ODPOWIEDŹ
Kodeks pracy nie zna takiego pojęcia jak „nienormowany czas pracy”. Pracownikowi najprawdopodobniej chodzi o zadaniowy system czasu pracy. Wbrew pozorom ten system nie może być stosowany wobec każdego pracownika i w każdych okolicznościach.
UZASADNIENIE
Pracodawca może wprowadzić zadaniowy system czasu pracy nie zawsze kiedy chce, ale tylko w przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy, która ma być wykonywana w tym systemie. Wprowadzając taką organizację czasu pracy należy się też liczyć z koniecznością zawarcia z pracownikiem, który będzie w nim pracował porozumienia określającego czas niezbędny do wykonania powierzonych mu zadań z uwzględnieniem ogólnych norm czasu pracy.
W praktyce oznacza to, że zadaniowy system czasu pracy może być stosowany tylko do określonego rodzaju pracy (a więc nie każdej) i tylko do określonej kategorii pracowników (a więc nie wszystkich- ograniczeniem jest tutaj zakres wykonywanych przez nich czynności a także organizacja pracy na zajmowanych przez nich stanowiskach).
Do obowiązków pracodawcy należy ustalenie czy w przypadku określonej zatrudnionej przez niego osoby, wykonującej pracę na danym stanowisku zadaniowy system czasu pracy może by stosowany.
Jeśli okaże się, że tak pracodawca uzgadnia z pracownikiem kartę jego zadań do wykonania przestrzegając przy tym reguły, zgodnie z którą praca ta musi być wykonywana w ramach ustawowych norm czasu pracy czyli 8 godzin na dobę i 40 w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym (uwzględniając przy okazji odpoczynki dobowe i tygodniowe).
Brak takiej karty jest jednym z najczęściej popełnianym przez pracodawców błędem. Drugim jest ustalenie zatrudnionemu zadań, które wykraczają poza ustawowe normy czasu pracy. Pracodawcy zakładają bowiem, że przyjmując zadaniowy czas pracy nie muszą się liczyć z ograniczeniami tego typu. Kolejny błąd to nie prowadzenie ewidencji czasu pracy.
Wynika to z faktu, że co prawda pracodawcy zatrudniający pracowników w zadaniowym systemie czasu pracy nie mają obowiązku prowadzenia pełnej ewidencji godzin pracy, wciąż jednak ciąży na nich obowiązek prowadzenia takiej dokumentacji, tyle że z pominięciem w niej wskazania godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy. Musi z niej też wynikać ile godzin pracownik przepracował w miesiącu oraz czy przebywał on na urlopie, bądź na zwolnieniu lekarskim itp.
WAŻNE: Zadaniowy czas pracy stosuje się najczęściej wobec: konsultantów, programistów, handlowców, autorów itp. Można to zrobić przy założeniu, że zakres wykonywanych przez nich czynności oraz organizacja i miejsce wykonywania pracy pozwalają na zastosowanie tego rozwiązania.
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z 24 września 2009 r. (sygn. akt II PK 72/09) zadaniowy system czasu pracy jest przeznaczony dla prac prowadzonych nierytmicznie oraz poza kolektywną pracą skooperowaną.
Jeśli powyżej wymienione warunki zostaną spełnione to pracownik może zostać zatrudniony w zadaniowym czasie pracy. Choć nie ma zakazu zabraniającego wpisanie takie klauzuli do umowy o pracę, to w praktyce bardzo rzadko stosuje się takie rozwiązanie. Zazwyczaj postanowienia o wprowadzeniu zadaniowego czasu pracy znajdują się w układach zbiorowych pracy albo regulaminach pracy bądź- jeśli pracodawca nie prowadzi przepisów zakładowych- reguluje te sprawy w obwieszczeniu o systemach i rozkładach czasu pracy. Rozwiązanie to jest o tyle praktyczniejsze, że wprowadzenie zmian w systemie czasu pracy wymaga zmiany jedynie wymienionych wyżej zakładowych aktów prawnych a nie każdej umowy o pracę pracowników.
Adam Sosnowski
Prawnik
Podstawa prawna: art. 140 i 150 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 917 z późn.zm.).
