Kiedy pracodawca musi podwyższyć kwoty wolne od potrąceń z wynagrodzenia

ODPOWIEDŹ

Tak, pracodawca musi podwyższyć kwotę wolną od potrąceń o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ma na utrzymaniu.

UZASADNIENIE

Obowiązek podwyższania kwot wolnych od potrąceń z wynagrodzenia za pracę (dalej: kwota wolna), o jakich mowa w art. 871 § 1 kodeksu pracy (dalej: k.p.), został nałożony na pracodawców na mocy art. 52 ustawy z 14 maja 2020 r. o ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (tzw. tarcza antykryzysowa 3.0). Przepis wszedł w życie 16 maja 2020 r. Jasne jest zatem, że w razie spełnienia po tej dacie warunków w nim wymienionych pracodawca musi podnieść kwotę wolną. Nie wiadomo jednak, jak długo ma ją stosować, ponieważ przepisy tarczy antykryzysowej 3.0 nie wskazują daty końcowej. 

WAŻNE: Podwyższenie kwoty wolnej powinno nastąpić, jeżeli z powodu działań podjętych w Polsce służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu.

Według art. 871 § 1 k.p. wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

• minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
• 75% minimalnego wynagrodzenia – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
• 90% minimalnego wynagrodzenia – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 k.p. 

Te kwoty trzeba zwiększyć o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ma na utrzymaniu, jeżeli z powodu działań antykoronawirusowych wynagrodzenie tego pracownika zostało obniżone lub członek jego rodziny przestał zarabiać. 
Członek rodziny to: małżonek albo rodzic wspólnego dziecka oraz dziecko w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli wzwiązku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, albo zasiłek dla opiekuna. Z kolei dzieckiem jest dziecko własne pracownika, współmałżonka, a także rodzica wspólnego dziecka; do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Przykład
Załóżmy, że pracownik opisany przez Czytelnika jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, nie jest uczestnikiem PPK, ma podstawowe koszty uzyskania przychodu w wysokości 250 zł i złożył PIT-2 (oświadczenie w celu zmniejszania zaliczki na podatek dochodowy o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej), a komornik egzekwuje z jego wynagrodzenia inne świadczenia niż alimentacyjne. W takim razie w 2020 r. kwota wolna od potrąceń wynosi w jego przypadku 1920,62 zł. Po utracie źródła zarobkowania przez żonę tego pracownika kwota ta wzrosła do poziomu 3361,10 zł (1920,62 zł x 25% = 480,16 zł x 3 = 1440,48 zł + 1920,62 zł = 3361,10 zł). 

 

Podstawa prawna: art. 52 ustawy z 14 maja 2020 r. o ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. poz. 875); art. 871 § 1, art. 108 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn zm.).