Egzekucja z wynagrodzenia socjalnego

 

Chciałbyś dowiedzieć się więcej? Koniecznie przeczytaj artykuł: Zajęcia wynagrodzenia w przypadku umowy o pracę i umowy zlecenia

Odpowiedź

Wynagrodzenie socjalne czyli np. wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy. 

Komornik może zająć wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach 25% wynagrodzenia chorobowego  przy egzekucji niealimentacyjnej i 60 % przy egzekucji alimentów.

Uzasadnienie

Na podstawie Kodeksu pracy wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Do wynagrodzenia za pracę należy także  zaliczyć przewidziane przepisami prawa świadczenia pieniężne przewidziane na rzecz pracownika, które przypadają nie z tytułu świadczonej pracy, lecz w związku z zaistnieniem innych okoliczności, do których należy zaliczyć wynagrodzenia socjalne. Wynagrodzeniami socjalnymi są:

•     wynagrodzenie za czas niezdolności pracownika do pracy, o czym mówi art. 92 k.p.,
•     wynagrodzenie za okres przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego; pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował - art. 172 k.p.,
•     wynagrodzenie za czas zwolnień od pracy pracownicy ciężarnej na przeprowadzenie zleconych przez lekarza badań lekarskich w związku z ciążą – art. 185 § 2 k.p.,
•     wynagrodzenie za czas zwolnień od pracy pracowników wychowujących przynajmniej jedno dziecko w wieku do lat 14 - w ciągu roku kalendarzowego przysługuje takiemu pracownikowi zwolnienie od pracy na 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia – art. 188 k.p.,
•     wynagrodzenie za czas zwolnienia od pracy na poszukiwanie pracy w okresie co najmniej 2-tygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę przez 2 dni robocze w okresie wypowiedzenia dwutygodniowego i miesięcznego oraz 3 dni robocze w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia – art. 37 k.p.

Wynagrodzenie za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek:

•  choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną - trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia - trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego - pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu;
• wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w czasie ciąży – w okresie wskazanym w pkt 1 – pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia;
• poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów - w okresie wskazanym w pkt 1 - pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia.

Wynagrodzenie te, oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy.

Należy podkreślić, że w powyższym zakresie mają zastosowanie przepisy ustawy o świadczeniach w razie choroby i macierzyństwa. Wobec powyższego zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zasiłek chorobowy podlega egzekucji. Należy zauważyć, że min. do egzekucji z zasiłku chorobowego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego albo przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W myśl art. 833 § 5 Kodeksu postępowania cywilnego zasiłki wypłacane osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym (macierzyńskie, opiekuńcze, chorobowe i świadczenie rehabilitacyjne) podlegają egzekucji na zasadach właściwych dla emerytur i rent. 

Natomiast, do egzekucji z rent przysługujących z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i z rent zasądzonych przez sąd lub ustalonych umową za utratę zdolności do pracy albo za śmierć żywiciela lub wypłacanych z dobrowolnego ubezpieczenia rentowego oraz do egzekucji ze świadczeń pieniężnych, przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, stosuje się przepisy o egzekucji ze świadczeń przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

Dodać również trzeba, że z zasiłku chorobowego można egzekwować min. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych, należności alimentacyjne potrącane na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego, sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, kwoty nienależnie pobranych zasiłków rodzinnych lub pielęgnacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków dla opiekunów w razie braku możliwości potrącenia z wypłacanych zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków dla opiekunów, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie, a także kwoty zasiłku pielęgnacyjnego wypłaconego za okres, za który przyznano dodatek pielęgnacyjny.

Potrącenia powyższe, mogą być dokonywane w następujących granicach:

• świadczenia alimentacyjne - do wysokości 60% świadczenia, należności egzekwowane związane z:

–  odpłatnością za pobyt w domach pomocy społecznej,
–  odpłatnością za pobyt w zakładach opiekuńczo-leczniczych,
–  odpłatnością za pobyt w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych,
– do wysokości 50% świadczenia,

 

• inne egzekwowane należności - do wysokości 25% świadczenia.

Wysokość części świadczenia podlegającego egzekucjom ustala się od kwoty świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Kwota zasiłku wolna od egzekucji i potrąceń, wynosi m.in.:

• 514,30 zł - przy potrącaniu:

–  należności z tytułu alimentów wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi,
–  należności z tytułu należności alimentacyjnych dochodzonych przez wierzyciela;

•  848,60 zł - przy potrącaniu należności wynikających z tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi.

Kwoty wolne od egzekucji i potrąceń podlegają corocznej waloryzacji od 1 marca na zasadach określonych dla emerytur i rent. Powyższe kwoty wolne mają zastosowanie do zasiłków należnych za okres od 1 marca 2019 r. i będą obowiązywały do 28 lutego 2020 r.

Podkreślić, trzeba, że jeżeli po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych wysokość świadczenia jest niższa niż kwota świadczenia wolna od potrąceń i egzekucji, potrąceń i egzekucji nie dokonuje się.

Przykład

Wynagrodzenie pracownika wynosi miesięcznie 2500 zł brutto. Komornik zajął wynagrodzenie chorobowego, w związku z dochodzeniem przez bank 5000 zł zaległości kredytowych. Jak wyznaczyć wynagrodzenie do wypłaty, jeśli chorobowe trwało cały miesiąc.
Wysokość wynagrodzenia chorobowego wynosi:
2500zł x 13,71 % = 342,75 zł
2500 zł – 342,75 zł = 2157,25 zł
2157,25 zł x 80 % = 1725,80 zł   [dzienna stawka wynosi 1725,80 zł : 30 dni 
= 57,53 zł]
Ustalenie potrąceń:
- wynagrodzenie chorobowe  – 1725,80 zł 
- zaliczka na podatek dochodowy za grudzień 2019 r. – 1725,80 zł x 17 % – 45,69 zł ulga podatkowa za miesiąc – 247,70 zł
– kwota maksymalna do potrącenia w związku z egzekucja z tytułu kredytu 
– 1725,80 zł x 25%= 431,45 zł
– kwota wolna od potrąceń – 848,60 zł.
Ustalenie wynagrodzenia chorobowego do wypłaty – 1725,80 zł – 247,70 zł 
– 431,45 zł = 1046,65 zł 
Kwota do wypłaty 1046,65 zł jest wyższa od kwoty wolnej od egzekucji tj. od 848,60 zł, zatem pracodawca może przekazać komornikowi na zajęcie kwotę 203,05 zł.

Podkreślić również należy, że wypłacony ekwiwalent za niewykorzystany urlop, wypłacone wynagrodzenie za czas zwolnień ciężarnej z pracy na badania lekarskie, jak i 2 dniową opiekę na dziecko oraz za czas zwolnienia na poszukiwanie pracy są świadczeniami związanymi ze stosunkiem pracy wypłacanymi przez pracodawcę w 100 % i traktowane są jak wynagrodzenia za pracę wobec czego podlegają egzekucji zgodnie z kodeksem pracy. Zatem, z wynagrodzenia za pracę - po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, w rozumieniu ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2215), jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania - podlegają potrąceniu tylko następujące należności:

• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych;
• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
• zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi;
• kary pieniężne przewidziane w art. 108.
• Potrąceń dokonuje się w opisanej wcześniej kolejności i mogą one być dokonywane w następujących granicach:
• w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych - do wysokości trzech piątych wynagrodzenia;
• w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości połowy wynagrodzenia.

Jednakże, wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

• minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
• 75% minimalnego wynagrodzenia - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;
• 90% minimalnego wynagrodzenia - przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 k.p..

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty potrąceń ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Reasumując, wynagrodzenia socjalne podlegają egzekucji zgodnie z kodeksem pracy oraz zgodnie z zapisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

 

Podstawa prawna: art. 139-142 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 z późn.zm.);  art. 87-871 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn.zm.); komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 18 lutego 2019 r. w sprawie miesięcznej kwoty przeciętnej emerytury, miesięcznej kwoty przeciętnej renty z tytułu niezdolności do pracy, miesięcznej kwoty przeciętnej renty rodzinnej, wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, kwoty dodatku za tajne nauczanie, dodatku kombatanckiego, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwoty świadczenia pieniężnego przysługującego żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych, kwoty świadczenia pieniężnego przysługującego osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytury lub renty oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń (M.P. z 2019 r. poz. 202).