Odpowiedź
Uzupełnienie urlopu przysługuje pracownikowi, który wykorzystał urlop za dany rok kalendarzowy, po czym uzyskał w tym też roku prawo do urlopu w wyższym wymiarze.
Natomiast, jeżeli pracownik nie wykorzysta urlopu za dany rok i w tym też roku osiągnie 10–letni staż urlopowy, to z tym momentem nabędzie prawo do urlopu w wyższym wymiarze.
Uzasadnienie
Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego.
Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
Wymiar urlopu wynosi:
- 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
- 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, mając na uwadze powyższe progi wymiaru urlopu, z tym że niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Wymiar urlopu w danym roku kalendarzowym, ustalony w powyższy sposób, nie może przekroczyć progów wyżej określonych wymiarów.
Jeśli chodzi o zasady wliczania okresów z poprzedniego zatrudnienia, to do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i wymiar urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy.
W przypadku jednoczesnego pozostawania w dwóch lub więcej stosunkach pracy wliczeniu podlega także okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy.
Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
- szkoły policealnej – 6 lat,
- szkoły wyższej – 8 lat.
Dodać trzeba, że wyżej wymienione okresy nauki nie podlegają sumowanie.
Podkreślić należy, że jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.
W sytuacji ustania stosunku pracy w danym roku kalendarzowym pracownikowi, który jest uprawniony do kolejnego urlopu, przysługuje urlop:
- u dotychczasowego pracodawcy – w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze;
- u kolejnego pracodawcy – w wymiarze:
– proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego – w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,
– proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym – w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego.
Przepis ten stosuje się odpowiednio do pracownika podejmującego pracę u kolejnego pracodawcy w ciągu innego roku kalendarzowego niż rok, w którym ustał jego stosunek pracy z poprzednim pracodawcą.
Jednakże, pracownikowi, który przed ustaniem stosunku pracy w ciągu roku kalendarzowego wykorzystał urlop w wymiarze wyższym niż wynikający z opisanych progów, przysługuje u kolejnego pracodawcy urlop w odpowiednio niższym wymiarze, a tym że łączny wymiar urlopu w roku kalendarzowym nie może być jednak niższy niż wynikający z okresu przepracowanego w tym roku u wszystkich pracodawców.
Pracownikowi, który wykorzystał urlop za dany rok kalendarzowy, a następnie uzyskał w ciągu tego roku prawo do urlopu w wyższym wymiarze, przysługuje urlop uzupełniający.
Mając powyższe uregulowania na uwadze z dniem 1 stycznia pracownik nabywa prawo do urlopu kolejnego w wymiarze osiągniętego na ten dzień stażu pracy.
Jednakże przed upływem danego roku np. w związku z ukończeniem nauki w szkole, staż pracy może wzrosnąć tak, że będzie uprawniał pracownika do wyższego wymiaru urlopu.
Jeżeli, pracownik wykorzystał cały przysługujący mu w danym roku urlop wypoczynkowy (w mniejszym wymiarze) do momentu, w którym powstało prawo do urlopu w zwiększonym wymiarze, to pracownik nabędzie prawo do urlopu uzupełniającego. Zatem, urlop tego pracownika należy uzupełnić o 6 dni.
Zauważyć trzeba, że podwyższenie wymiaru urlopu w danym roku kalendarzowym może być również spowodowane zatrudnieniem się pracownika w trakcie danego roku u kolejnego pracodawcy, u którego obowiązują korzystniejsze wymiary urlopu niż określone w Kodeksie pracy. Dziesięcioletni okres zatrudnienia (uwzględniający okresy zaliczane) powoduje, że wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika zwiększy się z 20 do 26 dni.
W sytuacji, gdy pracownik przed nadejściem terminu nabycia prawa do urlopu w wyższym wymiarze, nie wykorzystał urlopu w wymiarze niższym, to prawo do urlopu uzupełniającego nie powstanie. Jednakże wraz z nabyciem prawa do urlopu w wyższym wymiarze w danym roku, będzie przysługiwał pracownikowi właśnie urlop w wyższym wymiarze.
Przykład
W dniu 5 października 2020 r. pracownik osiągnie 10–letni staż urlopowy.
Jeżeli do 5 października 2020 roku pracownik wykorzysta 20 dni urlopu, to od 5 października będzie pracownikowi przysługiwało uzupełnienie urlopu o 6 dni.
Jeżeli pracownik do 5 października 2020 roku nie wykorzystał urlopu za 2020 rok w wymiarze 20 dni, to od 5 października wymiar urlopu tego pracownika będzie wynosił 26 dni.
Należy także zauważyć, że w sytuacji rozwiązania stosunku pracy wymiar urlopu proporcjonalnego należy ustalić, uwzględniając wyłącznie wyższy wymiar urlopu wypoczynkowego. Niemniej, zgodnie z brzmieniem § 3 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop, ustalanie wymiaru urlopu proporcjonalnego w oparciu wyłącznie o wyższy wymiar urlopu może nastąpić, jeżeli nabycie prawa do tego wyższego wymiaru nastąpiło przed ustaniem zatrudnienia.
Przykład
Od 1 stycznia 2020 roku pracownikowi przysługuje 20 dniowy wymiar urlopu. Od 1 lipca 2020 roku pracownik nabył prawo do 26 dni urlopu. Jednakże, rozwiązano umowę o pracę z tym pracownikiem z dniem 31 sierpnia 2020 roku. Pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze 8/12 z 26 dni, tj. 18 dni ( po zaokrągleniu).
Podsumowując, urlop uzupełniający jest przewidziany wówczas, gdy pracownik wykorzystał urlop za dany rok kalendarzowy, czyli urlop przysługujący w dotychczasowym wymiarze. Urlopu uzupełniającego nie stosuje się, jeżeli pracownik nie wykorzystał jeszcze całego urlopu wypoczynkowego za dany rok kalendarzowy, bowiem w takim przypadku pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy już w wyższym wymiarze.
Podstawa prawna: § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997 r. Nr 2, poz.14); art. 152-1541, art. 155-1551, art. 1552a-3, art. 158 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 z późn.zm.).
