W październiku pracownik miał 1 dzień nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy. Naruszył przepisy bhp chodząc po zakładzie bez odzieży ochronnej. Jego wynagrodzenie to płaca podstawowa w stawce miesięcznej 2 890 zł oraz dodatek zmianowy 400 zł. Ma potrącenie komornicze niealimentacyjne. W jakiej wysokości można mu wymierzyć pieniężną karę porządkową?
Odpowiedź
Kara pieniężna za oba przekroczenia nie może być wyższa niż 167,38 zł.
Uzasadnienie
Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy – pracodawca może zastosować karę pieniężną.
Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń, o których mowa w art. 87 § 1 pkt 1–3 k.p. czyli:
- sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
- sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
- zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
Oznacza to, że dziesiątą część pensji stanowiącej jednocześnie granicę ujęcia oblicza się od wynagrodzenia netto (po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, zaliczki na podatek), po dokonaniu potrąceń przymusowych stojących wyżej. Aby ustalić wysokość kary czyli jednej „dniówki” należy skorzystać z przepisów o obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Wynika to z § 2a rozporządzenia o wynagrodzeniach. Wynagrodzenia ustalane w wysokości wynagrodzenia za jeden dzień (lub wielokrotności wynagrodzenia za jeden dzień), oblicza się dzieląc miesięczną kwotę ustaloną według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop, przez współczynnik ekwiwalentowy, a następnie mnożąc przez liczbę dni pracy, za które to wynagrodzenie jest ustalane.
Kara za jedno wykroczenie wynosi 157,12 zł, bo:
- 2890 zł + 400 zł = 3 290 zł – łączne wynagrodzenie
- 3290 zł : 20,94 (współczynnik w 2019 r.) = 157,12 zł – wynagrodzenie za jeden dzień stanowiące wysokość kary
Kara za 1 dzień nieobecności i naruszenie przepisów bhp wynosi łącznie 314,24 zł (157,12 zł x 2).
Jednak pracownik ma jeszcze potrącenie komornicze i należy sprawdzić, czy faktycznie taką karę można wymierzyć. Za październik, po odliczeniu jednej dniówki NN, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości : 2764,32 zł (wynagrodzenie) oraz 382,64 zł (dodatek). Dochód netto wynosi 2306,11 zł.
Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych inne niż alimentacyjne można potrącać do połowy wynagrodzenia netto, kwota wolna to 1673,78 zł (od 1 października, po zmianie parametrów podatkowych). Po potrąceniu na rzecz wierzyciela, które nie może obniżyć pensji poniżej kwoty wolnej, pracownikowi pozostaje 1 673,78 zł. Jedna dziesiąta tego wynagrodzenia to 167,38 zł i do tej wysokości należy ograniczyć karę. Trzeba jeszcze sprawdzić, czy zostanie zachowana kwota wolna od potrąceń dla kar. Wynosi ona 1506,40 zł (1673,78 zł x 90%). Oznacza to, że można tę karę potrącić i ostatecznie do wypłaty zostanie pracownikowi 1506,40 zł (1673,78 zł – 167,38 zł).
Podstawa prawna: art. 87, art. 871, art. 108 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z poźn.zm.); § 2a rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 927).