Kiedy urlop bezpłatny obniża wymiar urlopu wypoczynkowego

Odpowiedź

Jeżeli pracownik nabył prawo do urlopu za rok 2019 w pełnym wymiarze, to za 2019 rok przysługuje mu cały urlop. Natomiast po powrocie do pracy w 2020 roku pracownik nabędzie prawo do urlopu wypoczynkowego pomniejszone o 1/12  czyli proporcjonalnie do okresu nieobecności.

Uzasadnienie

Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego.

Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.

Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym. 

Wymiar urlopu wynosi:
1) 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
2) 26 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę ww. wymiar urlopu- niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.

W roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy z pracownikiem uprawnionym do kolejnego urlopu, pracownikowi przysługuje urlop:

• u dotychczasowego pracodawcy - w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze;
• u kolejnego pracodawcy - w wymiarze:

– proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego - w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,
– proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym – w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego.

Zaznaczyć należy, że do pracownika powracającego do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie:
1) urlopu bezpłatnego;
2) urlopu wychowawczego;
3) odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, służby przygotowawczej, okresowej służby wojskowej, terytorialnej służby wojskowej pełnionej rotacyjnie, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych;
4) tymczasowego aresztowania;
5) odbywania kary pozbawienia wolności;
6) nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Urlop wypoczynkowy przysługuje odpowiednio w wymiarze:

• proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego - w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,
• proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym 

– w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego.

Podkreślić trzeba, że jeżeli min. urlop bezpłatny przypada po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu w danym roku kalendarzowym, wymiar urlopu pracownika powracającego do pracy w ciągu tego samego roku kalendarzowego ulega proporcjonalnemu obniżeniu, chyba że przed rozpoczęciem tego okresu pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze.

Dodać należy, że jeżeli przed rozpoczęciem urlopu bezpłatnego pracownik wykorzystał urlop wypoczynkowy w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze, to obniżenie wymiaru urlopu jest niemożliwe.

Wobec powyższych norm prawnych, urlop bezpłatny trwający co najmniej 1 miesiąc obniża wymiar urlopu wypoczynkowego o 1/12 wymiaru. Zmniejszenia proporcjonalnego wymiaru urlopu wypoczynkowego należy dokonać tylko za rok kalendarzowy, w którym kończy się urlop bezpłatny. Zatem, w roku kalendarzowym w którym pracownik rozpocznie urlop bezpłatny, ale z tego urlopu nie powróci do pracy w tym samym roku, to nie można proporcjonalnie zmniejszyć urlopu wypoczynkowego w tym roku.

Zatem, jeśli pracownik nabył prawo do urlopu za 2019 rok, to nie ma możliwości obniżenia urlopu wypoczynkowego za rok 2019, jeśli pracownik poszedł na urlop bezpłatny od 1 października i do końca tego roku z tego urlopu nie powrócił, co oznacza że pracownik ma prawo do urlopu w pełnym wymiarze.

Natomiast, po powrocie pracownika do pracy z urlopu bezpłatnego w dniu 1 lutego 2020 roku, określając wymiar urlopu wypoczynkowego należy zastosować proporcjonalne obniżenie wymiaru urlopu wypoczynkowego za ten rok, ponieważ pracownik z dniem 1 stycznia 2020 roku wskutek przebywania na urlopie bezpłatnym nie nabył prawa do urlopu wypoczynkowego. Dopiero po powrocie do pracy pracownik to prawo nabędzie.

Przykład

Pracownik w 2019 roku nabył prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego. Pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym od października 2019 roku do 31 stycznia 2020 roku. W ciągu 2019 roku wykorzystał 10 dni urlopu wypoczynkowego. Jaki wymiar urlopu przysługuje pracownikowi za 2019 rok i jaki będzie przysługiwał za 2020 rok?

1. Za roku 2019 przysługuje pracownikowi pełny wymiar urlopu w wysokości 26 dni – jeśli pracownik wykorzystał 10 dni urlopu, to na rok 2020 przejdzie 16 dni urlopu do wykorzystania.
2. Za 2020 rok prawo do urlopu pracownik nabędzie po powrocie do pracy tj. w dniu 1 lutego 2020 roku – wymiar urlopu wypoczynkowego będzie wynosił 26 dni urlopu – (26 dni x 1/12) = 23, 83. Wymiar urlopu za 2020 rok będzie wynosił 24 dni.

Podstawa prawna: art. 152, art. 153, art. 154, art. 1551, art. 1552, art. 1552a, art. 1553, art. 168 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn.zm.).