0
1325
Pracownik biurowy zgłosił wyjście do lekarza przed 30 grudnia i jednocześnie oświadczył, że godziny te odpracuje 27 grudnia. Czy pracownik może wyjście prywatne odpracować wcześniej bez nadgodzin?
Odpowiedź
Jeśli pracownik złożył pracodawcy stosowny wniosek, to pracodawca nie ma podstaw do odmowy wcześniejszego odpracowania czasu pracy w związku wyjściem prywatnym pracownika, zanim wyjście prywatne nastąpiło.
Uzasadnienie
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.
W myśl przepisów Kodeksu pracy do celów rozliczania czasu pracy pracownika:
1) przez dobę - należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy;
2) przez tydzień - należy rozumieć 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego.
Odpowiednio do art. 151 Kodeksu pracy praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:
1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
2) szczególnych potrzeb pracodawcy.
Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych w związku z tymi okolicznościami nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym.
WAŻNE:
Pracy w godzinach nadliczbowych nie stanowi czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych. Odpracowanie zwolnienia od pracy nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art. 132 i 133 Kodeksu pracy.
Trzeba podkreślić, że w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika, może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy. Udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych może nastąpić także bez wniosku pracownika. W takim przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy. W sytuacji gdy pracownik w zamian za przepracowany czas w godzinach nadliczbowych odbiera czas wolny od pracy, to pracownikowi nie przysługuje dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.
Przykład
Okres rozliczeniowy czasu pracy obejmuje 1 miesiąc. Pracownik biurowy w dniu 27 grudnia przepracował ponad wymiar 8, dodatkowo 2 godziny w ramach nadgodzin. W dniu 30 grudnia złożył wniosek dotyczący wyjścia prywatnego. Wyjście prywatne pracownika w dniu 30 grudnia wynosiło 3 godziny. Zatem saldo godzin pracy będzie wynosiło (-1) godzina do odpracowania przez pracownika w miesiącu grudniu. Jeśli pracownik nie odpracuje tej godziny, to pracodawca będzie musiał proporcjonalnie obniżyć miesięczne wynagrodzenie.
Wobec powyższego, pracodawca ma prawo do zwolnienia pracownika z pracy w celach prywatnych. Czas takiej nieobecności, zgodnie z Kodeksem pracy nie jest czasem pracy pracownika, bowiem pracownik nie pozostaje w tym czasie w dyspozycji pracodawcy. Wymiar czasu wolnego udzielonego pracownikowi na załatwienie spraw prywatnych obniża obowiązujący go wymiar czasu pracy, a czas w którym pracownik odpracowuje prywatne wyjście podlega wliczeniu do czasu pracy. Odpracowanie czasu prywatnego wyjścia, bez powstania nadgodzin możliwe jest jedynie na pisemny wniosek pracownika. Należy także zauważyć, że za czas, w którym pracownik skorzystał z wyjścia prywatnego nie przysługuje wynagrodzenie. Jednakże pracownik może odpracować, te nieobecność w pracy, także w innym dniu roboczym, bez powstania nadgodzin.
Zatem, pracownik może wykorzystać czas przepracowany w godzinach nadliczbowych na czas związany z wyjściem prywatnym w innym dniu tj. także po dniu, w którym powstały nadgodziny.
Podstawa prawna: § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2014 r. poz. 1632); art. 128 art. 151 § 1, art. 151 § 21, art. 1512 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1043 z późn.zm.).
