Pracownik wykonuje pracę na stanowisku produkcyjnym. Zdarza się, że partia produktów jest wykonana wadliwie. Czy na podstawie art. 82 Kodeksu pracy można pracownikowi tak obniżyć wynagrodzenie, że będzie ono niższe niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę?
Odpowiedź
Tak, wynagrodzenie po obniżeniu może okazać się niższe od minimalnego i nie będzie to działanie bezprawne ze strony pracodawcy.
Uzasanienie
Wskazany przepis Kodeksu pracy stanowi, że za wadliwe wykonanie z winy pracownika produktów lub usług wynagrodzenie nie przysługuje. Jeżeli wskutek wadliwie wykonanej pracy z winy pracownika nastąpiło obniżenie jakości produktu lub usługi, wynagrodzenie ulega odpowiedniemu zmniejszeniu. Jeżeli wadliwość produktu lub usługi została usunięta przez pracownika, przysługuje mu wynagrodzenie odpowiednie do jakości produktu lub usługi, z tym że za czas pracy przy usuwaniu wady wynagrodzenie nie przysługuje.
Pracodawca musi wykazać winę konkretnego pracownika, a także związek przyczynowy między działaniem pracownika a wadliwością efektów jego pracy. Podstawą zastosowania sankcji w postaci niewypłacenia lub obniżenia wynagrodzenia jest wykazanie zarówno winy umyślnej, jak i nieumyślnej (np. rażącego niedbalstwa). Z jednej strony wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Z drugiej zaś, pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy chociażby minimalnego wynagrodzenia za pracę, którego wysokość jest aktualizowana co rocznie przez Radę Ministrów, w drodze rozporządzenia. Jednak po pierwsze, wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, w domyśle – starannie i sumiennie, w poczuciu dbania o dobro zakładu pracy. Po drugie, Kodeks pracy dopuszcza pomniejszenie wynagrodzenia wskutek wadliwego wykonania pracy i nie zastrzega przy tym, że pracownik zachowuje prawo do minimalnego wynagrodzenia. Gdyby tak było, oznaczałoby to że pracownik wynagradzany stawką minimalną w ogóle nie mógłby ponosić konsekwencji finansowych za zawinione działania narażające pracodawcę na straty. Ponadto, pomniejszenie wynagrodzenia w tych okolicznościach nie jest potrąceniem, gdzie obowiązuje kwota wolna.
Podstawa prawna: art. 78, art. 80, art. 82 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r. poz. 1320).