Przejęliśmy zakład pracy a wraz z nim wszystkich pracowników firmy, którzy stali się naszymi pracownikami. Zasady i uprawnienia wynikające z prawa pracy obowiązujące w przejmowanym zakładzie, są korzystniejsze niż te, które obowiązują naszych pracowników. Zamierzamy utrzymać te warunki nie tylko dla przejmowanych pracowników, ale także zmienić na korzyść warunki dla pozostałych, którzy już dotychczas stanowili naszą załogę. Część z pracowników przejmowanych chce jednak rozwiązać umowy o pracę i żądają w związku z tym wypłaty odpraw. Czy ta odprawa im w tym przypadku przysługuje?
ODPOWIEDŹ:
Jeśli po zmianie pracodawcy dla pracowników nie zmieniają się warunki płacy lub pracy, to nie mają oni prawa do odpraw.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 231 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, staje się on z mocy prawa pracodawcą pracowników pracujących dotychczas w przejmowanym zakładzie pracy. Na skutek zmiany pracodawcy, przejęci pracownicy w ciągu dwóch miesięcy mogą rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia i podawania przyczyn. W takim przypadku zastosowanie znajdzie specyficzny jeśli chodzi o przepisy prawa pracy termin tzw. siedmiodniowego uprzedzenia.
Co istotne, zgodnie z art. 231 § 4 Kodeksu pracy, jeśli pracownik skorzysta z tego rodzaju uprawnienia i rozwiąże umowę o pracę, tj. za 7. dniowym uprzedzeniem, będzie to miało skutki jakie przepisy przewidują dla rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Jak widzimy mamy tu do czynienia z nietypowym rozwiązanie w Kodeksie pracy gdzie pracownik nie musi zachowywać okresu wypowiedzenia ani uzasadniać decyzji o odejściu z pracy praktycznie z dnia na dzień. Dodatkowo uznaje się, jakby to pracodawca rozwiązał umowę o pracę, co może mieć znaczenie dla pracownik właśnie w zakresie prawa do odprawy czy uprawnień dla bezrobotnych.
Skoro musimy zatem przyjąć pewną fikcję, że to pracodawca rozwiązuje umowę o pracę, to należy rozważyć zastosowanie ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, która przewiduje, że pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników, który zwalnia pracownika z przyczyn zakładu pracy, zobowiązany jest do wypłacenia odprawy pieniężnej.
I tak, zgodnie z art. 8 ust. 1 tej ustawy, pracownik, z którym rozwiązano umowę o pracę ma prawo do odprawy w wysokości:
- 1 miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli był zatrudniony u tego pracodawcy krócej niż dwa lata,
- 2 miesięcznego wynagrodzenia – w przypadku stażu od 2 do 8 lat i
- 3 miesięcznego wynagrodzenia– przy stażu przekraczającym 8 lat.
Do stażu pracy, od którego zależy wysokość odprawy, należy wliczać staż pracy u poprzedniego pracodawcy.
Co do tego specyficznego trybu rozwiązania umowy o pracę przez pracownika w kontekście prawa do odprawy wypowiadał się Sąd Najwyższy, który w uchwale z 18 czerwca 2009 r. (sygn. akt: III PZP 1/09) wskazał, że rozwiązanie stosunku pracy w trybie art. 231 § 4 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, nie uprawnia do nabycia odprawy pieniężnej, do której mowa w art. 8 ustawy o grupowych zwolnieniach, chyba że przyczyną rozwiązania stosunku pracy była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść pracownika.
daniem Sądu Najwyższego rozwiązanie na podstawie § 4 jest równoznaczne z rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem przez pracodawcę. Zatem pomimo tego, że pracownik nie ma obowiązku wskazywania przyczyn rozwiązania umowy o pracę, to konieczne będzie ustalenie powodów odejścia. Skoro natomiast Państwo wskazujecie, że warunki pracy i płacy się pracownikom po przejściu nie zmieniły, to nie mają oni prawa do odprawy.
Sąd Najwyższy powtórzył wyrażony tu pogląd w wyroku z 23 lutego 2010 r. (sygn. akt: II BP 11/09) uznając, że pracownik ma prawo do odprawy, jeżeli przyczyny rozwiązania umowy o pracę go nie dotyczą.
Podstawa prawna: art. 231 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040); art. 8 ust. 1 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tekst jednolity: Dz.U z 2018 r. poz.1969 z późn.zm.).