpowiednią liczbę dni wolnych od pracy.
Dla Kodeksu pracy takimi dniami są niedziele oraz święta określone odrębnymi przepisami (ich wykaz zawiera ustawa z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy). Praca w te dni może być wykonywana tylko w przypadkach i na warunkach określonych w normach prawa pracy lub w przepisach wykonawczych do nich.
Jak już wiemy ustawa o pracownikach samorządowych nie określa zasad rekompensaty pracy w niedziele lub święta. W tej sytuacji na podstawie art. 43 ust. 1 tego aktu prawnego do tych kwestii stosować należy odpowiednie przepisy Kodeksu pracy. Reguły rekompensowania pracy w niedzielę zawiera Kodeksu pracy.
Na jego podstawie pracownikowi samorządowemu, który wykonywał pracę w niedzielę lub święto, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy:
w zamian za pracę w niedzielę - w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli, a w razie braku możliwości wykorzystania dnia wolnego w tym terminie - do końca okresu rozliczeniowego,
w zamian za pracę w święto - w ciągu okresu rozliczeniowego.
WAŻNE: Za pracę w niedzielę w pierwszej kolejności pracownikowi należy się dzień wolny. Dopiero kiedy nie da się go udzielić zatrudnionemu przysługuje prawo do finansowego dodatku za pracę w niedzielę.
W przypadku nieudzielenia dnia wolnego w terminach wskazanych w punktach 1 i 2 pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 1511 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:
100% wynagrodzenia- za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy, w niedziele i święta nie będące dla pracownika dniami pracy zgodnie obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w dniu wolnym do pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedziele lub w święto, zgodnie zobowiązującym go rozkładem czasu pracy;
50% wynagrodzenia- za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w punkcie 1.
Dodatek ten wypłaca się za każdą godzinę pracy w niedzielę lub święto.
Paweł Wierzbicki
Prawnik
Podstawa prawna: art. 42 ust.4, 43 ust.1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r. poz. 902, z późn.zm.); art. 151
1
§ 1 pkt 1, 151
11
ustawy z 26 czerwca 1974. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 108 z późn.zm.); stawa z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2015 r. poz. 90).
