Czy pracodawca ustalając zasady zapewniania pracownikom okularów korygujących wzrok może w regulaminie określić, że zatrudnieni dostaną różne kwoty na te okulary zależne od ich dochodów?
ODPOWIEDŹ
Przepisy prawa pracy nie regulują kwestii dopuszczalności różnicowania wysokości kwot służących zapewnieniu pracownikom okularów korekcyjnych w zależności od różnych wybranych przez pracodawcę kryteriów. Uznać więc należy, iż jest to dopuszczalne. Naszym zdaniem jednak minimalna kwota finansowania ustalona przez pracodawcę powinna pokrywać rzeczywiste koszty nabycia okularów.
UZASADNIENIE
Rozporządzenie z 1 grudnia 1998 r. Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy stanowi, że pracodawca zatrudniający pracowników na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe ma obowiązek zapewnić im okulary korygujące wzrok.
Odbywa się to na podstawie zalecenie lekarza wydanego po przeprowadzeniu badań okulistycznych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej. Dzieje się to w czasie badań wstępnych, okresowych lub kontrolnych. Jeżeli w ich trakcie okaże się, że zachodzi potrzeba stosowania szkieł korekcyjnych podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego lekarz wydaje stosowne zaświadczenie.
W praktyce stosowania przepisów regulujących te kwestie przyjęło się, że ze względu na dużą ogólnikowość wspomnianych wcześniej norm, pracodawcy w odpowiednim akcie wewnętrznym (zazwyczaj w regulaminie, ale też decyzji czy zarządzeniu) sami określają dokładne reguły płacenia za okulary dla potrzebujących ich pracowników.
Mogą więc określić ile za nie zapłacą, jak często będą pokrywać takie wydatki oraz termin wypłaty przyznanych pracownikowi środków. Ponieważ nie ma przepisów, które by tego zakazywały pracodawca może wprowadzić różne kryteria przyznawania zatrudnionym przez siebie osobom refundacji szkieł korekcyjnych. Nic więc nie stoi na przeszkodzie by każdy z pracowników dostał inną kwotę uwzględniającą jego dochody.
WAŻNE: Można ustalić różne stawki refundacji okularów dla pracowników. Jednak nawet minimalna kwota przyznana każdej zatrudnionej osobie musi wystarczyć do nabycia przez nią szkieł korekcyjnych zaleconych przez lekarza.
Moim zdaniem oznacza to, że minimalna wysokość refundacji nie może być całkowicie dowolna. Tym samym nie może być też zerowa – pracodawca nie może odmówić refundacji okularów tylko dlatego, że pracownik dużo zarabia i może je bez trudu zapewnić sobie we własnym zakresie.
Pracodawca ustalając wielkość środków przyznawanych każdej pracującej dla niego osoby powinien przyznać je w takiej wysokości, by można było za nią rzeczywiście pokryć pełne koszty nabytych przez pracownika okularów. Tak odczytywać należy określenie „zapewnić” zawarte w wyżej wymienionym rozporządzeniu. Obowiązkiem pracodawcy jest bowiem sfinansowanie zakupu koniecznych szkieł – koniecznych a nie tych, na które ochotę ma zatrudniona przez niego osoba. Oczywiście pracownik może już we własnym zakresie dopłacić do szkieł i oprawek, które mu się podobają. To na barkach pracodawcy leży jednak obowiązek zapewnienia mu pokrycia minimalnych wydatków na szkła przepisane przez lekarza.
Adam Sosnowski
Prawnik
Podstawa prawna: § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie <em>bezpieczeństwa</em> i <em>higieny</em> pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 1998 r. Nr 148, poz. 973 z późn.zm.).