Czy nauczyciela obowiązują limity z Kodeksu pracy dotyczące ilości zawieranych z nim umów na czas określony

ODPOWIEDŹ

Sytuacja prawna nauczyciela zależy od tego na jakich zasadach został zatrudniony. Jeśli jego pracę reguluje Karta Nauczyciela to uznać należy, że nie obejmują go ograniczenie w zawieraniu umów o pracę o charakterze terminowym. Jeśli jednak pracuje na podstawie kodeksu pracy to kolejna umowa okresowa powinna już być umową o pracę na czas nieokreślony.

UZASADNIENIE

Opisany w pytaniu problem to świetna ilustracja wyjaśniająca działanie zasady „lex specialis derogat legi generali” (czyli „prawo o większym stopniu szczegółowości należy stosować przed prawem ogólniejszym”).

Reguła ta dotyczy aktów prawnych o takiej samej mocy np. dwóch ustaw i przy założeniu, że obowiązują one w tym samym czasie). Kodeks pracy w art. 5 stanowi, że jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne, przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nieuregulowanym tymi przepisami. To oznacza, że owe regulacje szczególne mają pierwszeństwo przed ogólniejszymi przepisami kodeks pracy. I tak jest w przypadku nauczycieli. Karta Nauczyciela w praktyce kompleksowo opisuje zasady ich zatrudniania w związku z tym nie należy w pierwszej kolejności posługiwać się regułami zawartych w kodeksie pracy.

Dlatego nie stosuje się przepisów zawartych w tym ostatnim akcie prawnym- w tym także tych dotyczących limitów umów o pracę na czas określony. Stąd prosty wniosek, że nawet trzecia umowa terminowa zawarta z nauczycielem kontraktowym zatrudnionym na podstawie Karty Nauczyciela nie rodzi konieczności podpisywania z nim umowy o pracę na czas nieokreślony, bo w Karcie po prostu nie ma zapisanych podobnych ograniczeń.

WAŻNE: Nauczyciela zatrudnionego na podstawie Karty Nauczyciela nie dotyczą limity umów terminowych - ani ich ilości, ani czasu trwania.

Inaczej wygląda sytuacja, jeśli zatrudnienie pedagoga reguluje kodeks pracy (dalsze uwagi dotyczą także pracowników administracyjnych szkoły bo nie korzystają oni z przywilejów zawartych w Karcie Nauczyciela).

W takim przypadku wiążą go wszelkie ograniczenia wynikające z kodeksu. W przypadku terminowych umów o pracę musi się on stosować do reguły „3 na 33” czyli okres zatrudnienia na podstawie terminowych umów o pracę między tymi samymi stronami nie będzie mógł przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba zawieranych umów maksymalnie będzie mogła wynosić 3. Warto jednak pamiętać, że od tej zasady są też wyjątki. Tak więc nawet kolejna umowa okresowa zawarta z nauczycielem kontraktowym nie musi wcale rodzić obowiązku podpisywania z nim umowy na czas nieokreślony. Stanie się tak jeśli kontrakty czasowe zostały zawarte:

• w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

• w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,

• w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,

• w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie - jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.

Jednak nawet na pierwszy rzut oka wydaje się, że w przypadku opisanym w pytaniu stosowanie któregokolwiek z wyżej wymienionych wyjątków wydaje się wątpliwe. Tym bardziej, że na pracodawcy pragnącym skorzystać z dobrodziejstw tych odstępstw leży obowiązek zawiadomienia właściwego okręgowego inspektora pracy w formie pisemnej lub elektronicznej o zwarciu terminowej umowy o pracę. Pracodawca ma na to 5 dni roboczych od dnia zawarcia takiej umowy. W zawiadomieniu należy też podać powód, dla którego nie stosuje się zasady „3 na 33”.

Paweł Wierzbicki

Prawnik

Podstawa prawna: ustawa z 26 stycznia 1982 r.- Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 1189 z późn.zm.); art. 5 i 25

1

ustawy z 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 108).